Aleja Wolności w Lwowie
Aleja Wolności (ukr. Проспект Свободи, Prospekt Swobody; w okresie międzywojennym znana nieformalnie jako Wały Hetmańskie) to jedna z kluczowych promenad Lwowa, rozciągająca się od placu Mickiewicza do Opery Lwowskiej. W czasie międzywojennym składała się z dwóch ulic: Hetmańskiej (od wschodu, blisko starówki) oraz Legionów (od zachodu; przed 1925 rokiem ulica ta nosiła nazwę Karola Ludwika), oddzielonych pasem zieleni, który obejmował klomby, ozdobne krzewy i drzewa.
W miejscu, gdzie obecnie znajduje się aleja, do końca XVIII wieku istniały wały obronne Lwowa, które zostały zniwelowane po pierwszym rozbiorze Polski oraz zajęciu miasta przez wojska austriackie.
Nazwa ulicy Hetmańskiej oraz Wałów Hetmańskich wywodzi się od pomnika hetmana wielkiego koronnego Stanisława Jabłonowskiego, który został wzniesiony w końcu XVII wieku. Jabłonowski był znakomitym dowódcą i obrońcą Lwowa przed Tatarami w 1695 roku. Pomnik ten został zniszczony przez władze radzieckie po II wojnie światowej.
Na Wałach Hetmańskich w latach 1898–1945 znajdował się ponadto pomnik króla Jana III Sobieskiego, stworzony przez Tadeusza Barącza. Po wojnie został on usunięty ze Lwowa i przez wiele lat znajdował się w Wilanowie, a od 1965 roku jest ustawiony na Targu Drzewnym w Gdańsku.
W XIX wieku przy Wałach Hetmańskich wybudowano szereg reprezentacyjnych budynków, w tym gmach Galicyjskiej Kasy Oszczędności zaprojektowany przez Juliana Zachariewicza (na rogu ulic Legionów i Jagiellońskiej), Teatr Wielki, Muzeum Przemysłu Artystycznego, a także różnorodne sklepy, hotele, kawiarnie (Wiedeńska, De la Paix) oraz kina (Palace, Casino).
Wały Hetmańskie oraz ulica Akademicka tworzyły do 1939 roku lwowskie Corso – miejsce, gdzie odbywały się powolne, ceremonialne przechadzki najbardziej prominentnych mieszkańców Lwowa.
Pod aleją, w podziemnym kanale, który został zabudowany pod koniec XIX wieku, przepływa rzeka Pełtew.
Oprócz Wałów Hetmańskich, w Lwowie istniały także Wały Gubernatorskie, przy których znajdowały się m.in. gmach Namiestnictwa oraz Baszta Prochowa. Ciągnęły się one na wschód od Rynku, w kierunku Wysokiego Zamku.
