Aleksander Gajkowicz
Aleksander Gajkowicz (urodzony 1 maja 1897 roku w Teklinopolu na Wileńszczyźnie, zmarły 26 listopada 1971 roku w Warszawie) był polskim inżynierem oraz budowniczym dróg i mostów, uznawanym za jednego z pionierów nowoczesnego drogownictwa w Polsce. Był autorem licznych prac naukowych w tej dziedzinie oraz istotną postacią w budownictwie Polski Ludowej.
Wczesne lata
Był synem Floriana i Marii z Engelsonów. W 1899 roku rodzina Gajkowicza przeprowadziła się z Wileńszczyzny do guberni archangielskiej, gdzie początkowo pracował jako nadzorca wyrębu lasów nad Dźwiną Północną. W 1904 roku rozpoczął naukę w rosyjskiej szkole parafialnej.
Po ukończeniu szkoły średniej podjął studia na Politechnice w Petersburgu, Kijowie i Warszawie. Przed wybuchem II wojny światowej pracował m.in. w warszawskim zarządzie dróg miejskich, a także pełnił funkcję radcy budownictwa w Urzędzie Wojewódzkim Warszawskim. W wrześniu 1937 roku, podczas I Polskiego Kongresu Inżynierów we Lwowie, kierowana przez Gajkowicza Komisja Związku Inżynierów Drogownictwa złożyła postulat budowy 4–6 tys. km autostrad w ciągu 30 lat. W 1939 roku był naczelnikiem wydziału w Ministerstwie Komunikacji.
Po 1945 roku pełnił m.in. funkcję urzędnika w Ministerstwie Komunikacji, gdzie był dyrektorem Departamentu Dróg Kołowych. Był także jednym z współzałożycieli Naczelnej Organizacji Technicznej.
Sprawował również stanowisko dyrektora generalnego Centralnego Zarządu Dróg Publicznych oraz wiceministra komunikacji. Z jego inicjatywy w 1955 roku powstał Instytut Budownictwa Drogowego (IBD).
Gajkowicz był członkiem Komitetów Wykonawczych Światowej Organizacji Federacji Inżynierskich oraz Światowej Organizacji Kongresów Drogowych.
Z jego nazwiskiem wiąże się budowa 25 tys. km nowych dróg oraz modernizacja około 32 tys. istniejących dróg w latach 1945–1965.
Zmarł i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera 2B-tuje-13).
Ordery i odznaczenia
- Order Budowniczych Polski Ludowej (1 września 1971)
- Order Sztandaru Pracy II klasy (22 lipca 1952)
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (15 lipca 1955)
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (15 sierpnia 1947)
- Złoty Krzyż Zasługi (trzykrotnie: 9 listopada 1931, 6 czerwca 1939, 20 lipca 1946)
- Medal Niepodległości (16 marca 1937)
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (15 stycznia 1955)
Upamiętnienie
Na jego cześć w 1975 roku nazwano jedną z ulic na warszawskim Targówku. Ulica imienia Aleksandra Gajkowicza znajduje się także w Pułtusku, gdzie na rogu ul. Gajkowicza i Bulwaru 5 Brygady Saperów umieszczono tablicę pamiątkową poświęconą jego osobie.
