Aleje Racławickie w Lublinie

Aleje Racławickie w Lublinie

Aleje Racławickie to ulica w Lublinie, która łączy centrum miasta z rondem Honorowych Krwiodawców. Jej długość wynosi 1,8 km, a przebiega przez dzielnice Śródmieście i Wieniawa.

Historia

Nazwa ulicy

Ulica została wytyczona jako przedłużenie Krakowskiego Przedmieścia i pierwotnie nosiła miano Traktu Warszawskiego. W 1917 roku, z okazji setnej rocznicy śmierci Tadeusza Kościuszki, zmieniono jej nazwę na Aleje Racławickie. W trakcie II wojny światowej funkcjonowała jako ulica Warszawska, a do pierwotnej nazwy wrócono po 1944.

Do 1944

Na początku XVII wieku, w miejscu, gdzie Krakowskie Przedmieście przechodzi w Aleje Racławickie, wzniesiono bramę wjazdową do Lublina, znaną jako brama „na szańcach”. Resztki tej bramy zostały odkryte podczas prac remontowych w 2020 roku.

Okolice Traktu długo pozostawały słabo zurbanizowane. W latach 90. XIX wieku, przy skrzyżowaniu z obecną aleją Kraśnicką, powstał Obóz Zachodni rosyjskiego garnizonu, który rozciągał się aż do ulicy Lipowej. W 1906 roku w centrum obozu zbudowano cerkiew prawosławną, przekształconą w 1920 roku na rzymskokatolicki kościół garnizonowy, a w latach 1926–1932 przebudowaną w stylu umiarkowanego modernizmu. Znaczne tereny wojskowe po obu stronach ulicy hamowały rozwój budownictwa cywilnego.

W połowie lat 20. XX wieku rozpoczęto prace nad Planem Wielkiego Miasta Lublina, w którym Aleje Racławickie miały stać się centralną osią rozwoju. Jako „reprezentacyjna aleja o charakterze spacerowym” zyskały szerokość 35 m. Zaplanowano również nieco węższą (30 m) Aleję Zgody, która miała odbiegać na południowy zachód od Alei Racławickich, tworząc z nimi klinowaty plac Zgody naprzeciwko Ogrodu Saskiego. Obie ulice miały stanowić główne osie nowej dzielnicy Lublina, nazwanej Dzielnicą Zachodnią, mającej charakter mieszkalny oraz przejmującej funkcje śródmiejskie. W planach przewidziano także budowę monumentalnych budynków użyteczności publicznej oraz wytyczenie linii tramwajowej łączącej tę dzielnicę z ratuszem oraz dworcem kolejowym.

Okres PRL

W czasach Polski Ludowej Aleje Racławickie były częścią drogi państwowej nr 14 oraz międzynarodowych E81 i T12. W latach 70. zainstalowano sieć gazową, a w 1987 roku przeprowadzono ostatni remont nawierzchni przed modernizacją w 2020. Ulica była jednojezdniowa z dwoma pasami ruchu w każdą stronę i intensywnie wykorzystywana – w godzinach szczytu przejeżdżał nią pojazd komunikacji miejskiej co minutę.

Po 1989

W kwietniu 2020 roku rozpoczęto przebudowę Alei Racławickich oraz przyległych ulic (al. Długosza, ul. Legionowej, Poniatowskiego, Popiełuszki, Spadochroniarzy i Lipowej). Projekt ten był strategicznie wpisany w plany zarówno gminy, jak i województwa lubelskiego, zakładając priorytet dla komunikacji zbiorowej. Przebudowa była konieczna ze względu na zły stan techniczny, w tym przedawaryjny stan sieci gazowej. Zły stan nawierzchni powodował dodatkowy hałas.

Podczas prac wymieniono sieć gazową oraz utworzono sieć kanalizacji deszczowej. W ramach modernizacji powstały nowe nawierzchnie chodników, dróg rowerowych (po obu stronach jezdni) oraz trakcji trolejbusowej. Na ulicy przewidziano także wydzielenie buspasów.

Komunikacja miejska

Ulicą kursują następujące linie ZTM Lublin:

Autobusowe

• na całości ulicy: 3, 7, 18, 20, 30, 57, N3
• na odcinku od ulicy J. Sowińskiego do Krakowskiego Przedmieścia: 26, 31, N2
• na odcinku od alei J. Długosza do Krakowskiego Przedmieścia: 2, 4, 11, 13, 15, 44, 55, 74
• na odcinku od alei J. Długosza do alei Kraśnickiej: 12

Trolejbusowe

• na całości ulicy: 151, 155, 158
• na odcinku od ulicy J. Sowińskiego do Krakowskiego Przedmieścia: 150

Otoczenie

• Katolicki Uniwersytet Lubelski
• Ogród Saski
• Uniwersytet Medyczny
• 1. Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką SPZOZ w Lublinie
• Wieża ciśnień
• I Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica

Przypisy

Bibliografia

NataliaN. Przesmycka NataliaN., Lublin. Przeobrażenia urbanistyczne 1815–1939, Lublin 2012, ISBN 978-83-63569-20-4.