Aleksander Bernatowicz
Aleksander Bernatowicz, ros. Александр Феликсович Бернатович (urodzony w 1858, zmarł 11 marca 1920 w Warszawie) był doktorem medycyny oraz generałem podporucznikiem lekarzem w Wojsku Polskim.
Życiorys
Urodził się w 1858 roku w ówczesnym powiecie janowskim w guberni lubelskiej, w rodzinie Feliksa. Był wnukiem Feliksa Aleksandra Bernatowicza, pisarza i twórcy powieści historycznych. Uczył się w Gimnazjum Męskim w Lublinie, a następnie kontynuował naukę na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Kijowskiego. Doktoryzował się na Akademii Medycznej w Petersburgu.
5 lutego 1877 roku rozpoczął służbę w armii rosyjskiej. 6 grudnia 1911 roku został mianowany rzeczywistym radcą stanu (ros. действительный статский советник), co odpowiadało randze generała majora w armii i kontradmirała w marynarce wojennej. W 1913 roku pełnił funkcję naczelnym lekarza VI Korpusu Armijnego w Łomży. W 1917 roku objął stanowisko naczelnym lekarza I Korpusu Polskiego w Rosji oraz inspektora sanitarnego w rejonie zajętym przez Wojsko Polskie. Po rozwiązaniu korpusu był prezesem Samopomocy oraz członkiem Samoobrony Polaków Wojskowych w Mińsku.
8 grudnia 1918 roku w Warszawie zwrócił się do Departamentu Sanitarnego Ministerstwa Spraw Wojskowych z prośbą o „przyjęcie do armii polskiej w charakterze lekarza bez żadnych zastrzeżeń”. 13 grudnia 1918 roku został przydzielony na stanowisko szefa sanitarnego Dywizji Litewsko-Białoruskiej. 30 grudnia 1918 roku został formalnie przyjęty do Wojska Polskiego z dniem 13 grudnia 1918 i zatwierdzony w randze „lekarza generała majora”.
15 kwietnia 1919 roku objął stanowisko inspektora sanitarnego frontu wschodniego przy Generalnym Kwatermistrzostwie. Zmarł 11 marca 1920 roku w Warszawie na grypę. Jego ciało spoczywa na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 210, rząd 2, miejsce 22).
1 maja 1920 roku pośmiertnie zatwierdzono go w stopniu generała podporucznika, począwszy od 1 kwietnia 1920, w Korpusie Lekarskim, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich oraz byłej armii rosyjskiej.
4 maja 1921 roku generał podporucznik Wojciech Rogalski wystąpił z wnioskiem o odznaczenie zmarłego generała Aleksandra Bernatowicza Orderem Virtuti Militari.
Był żonaty z Emilią z Jaxa-Bykowskich (zmarła 11 września 1936 roku) i sprawował opiekę nad pasierbem.
Przypisy
Bibliografia
- Aleksander Bernatowicz. [w:] Kolekcja Generałów i Osobistości, sygn. I.480.27 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-01-16].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- PiotrP. Stawecki PiotrP., Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Warszawa: „Bellona”, 1994, s. 75-76, ISBN 83-11-08262-6, OCLC 830050159.
- Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione, s. 74.
- Lista strat Wojska Polskiego. Polegli i zmarli w wojnach 1918-1920, Wojskowe Biuro Historyczne, Warszawa 1934, 42.
- Ludwik Zembrzuski, w: Polski Słownik Biograficzny. T. 1. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1935, s. 462–463. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03484-0.
