Aleksander Grecki

Aleksander I (urodzony 21 lipca 1893 w Tatoi koło Aten, zmarły 25 października 1920 w Atenach) był królem Grecji w latach 1917–1920, reprezentującym dynastię Glücksburgów, będącą boczną linią Oldenburgów. Był synem Konstantyna I oraz królowej Zofii Hohenzollern.

Życiorys

Aleksander wstąpił na tron w trakcie I wojny światowej, kiedy jego ojciec, zwolennik polityki proniemieckiej, został zmuszony przez aliantów do abdykacji oraz opuszczenia Grecji razem ze starszym bratem, Jerzym II. Dzięki staraniom greckiego premiera Eleftheriosa Wenizelosa, Grecja ostatecznie dołączyła do obozu aliantów, co przyczyniło się do powiększenia jej terytorium po wojnie. Początkowo Aleksander podkreślał swoje związki z ojcem oraz był wrogo nastawiony do Wenizelosa – podczas ceremonii koronacyjnej obaj politycy nie podali sobie nawet rąk. Z biegiem czasu król stał się jednak spolegliwym zwolennikiem premiera. Wspierał decyzję rządu Wenizelosa o rozpoczęciu wojny z Turcją, mając nadzieję na zdobycie większych terytoriów od przegrywającego Imperium osmańskiego.

W trudnym okresie dla armii, na prośbę premiera, król szybko podjął decyzję o wizytacji wszystkich kluczowych zgrupowań wojskowych Grecji w Europie i Azji, co miało na celu uspokojenie nastrojów. Przed żołnierzami podkreślał wspólny patriotyzm Hellenów oraz szansę na całkowite wyzwolenie ojczyzny spod wielowiekowej okupacji, wskazując także na potrzebę jedności.

Po trzech latach dyskretnego, głęboko emocjonalnego związku, mimo bojkotu ze strony całej rodziny oraz dworów europejskich, Aleksander 4 października 1919 r. zawarł małżeństwo z „zwykłą Greczynką” Aspasią Manos (1896–1972) w prywatnym domu przyjaciela, zapraszając kapłana „na chrzciny dziecka”. Niezbędne sprzęty liturgiczne król osobiście wypożyczył z kaplicy miejskiego szpitala „Evangelismos”, ufundowanej przez swoją babkę. Niektórzy członkowie królewskiego otoczenia, w tym dwóch generałów, zareagowali na ten rozwój wydarzeń dymisjami. Z uwagi na sytuację międzynarodową, królewski związek nigdy nie został jednak oficjalnie ogłoszony przez greckie państwo. Do czasu śmierci Aleksandra małżonkowie nie mieli możliwości wspólnego zamieszkania. Po tragicznej śmierci ojca, urodziła się ich córka, Aleksandra (1921–1993), która później została królową Jugosławii, żoną Piotra II Karadziordziewicia.

Pomimo pomocy wybitnych lekarzy sprowadzonych przez premiera Wenizelosa, Aleksander I zmarł na sepsę połączoną z gangreną niemal całego ciała, po kilkutygodniowej chorobie spowodowanej ugryzieniem przez małpę. Śmiertelny przebieg choroby mógł być spowodowany tym, że żaden z lekarzy nie zdecydował się na wcześniejsze zasugerowanie amputacji gnijącej kończyny młodego władcy. Przy umierającym Aleksandrze często obecny był premier oraz niemal stale jego morganatyczna ukochana. Z całej rodziny na pogrzebie była jedynie jego babka, Olga Konstantinowna Romanowa, grecka królowa Olga, która przybyła pospiesznie ze Szwajcarii. Pozostali członkowie rodziny królewskiej zachowywali się wobec decyzji politycznych i osobistych Aleksandra z nieprzejednaniem i prawdopodobnie nie zostaliby wpuszczeni do Grecji.

Po śmierci Aleksandra tron objął ponownie jego ojciec, Konstantyn I, który dopiero po dwóch latach, z powodu nalegań żony Zofii, siostry cesarza Wilhelma II, uznał nierówne stanem małżeństwo syna. Aspasii i Aleksandrowi nadano tytuły księżniczek greckich. Mimo swojej urody, Aspazja postanowiła prowadzić życie w samotności.

Przypisy

Przeczytaj u przyjaciół: