Aleksander Ekielski

Aleksander Ekielski (6 czerwca 1806, Kraków – 26 maja 1858, Stróże) był kapitanem artylerii w Wojsku Polskim Królestwa Kongresowego, geometra, uczestnikiem powstania listopadowego oraz emigrantem.

Jego ojciec, Adam Ekielski (1760-1841), pełnił funkcję adwokata i asesora w Senacie Wolnego Miasta Krakowa, a matka to Jadwiga z Lekszyckich. Aleksander miał dwóch braci: Napoleona Ekielskiego oraz Eustachego Wojciecha Ekielskiego. Ukończył Gimnazjum św. Anny w Krakowie, a następnie studiował filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Wstąpił do 2 batalionu artylerii konnej jako podchorąży, a następnie służył w 4 batalionie lekkiej artylerii konnej. W 1830 roku, mając stopień podporucznika, był przydzielony do Baterii Pozycyjnej Artylerii Konnej Gwardii w Warszawie. 16 marca 1831 został odznaczony Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari nr 890, a 13 kwietnia 1831 awansował na porucznika. 15 września 1831 otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Virtuti Militari nr 2535 za zasługi w bitwie pod Ostrołęką, a 24 września awansował na kapitana. W czasie obrony Warszawy był adiutantem Józefa Bema, walczył na rogatkach mokotowskich, gdzie pomógł w wycofaniu się baterii Stanisława Jabłonowskiego, a następnie bronił rogatek wolskich.

W październiku 1831 został internowany przez Prusaków pod Elblągiem, gdzie opiekował się żołnierzami. W lutym 1832 roku dotarł do Francji, prowadząc grupę artylerzystów, zatrzymując się w Awinionie, gdzie napisał pamiętnik „Podróż z Elbląga do Awinionu”. W sierpniu 1832 przeniósł się do Besançon, a później do Salins, gdzie pracował jako rysownik w dyrekcji robót inżynierskich. W kwietniu 1833 wyjechał do Szwajcarii, osiedlając się w Solurze jako technik w firmie Walker. W 1834 roku powrócił do Krakowa, gdzie poślubił Henrykę Burzyńską. Miał dwoje dzieci: syna Józefa, prawnika oraz córkę Jadwigę. Po zdaniu egzaminów został adiunktem inżyniera dróg i mostów, zajmując się budową dróg bitych, a następnie pracował jako prywatny mierniczy. Osiedlił się w Zagórzu koło Chrzanowa. Uczestniczył w Powstaniu krakowskim, atakując Chrzanów z oddziałem ochotników, które sam zorganizował. Po klęsce powstania uciekł do Prus, a w kwietniu 1846, ścigany listami gończymi, schronił się w Strasburgu, a potem został skierowany do Bar-le-Duc. Później pracował przy budowie kanału w Aygalades koło Marsylii. Był uczestnikiem Wiosny Ludów i wrócił do Krakowa, gdzie został oficerem gwardii narodowej. Następnie pracował przy budowie kolei oraz jako agronom u Leona Rzewuskiego. Jest autorem kilku prac na temat gospodarstwa wiejskiego, takich jak „Nauka rolnictwa” oraz „Praktyczne rejestra ekonomiczne”.

Aleksander Ekielski spoczywa na cmentarzu w Zakliczynie nad Dunajcem (Sektor: E, Rząd: XIII, Grób nr: 6).

Przypisy

Bibliografia

Marian Tyrowicz, Aleksander Ekielski [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. VI, wyd. 1948, s. 219
Robert Bielecki, „Słownik biograficzny oficerów powstania listopadowego”, tom 2 (E-K), wyd. Warszawa 1996, ISBN 83-86842-11-3
Encyklopedya Powszechna Kieszonkowa, zeszyt X, Nakład druk i własność Noskowskiego, Warszawa, 1888
Rocznik Woyskowy Królestwa Polskiego na rok 1830, Drukarnia Wojskowa, Warszawa 1830