Aleksander Dulin
Aleksander Dulin, znany również jako Mewa (ur. 24 grudnia 1885 w Warszawie, zm. 28 marca 1954 w Gdyni) był polskim kompozytorem, dyrygentem oraz pedagogiem, a także kapitanem marynarki. W latach 1929-1936 pełnił rolę kapelmistrza Orkiestry Reprezentacyjnej Marynarki Wojennej.
Życiorys
Kształcił się w Szkole Orkiestrowej Zygmunta Sielskiego. Ukończył Instytut Muzyczny w Warszawie, zdobywając dyplom nauczyciela oraz muzyka oboisty. W 1908 roku założył orkiestrę robotniczą w Fabryce Garbarskiej „Bracia Pfeiffer”. W następnym roku objął stanowisko kapelmistrza rosyjskiej orkiestry wojskowej w Zambrowie. Pierwsze dni I wojny światowej spędził na Podolu. Od 1919 roku służył w Wojsku Polskim w stopniu kapitana, pełniąc funkcje dyrygenta orkiestr wojskowych w 25 pułku piechoty w Piotrkowie Trybunalskim (1919-1926), 67 pułku piechoty w Brodnicy (1926-1927) oraz 64 pułku piechoty w Grudziądzu (1927-1929). W latach 1929–1936 był kapelmistrzem Orkiestry Reprezentacyjnej Marynarki Wojennej, z którą odbył tournée koncertowe po Polsce w latach 1933-1934. Jej występy na dziesięcioleciu Szkoły Podchorążych Marynarki Wojennej w Toruniu przyciągnęły dużą publiczność.
W czasie swojego pobytu w Grudziądzu działał również jako kapelmistrz Teatru Miejskiego (od 1926 do 1928), założył orkiestrę symfoniczną oraz smyczkową, a także współtworzył Polskie Towarzystwo Muzyczne im. Stanisława Moniuszki. W 1931 roku wspólnie z lekarzem Mironem Mikicińskim założył Gdyńskie Towarzystwo Muzyczne. Orkiestra symfoniczna tego towarzystwa, składająca się z marynarzy i cywili-amatorów, koncertowała m.in. w auli Państwowej Szkoły Morskiej w Gdyni oraz w specjalnie wybudowanej muszli koncertowej na Kamiennej Górze. W tym okresie nagrywał również audycje muzyczne dla Polskiego Radia, komponował utwory o tematyce morskiej (takie jak Marsz Floty Polskiej, Krakowiak marynarki, Na fali) oraz uczył gry na instrumentach dętych, zasad muzyki i solfeżu w Konserwatorium Polskiej Macierzy Szkolnej w Gdańsku.
Po odejściu z wojska w 1937 roku zorganizował Miejską Orkiestrę Symfoniczną w Gdyni, prowadził Orkiestrę Kolejową DOKP w Gdańsku oraz portową orkiestrę dętą w Gdyni. W 1939 roku został wysiedlony przez Niemców z Gdyni i osiedlił się w Warszawie. Walczył w powstaniu warszawskim pod pseudonimem Mewa, w 2 kompanii Zgrupowania „Konrad” Grupy Bojowej „Krybar” (AK). W tym czasie skomponował i napisał tekst hymnu Hasło Powiśla. Został ranny podczas walk na ulicy Dobrej, a po upadku powstania przeszedł leczenie w szpitalu jenieckim w Zeithain. Po zakończeniu II wojny światowej był kierownikiem artystycznym Domu Marynarki Wojennej (gdzie napisał ilustrację muzyczną do poematu dramatycznego Lucjana Rydla Jeńcy) oraz krótkoterminowo w 1947 roku ponownie kapelmistrzem Orkiestry Reprezentacyjnej Marynarki Wojennej. Po przejściu na emeryturę w 1947 roku w stopniu kapitana, objął stanowisko dyrektora Niższej Szkoły Muzycznej w Gdyni (rok szkolny 1948/1949) i wielokrotnie dyrygował orkiestrą Filharmonii Bałtyckiej. W 1950 roku przeszedł na roczny urlop artystyczny, który był równoważny z emeryturą.
Zmarł z powodu rozedmy płuc. Jego miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Witomińskim w Gdyni (kwatera 52-7-90).
Jego imieniem nazwano ulice w Gdańsku i Gdyni.
Odznaczenia
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 (1946)
Przypisy
Bibliografia
Irena Koss (oprac.), Aleksander Dulin (1885-1954), „Rocznik Gdyński”, 1997, nr 12, s. 236-241
Małgorzata Sokołowska i Wiesława Kwiatkowska: Gdyńskie cmentarze, Oficyna Verbi Causa 2003, ISBN 83-91-8526-2-8
