Aleksander Grabowski

Urodziny: 1 sierpnia 1923 w Sieprawicach, Śmierć: 13 września 1984 w Warszawie – generał dywizji Wojska Polskiego, doktor inżynier.

Życiorys

Był synem Tomasza (rolnika) oraz Antoniny (1890-1938). W latach 1929–1935 uczęszczał do Państwowej Szkoły Powszechnej w Jastkowie, a następnie do Państwowego Gimnazjum im. Stanisława Staszica w Lublinie, które ukończył w 1939 roku. W czasie okupacji pracował na gospodarstwie ojca, a w 1941 roku przez rok uczył się w Gimnazjum Budowlanym w Lublinie. W marcu 1943 roku wstąpił do Batalionów Chłopskich, gdzie służył pod pseudonimem „Termit”, biorąc udział w akcjach sabotażowych i dywersyjnych. Od sierpnia 1944 roku był w Wojsku Polskim. W 1945 roku ukończył Oficerską Szkołę Artylerii w Toruniu. Od 1946 roku pełnił funkcję dowódcy plutonu dowodzenia w 86 Łużyckim Pułku Artylerii Przeciwlotniczej w Lesznie. W 1947 roku eksternistycznie zdał maturę w liceum matematyczno-fizycznym w Lesznie. Od sierpnia 1950 roku był dowódcą baterii w tym samym pułku, a następnie starszym pomocnikiem do spraw operacyjnych szefa sztabu 9 Dywizji Artylerii Przeciwlotniczej w Warszawie. 1 kwietnia 1951 roku objął dowództwo nad 94 Pułkiem Artylerii Przeciwlotniczej w Warszawie. W 1952 roku został dowódcą 15 Dywizji Artylerii Obrony Przeciwlotniczej. W latach 1955–1956 odbył szkolenie na Wyższym Kursie Akademickim przy Fakultecie Artylerii Przeciwlotniczej Wojskowej Akademii Artylerii w Leningradzie. Po powrocie do kraju powrócił na poprzednie stanowisko dowódcy dywizji. Od 13 października 1957 do 25 listopada 1959 roku w stopniu pułkownika dowodził 13 Dywizją Artylerii Obrony Przeciwlotniczej w Bytomiu. W 1959 roku przeszedł do Dowództwa Wojsk Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju, gdzie został zastępcą szefa Inspektoratu Artylerii OPL OK.

Uczestniczył w kursie przeszkolenia na zestawy rakietowe średniego zasięgu w Ułan Ude w byłym ZSRR od 2 lutego do 18 czerwca 1959 roku, stając się jednym z pionierów przezbrajania polskich jednostek obrony przeciwlotniczej.

W latach 1959–1963 pełnił rolę pierwszego komendanta Ośrodka Szkolenia Specjalistów Artylerii (później Centrum Szkolenia Specjalistów Artylerii i Radiotechniki). W 1963 roku powrócił do Dowództwa Wojsk Obrony Powietrznej Kraju, gdzie kolejno był zastępcą szefa Artylerii OPK do spraw liniowych, a od 1968 roku szefem Artylerii OPK. W latach 1969–1972 był zastępcą dowódcy Wojsk Obrony Powietrznej Kraju ds. planowania i techniki. W systemie zaocznym ukończył w 1964 roku studia na Wydziale Radiotechnicznym Wojskowej Akademii Technicznej, zdobywając dyplom magistra inżyniera radiotechnika. W październiku 1971 roku został awansowany uchwałą Rady Państwa do stopnia generała brygady, a akt nominacyjny wręczył mu przewodniczący Rady Państwa PRL Józef Cyrankiewicz. Od września 1972 roku był zastępcą komendanta Wojskowej Akademii Technicznej. W lutym 1973 roku Rada Wydziału Cybernetyki WAT nadała mu stopień doktora nauk technicznych. W styczniu 1975 roku pełnił obowiązki komendanta uczelni (po gen. dyw. prof. Sylwestrze Kaliskim) i równocześnie został powołany na stanowisko docenta. W 1976 roku został zatwierdzony na stanowisku komendanta WAT. W październiku 1977 roku awansował do stopnia generała dywizji, a nominację wręczył mu 10 października 1977 roku w Belwederze I sekretarz Komitetu Centralnego PZPR Edward Gierek.

W 1983 roku został wyróżniony wpisem do Honorowej Księgi Czynów Żołnierskich. Zmarł 13 września 1984 roku w Warszawie i został pochowany z pełnymi honorami na Cmentarzu Komunalnym na Powązkach (kwatera B4-7-2). W pogrzebie uczestniczył m.in. minister obrony narodowej gen. broni Florian Siwicki, a mowy pożegnalne wygłosili wiceminister obrony narodowej, Główny Inspektor Techniki WP gen. broni Zbigniew Nowak oraz komendant WAT gen. bryg. prof. dr hab. inż. Edward Włodarczyk.

Do jego osiągnięć należy zorganizowanie ośrodka szkolenia specjalistów artylerii i radiotechniki w Bemowie Piskim. Jako zastępca dowódcy Wojsk Obrony Powietrznej Kraju włożył wiele wysiłku w modernizację i rozwój jednostek rakietowych Obrony Powietrznej Kraju. Jako komendant Wojskowej Akademii Technicznej przyczynił się do rozwoju myśli naukowo-technicznej oraz praktycznych rozwiązań wykorzystywanych w wielu dziedzinach gospodarki.

Był autorem licznych prac dotyczących cybernetyki oraz naukowych metod organizacji i zarządzania. Wchodził w skład wielu rad naukowych, m.in. był członkiem Kolegium Głównego Inspektora Techniki WP oraz członkiem Rady MON ds. Naukowo-Technicznych.

Awanse

podporucznik – 1945
porucznik – 1946
kapitan – 1949
major – 1951
podpułkownik – 1952
pułkownik – 1956
generał brygady – 1971
generał dywizji – 1977

Życie prywatne

Mieszkał w Warszawie. Od 1951 roku był żonaty z Jadwigą z domu Deszkiewicz (zmarła w 2013 roku). Miał dwie córki.

Odznaczenia

Order Sztandaru Pracy I klasy (1982)
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1975)
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1968)
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1963)
Złoty Krzyż Zasługi (1958)
Srebrny Krzyż Zasługi (1947)
Krzyż Partyzancki (1958)
Medal „Za udział w walkach o Berlin” (1970)
Medal 30-lecia Polski Ludowej
Medal 40-lecia Polski Ludowej
Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” (1968)
Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1973)
Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
Medal 100 lat ruchu robotniczego w Polsce (1982)
Srebrna Odznaka „Za Zasługi dla Obrony Cywilnej” (1983)
Medal 60 Lat Sił Zbrojnych ZSRR (1979)
Medal „Za umacnianie braterstwa broni” (ZSRR)
Oraz odznaki i inne medale.

Przypisy

Bibliografia

R-z personalny Nr 00326 MON z dnia 7 sierpnia 1959 r.
H.P. Kosk, Generalicja Polska, tom I, Wydawnictwo Ajaks, Warszawa – Pruszków, 1999
J. Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. I: A-H, Toruń 2010, s. 469–471.