Aleksander Albert Krajewski
Aleksander Albert Krajewski (urodzony 28 lutego 1818 lub 1819 roku w Zgorzałowie, powiat ostrołęcki, zmarł 4 stycznia 1903 roku w Warszawie) był polskim publicystą, tłumaczem oraz prawdopodobnie jedynym znanym z imienia wychowankiem Liceum Warszawskiego, który dożył XX wieku.
Życiorys
Krajewski pochodził z rodziny szlacheckiej; jego ojciec, Mateusz, był mężem Brygidy z Szatkowskich i posiadał wieś Zgorzałowo w powiecie ostrołęckim. Syn został zapisany do Liceum Warszawskiego, jednak ukończył jedynie cztery klasy, ponieważ Liceum zostało zamknięte w 1831 roku. Prawdopodobnie kontynuował naukę w I Gimnazjum Gubernialnym, które powstało z inicjatywy władz carskich. Od 1834 roku pracował jako urzędnik w Dyrekcji Poczt. W 1838 roku został aresztowany za działalność w tajnej organizacji „Stowarzyszenie Ludu Polskiego”, uwięziony w warszawskiej Cytadeli, a następnie zesłany na katorgę w Rosji, gdzie zmuszony był pracować w kopalniach srebra i ołowiu oraz w hutach w Kutomarze. Spędził na zesłaniu blisko 20 lat; w późniejszych latach złagodzenie kary pozwoliło mu na naukę języków obcych, które opanował i przetłumaczył na polski pierwszą część „Fausta” Goethego. Jego tłumaczenie jest często uznawane za najlepszy polski przekład tego dzieła w XIX wieku.
W 1856 roku, w związku z objęciem tronu przez cara Aleksandra II, ogłoszona amnestia umożliwiła Krajewskiemu powrót do Polski. Osiedlił się w Warszawie i rozpoczął współpracę z „Biblioteką Warszawską”, publikując swoje tłumaczenia (w tym przekład 24 od Horacjusza) oraz recenzje współczesnej literatury. Od 1858 roku pracował w Towarzystwie Rolniczym jako referent, a następnie jako kierownik wydziału wydawnictw. Przełożył na polski istotne dzieła francuskie dotyczące gospodarstwa wiejskiego oraz opracował „Elementarz dla chłopców wiejskich”, który doczekał się wielu wydań.
Mimo 20 lat katorgi Krajewski nadal angażował się w działania konspiracyjne wśród sybiraków. W styczniu 1862 roku ponownie został aresztowany i zesłany do Tambowa. Wkrótce ułaskawiony, wrócił do Warszawy, gdzie Rada Miejska powołała go na inspektora szkół elementarnych. Następnie pracował jako współredaktor „Gazety Polskiej” oraz rachmistrz w zarządzie Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Po przejściu na emeryturę kontynuował działalność jako tłumacz literatury pięknej i wydał m.in. przekład „Wędrówek Childe Harolda” lorda George’a Gordona Byrona w 1899 roku.
Był mężem Heleny Anny Lewickiej, jednak nie doczekał się potomstwa. Zmarł na raka przełyku i został pochowany na warszawskich Powązkach (kwatera 181, II, 14/15).
Przypisy
Bibliografia
Stanisław Szenic, Cmentarz Powązkowski 1891-1918, Warszawa 1983
