Aleksander Gawryszewski (ur. 12 lutego 1926 w Martynówce koło Łohiszyna, zm. 9 stycznia 2002 w Warszawie) – pułkownik Wojska Polskiego, dowódca, autor publikacji z zakresu historii i wojska, Sybirak.
Życiorys
Był synem Wojciecha (2.12.1889-21.09.1939) oraz Anny z domu Korolewicz (1900-1981). Urodził się i dorastał w osadzie wojskowej, którą założyli weterani wojny z 1920 roku, w Martynówce koło Łohiszyna (dziś osada ta już nie istnieje). Po spaleniu osady i wymordowaniu części mieszkańców w 1940 roku, został wywieziony wraz z matką i siostrami w okolice Archangielska. Aby ratować swoją rodzinę i uwolnić się z sybirackiej niewoli, 20 października 1943 roku zgłosił się do Polskich Sił Zbrojnych formowanych w ZSRR. Rozpoczął służbę w pułku zapasowym 2 DP, a następnie w 9 pułku piechoty. Jako dowódca plutonu fizylierów, brał udział w forsowaniu Wisły, wspierając Powstańców Warszawskich w 1944 roku na Przyczółku Czerniakowskim. Został ranny w trakcie walk 15 września 1944 roku. Uczestniczył również w forsowaniu Odry oraz w bitwach o Berlin. Ponownie odniósł rany pod Redlitz 13 lutego 1945 roku.
W 1947 roku ukończył Oficerską Szkołę Piechoty nr 2, uzyskując stopień podporucznika. Służył w różnych jednostkach wojskowych. W 1956 roku ukończył studia w Akademii Sztabu Generalnego w Warszawie. Następnie objął stanowisko dowódcy batalionu w 16 Kołobrzeskim Pułku Piechoty 6 Pomorskiej Dywizji Piechoty, która przekształciła się w 6 Pomorską Dywizję Powietrznodesantową. W dalszej karierze wojskowej zajmował się działalnością naukową w dziedzinie taktyki i sztuki operacyjnej w Wojskowej Akademii Politycznej, awansując do rangi docenta i szefa Katedry Taktyki Ogólnej i Sztuki Operacyjnej. Od 1989 roku pozostawał w stanie spoczynku.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Walecznych
- Złoty Krzyż Zasługi
Przypisy
Bibliografia
Głos Weterana i Rezerwisty – czerwiec 2002, Z żałobnej karty.
Centralne Archiwum Wojskowe, Sygn. TAP/1840/94/584 GAWRYSZEWSKI
