Aleksander Antoni Cybulski
Aleksander Antoni Cybulski (urodzony 23 maja 1895 roku w Żarkach na Lubelszczyźnie, zmarły wiosną 1940 roku w Katyniu) był majorem lekarzem Wojska Polskiego, doktorem nauk medycznych oraz ofiarą zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się w rodzinie Michała i Anastazji z Dobrowolskich. Ukończył Szkołę Realną Zrzeszenia Nauczycieli im. Hetmana Jana Zamoyskiego w Lublinie (1917) oraz Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego (1926). W latach 1915–1918 był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej. Od 1918 roku służył w Wojsku Polskim, gdzie trafił do 19. pułku ułanów. W 1919 roku otrzymał stopień podporucznika. Po ukończeniu kursu oficerskiego został przeniesiony do Wojskowego Urzędu Gospodarczego w Dęblinie, a od lipca 1920 roku pełnił funkcję lekarza w 12. pułku ułanów. Później pracował w Stacji Sanitarnej Dworca Gdańskiego w Warszawie. W marcu 1921 roku został skierowany przez Oddział II Sztabu Głównego na Górny Śląsk, gdzie uczestniczył w akcji plebiscytowej. W październiku 1921 roku został odkomenderowany w celu dokończenia studiów.
W okresie międzywojennym pozostał w wojsku, awansując do rangi porucznika w 1922 roku (ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 oraz 92. lokatą w korpusie służby sanitarnej). W 1923 roku był częścią kadry II Batalionu Sanitarnego. Pełnił także funkcję nadetatowego podlekarza w 8. pułku piechoty, a później w 7. pułku piechoty. W 1926 roku został młodszym ordynatorem w Szpitalu Wojskowym w Modlinie oraz ukończył jednoroczny kurs w szkole higieny. 12 kwietnia 1927 roku mianowano go kapitanem z datą starszeństwa 1 stycznia 1927 roku oraz 26. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych. Do 1928 roku był wykładowcą w Szkole Podchorążych Sanitarnych. W latach 1928–1934 był wykładowcą, a następnie od 1934 roku kierownikiem naukowym Oddziału Higieny Szpitala Szkolnego Centrum Wyszkolenia Sanitarnego. Publikował artykuły dotyczące problemów zdrowotnych w Wojsku Polskim oraz opracował szczegółową analizę stanu zdrowotnego Korpusu Ochrony Pogranicza w latach 1925–1931. W marcu 1939 roku, już w stopniu majora, kontynuował służbę w Centrum Wyszkolenia Sanitarnego jako zastępca kierownika naukowego oddziału higieny wojennej Szpitala Szkolnego.
W trakcie kampanii wrześniowej 1939 roku ewakuowano go z CWSan na wschód. Po agresji ZSRR na Polskę w nieznanych okolicznościach został wzięty do niewoli przez Sowietów i osadzony w obozie jenieckim w Kozielsku. Figuruje na liście jeńców z dnia 4 marca 1940 roku. 28 kwietnia 1940 roku został przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD, figuruje na liście wywózkowej 052/4 z 27 kwietnia 1940 roku, poz. 102, nr akt 2868. Został zamordowany 30 kwietnia 1940 roku przez funkcjonariuszy NKWD w lesie katyńskim i pochowany w bezimiennej mogile zbiorowej, gdzie od 28 lipca 2000 roku znajduje się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu. W tym miejscu przeprowadzano ekshumacje i prace archeologiczne. Został zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943 roku, co zostało zapisane w dzienniku ekshumacji z dnia 22 maja 1943 roku. Figuruje pod numerem 2705 na liście AM oraz na liście Komisji Technicznej PCK. Przy zwłokach Aleksandra Cybulskiego znaleziono: legitymację oficerską, pocztówkę oraz etui na cwikier. W Archiwum dr Robla nazwisko Cybulskiego widnieje w spisie sporządzonym przez współjeńca Łukasza Zwierkowskiego oraz w kalendarzyku znalezionym przy szczątkach Floriana Nowakowskiego.
Życie prywatne
Był żonaty z Haliną Karozo i miał dwóch synów: Zbigniewa i Janusza.
Awanse
podporucznik – 1919
porucznik – 1922
kapitan – 1927
major
Ordery i odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi (18 lutego 1939)
Medal Niepodległości (2 sierpnia 1931)
Upamiętnienie
5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło pośmiertnie mianował go na stopień pułkownika. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, podczas uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Dąb Pamięci został posadzony przez Parafię NMP Królowej Polski w Dobrzyniewie Kościelnym, Kopisk 24, certyfikat nr 000136/000118/WWL/2008.
Zobacz też
- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Katyniu
Przypisy
Bibliografia
Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
