Aleksandar Matanović

Aleksandar Matanović, cyr. Александар Матановић (urodzony 23 maja 1930 roku w Belgradzie, zmarł 9 sierpnia 2023 roku w tym samym mieście) był serbskim szachistą, dziennikarzem oraz działaczem szachowym.

Kariera szachowa

Tytuł arcymistrza otrzymał w 1955 roku. Czterokrotnie awansował do turniejów międzystrefowych – eliminacji mistrzostw świata (w latach 1952, 1958, 1967 i 1976). Najbliżej zakwalifikowania się do turnieju pretendentów był w 1958 roku, kiedy to zajął dzielone VII miejsce w turnieju międzystrefowym w Portorożu, plasując się tylko o pół punktu za Bobby Fischerem i Fridrikiem Olafssonem. Przez wiele lat był kluczowym reprezentantem Jugosławii na olimpiadach szachowych, zdobywając w 11 startach 13 medali olimpijskich, w tym jeden złoty medal za wynik indywidualny na IV szachownicy w 1970 roku. Był trzykrotnym indywidualnym mistrzem Jugosławii i odniósł wiele sukcesów w turniejach międzynarodowych, takich jak:

Wiedeń (1952, dz. II m. za Hermanem Pilnikiem)
Opatija (1953, I m.)
Belgrad (1954, II m. za Dawidem Bronsteinem)
Hamburg (1955, I m.)
Zagrzeb (1955, II m. za Wasilijem Smysłowem)
Beverwijk (1957, I m.)
Sofia (1957, turniej strefowy, dz. II m. za Miroslavem Filipem)
Budapeszt (1960, dz. II m. za Gedeonem Barczą)
Mar del Plata (1961, dz. II m. za Mieczysławem Najdorfem)
Buenos Aires (1961, dz. I m. wspólnie z Miroslavem Filipem)
Zevenaar (1961, I m.)
Tel Awiw (1966, II m. za Svetozarem Gligoriciem)
Uzice (1966, dz. I m. wspólnie z Aleksiejem Suetinem)
Vrnjacka Banja (1967, turniej strefowy, II m. za Borislavem Ivkovem)
Bad Pyrmont (1970, dz. I m. wspólnie z Mato Damjanoviciem i Hansem-Joachimem Hechtem)
Luksemburg (1971, dz. I m. wspólnie z Peterem Delym)
Houston (1974, II m. za Robertem Hübnerem)
Wraca (1975, turniej strefowy, dz. I m. wspólnie z Florinem Gheorghiu)
Londyn (1983, dz. I m. wspólnie z Jurijem Razuwajewem i Johenem Nunnem)

Najwyższy ranking w swojej karierze osiągnął 1 stycznia 1976 roku, uzyskując 2525 punktów, co dało mu 54-59. miejsce na światowej liście FIDE oraz 3-5. miejsce wśród jugosłowiańskich szachistów. Od 1987 roku nie brał udziału w turniejach klasyfikowanych przez Międzynarodową Federację Szachową.

Zgodnie z retrospektywnym systemem Chessmetrics, najwyżej notowany był w styczniu 1958 roku, kiedy zajmował 14. miejsce na świecie.

Działalność dziennikarska

W 1966 roku Matanović założył wydawnictwo Šahovski Informator, które miało na celu zgromadzenie jak największej liczby partii szachowych z turniejów o wysokim poziomie i ich systematyczną publikację. W regularnie wydawanej Encyklopedii otwarć szachowych wprowadził innowacyjny sposób nazywania otwarć szachowych za pomocą trzyznakowego kodu, który zyskał popularność na całym świecie i jest obecnie znany jako kod ECO (od Encyclopedia of Chess Openings). Wydawnictwo, znane również pod angielską nazwą Chess Informant, jest nadal prowadzone przez Matanovicia.