Aleksandar Bresztyenszky (ur. 6 września 1843 w Prečcu, zm. 9 maja 1904 w Pleso) był chorwackim politykiem oraz profesorem, który piastował urząd rektora Uniwersytetu w Zagrzebiu.
Życiorys
Bresztyenszky przyszedł na świat we wsi Prečec, w pobliżu miasta Dugo Selo. Jego ojciec był szlachcicem niższej rangi, pochodzącym ze Słowacji. Edukację w szkole średniej rozpoczął w Zagrzebiu, a po ukończeniu matury przez rok studiował prawo w tym samym mieście. Następnie kontynuował studia w Budapeszcie, gdzie uzyskał doktorat w 1868 roku.
Kariera naukowa
Po powrocie do Chorwacji podjął pracę jako nauczyciel dla synów ówczesnego bana, barona Levina Raucha. Równocześnie był zatrudniony na Wydziale Prawa w Zagrzebiu, co ułatwiło mu znajomość z Rauchem.
W 1869 roku objął stanowisko adiunkta, a tytuł profesora otrzymał w 1873 roku. Był kierownikiem Katedry Węgiersko-Chorwackiego Prawa Cywilnego na Akademii Prawa w Zagrzebiu. Po powstaniu Królewskiego Uniwersytetu Franciszka Józefa I w 1874 roku, rozpoczął wykłady na Wydziale Prawa. W trakcie ceremonii inauguracyjnej rektora Stjepana Speveca wygłosił przemówienie otwierające wydarzenie.
Bresztyenszky pełnił rolę rektora w roku akademickim 1880/1881. Uroczystość inauguracji odbyła się 19 października 1880 roku, w której uczestniczyli liczni przedstawiciele społeczności akademickiej Zagrzebia, ban Ladislav Pejačević oraz prezydent Jugosłowiańskiej Akademii Nauki i Sztuki, Franjo Rački. Po zakończeniu kadencji został prorektorem w roku akademickim 1881/1882. W 1881 roku założył Fundację Anke Bresztyenszky z domu Štefanić, nazwanej na cześć jego matki, która nagradzała najlepsze prace dyplomowe studentów.
Kariera polityczna
Początek kariery politycznej Bresztyenszky’ego miał miejsce, gdy został radnym miejskim w Zagrzebiu. Po objęciu władzy przez jego kolegę ze studiów, bana Karola Khuen-Hedervaryja, dołączył do unionistycznej Partii Ludowej i otwarcie krytykował panujący reżim. Choć prywatnie był bliskim przyjacielem bana, na gruncie politycznym pozostawał jego zagorzałym przeciwnikiem. Wspólnie z arcybiskupem Josefem Stadlerem, Bresztyenszky założył czasopismo „Bałkany”, w którym promował ideę zjednoczenia kościołów katolickich i prawosławnych. Dążył do utworzenia szerokiej koalicji chorwackich partii opozycyjnych. W 1902 roku doszło do zjednoczenia Partii Prawa i Niezależnej Partii Narodowej, co zaowocowało powstaniem Chorwackiej Opozycji. Gdy do koalicji dołączyły ugrupowania prawicowe, zmieniła nazwę na Chorwacką Partię Prawa, a Bresztyenszky został jej prezesem oraz członkiem parlamentu.
Zmarł na swojej posiadłości w Pleso 9 maja 1904 roku, mając 61 lat. Jego ciało spoczęło na Cmentarzu Mirogoj w Zagrzebiu.
Wybrane publikacje
Balkan: jedinstvu i bratskoj slogi, czasopismo (1896–1902)
Przypisy
