Aleksander Kazimierz Edward Gniewosz
Aleksander Kazimierz Edward Gniewosz, noszący herb Rawicz (urodzony 13 października 1920 we Lwowie, zmarł 28 października 2003 w Bauru) – był porucznikiem kawalerii w Polskich Siłach Zbrojnych.
Życiorys
Aleksander Kazimierz Edward Gniewosz przyszedł na świat 13 października 1920 roku we Lwowie. Był wnukiem Włodzimierza Gniewosza (1838–1909), który był ziemianinem i politykiem, a także synem Aleksandra Jana Gniewosza herbu Rawicz (1872–1930) oraz Róży z domu Cieńskiej herbu Pomian (1885–1922).
W dzieciństwie rodzina Gniewoszów z Nowosielec utrzymywała relacje z rodziną Mniszek-Tchorznickich z Pisarowiec, w tym z synami Henryka. W 1932 roku jako prywatysta ukończył II klasę w Państwowym Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku. W 1938 roku Aleksander Gniewosz zakończył naukę w V Państwowym Gimnazjum im. Hetmana Stanisława Żółkiewskiego we Lwowie.
Od 30 września 1938 roku do 15 lipca 1939 roku uczęszczał do Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu. Po zakończeniu szkolenia został przydzielony na praktykę do 14 pułku Ułanów Jazłowieckich we Lwowie. Po ojcu odziedziczył majątek Potok Złoty, który posiadał do końca istnienia II Rzeczypospolitej w 1939 roku.
W obliczu wybuchu II wojny światowej, służąc w tej jednostce, wziął udział w kampanii wrześniowej. Następnie udał się na Zachód, gdzie stał się żołnierzem Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Służył w pułku Ułanów Karpackich (od 1940 do 1942 w składzie Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich, a od 1942 w 2 Korpusie Polskim). W trakcie kampanii włoskiej uczestniczył w bitwie o Monte Cassino w maju 1944 roku. W wyniku swoich zasług awansował na stopień porucznika i został odznaczony Orderem Virtuti Militari. Później uzyskał awans do rangi podpułkownika.
Do 1947 roku przebywał we Włoszech (Florencja), a w tym samym roku osiedlił się w Brazylii, gdzie pozostał na emigracji. Był żonaty (jego żona żyła w latach 1930–1996). Zmarł w 2003 roku w Bauru.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
Upamiętnienie
W 2013 roku w miejscu nieistniejącej cerkwi greckokatolickiej w Nowosielcach, gdzie w grobowcu rodzinnym spoczywali członkowie rodziny Gniewoszów, ustanowiono kamień pamiątkowy ku ich czci. Aleksander Gniewosz został także uhonorowany inskrypcją na pomniku. Fundatorem pomnika był jego brat, Antoni Gniewosz.
Przypisy
Bibliografia
- Aleksander Gniewosz. sejm-wielki.pl. [dostęp 2015-08-22].
- Aleksander Gniewosz. Gazeta Wyborcza. [dostęp 2015-08-22].
- Aleksander Gniewosz. familysearch.org. [dostęp 2015-08-22]. (ang.).
- Nowosielce-Gniewosz. Linia czasu. nowosielce-gniewosz.pl. [dostęp 2015-08-16].
- Historia rodu Gniewoszów. „Echo Zarszyna”, s. 10, wrzesień 2008.
- Nowosielce. ospnowosielce.pl. [dostęp 2015-08-16].
- Janusz Wachowicz: Saga rodu Gniewoszów. Szczecin: 2013. ISBN 978-83-63868-05-5.
