Aleja Władysława Bartoszewskiego (Trasa Górna) w Łodzi
Aleja Władysława Bartoszewskiego, znana również jako Trasa Górna, to istotna arteria komunikacyjna w Łodzi, zlokalizowana w byłej dzielnicy Górna. Umowa na budowę tej drogi, mającej na celu poprawę komunikacji w południowej części miasta, została podpisana w 2010 roku. Dwa lata później rozpoczęto prace budowlane, które realizowała firma Mosty Łódź. Prace przeciągnęły się o kilka miesięcy, a ostateczne oddanie alei, funkcjonującej wówczas pod roboczą nazwą ‘Trasa Górna’, miało miejsce w nocy z 31 sierpnia na 1 września 2014 roku. Całkowity koszt inwestycji wyniósł ponad 400 milionów złotych, a droga znajduje się na szlaku drogowej krajowej nr 91.
Zmiany w statusie drogi
Trasa Górna została otwarta jako drogowa krajowa nr 1. Sytuacja zmieniła się po oddaniu do użytku 40-kilometrowego odcinka autostrady A1 (Łódź Północ – Tuszyn), który stanowił wschodnią obwodnicę Łodzi. W wyniku tej zmiany, drogi krajowe (gdzie to było możliwe) zaczęły być przenoszone na nowe fragmenty autostrad o tym samym numerze, a w miejscu starych krajówek, ich numeracja została poprzedzona cyfrą '9′. W związku z tym, od 1 lipca 2016 roku, przez Łódź biegnie DK nr 91 zamiast „starej jedynki”.
Historia przed budową Trasy Górnej
Przed realizacją Trasy Górnej, droga krajowa nr 1 od skrzyżowania Jana Pawła II / Pabianicka / Galileusza przebiegała przez: Pabianicką, rondo Lotników Lwowskich, Paderewskiego oraz Rzgowską. Urzędnicy od lat poszukiwali rozwiązań, które umożliwiłyby szybszy i bardziej komfortowy przejazd pomiędzy Nowym Rokiciem a Starymi Chojnami, ponieważ DK nr 1 w tym odcinku „cofała się” (stara trasa miała 6 km, a nowa 4 km). Udało się wykorzystać potencjał przedłużenia al. Jana Pawła II na wprost, co pozwoliło na połączenie z ul. Rzgowską.
Charakterystyka Trasy Górnej
Aleja Bartoszewskiego to typowa droga miejska przystosowana do szybkiego ruchu. Jest dwujezdniowa i posiada jeden węzeł, który umożliwia bezkolizyjny wjazd na planowaną Trasę Śląską (przebiegającą wzdłuż torów kolejowych). Wybudowano dwa przejazdy podziemne (na ul. Pabianickiej i ul. Rzgowskiej). W dużej części aleja otoczona jest ekranami dźwiękochłonnymi, choć mieszkańcy bloków przy ul. Kosmonautów skarżą się, że są one zbyt niskie, co prowadzi do słyszenia hałasu z ulicy. Piesi i rowerzyści również mają zapewnione udogodnienia: na całej długości alei znajdują się chodniki (po obu stronach) oraz ścieżka rowerowa (po jednej stronie: [Pabianicka – Demokratyczna] – bliżej centrum, [Demokratyczna – Rzgowska] – bliżej granicy).
Z uwagi na szerokość pasa drogowego wynoszącą około 40 m, konieczne było zajęcie części prywatnych terenów pod budowę. Ulice, które kolidowały z nową inwestycją, zostały podzielone na dwie części (aleja Bartoszewskiego jest wyznacznikiem tych fragmentów), pozostawiając tylko te najważniejsze, które obecnie stanowią jej przecznice.
Przebudowa skrzyżowań
Kompleksowo przebudowano skrzyżowanie Pabianicka / Jana Pawła II, gdzie pod ul. Pabianicką poprowadzono podziemny przejazd łączący al. Jana Pawła II z al. Bartoszewskiego (po dwa pasy w obu kierunkach).
Wybudowano również węzeł (typu trąbka prawostronna, bez jednego łącznika) w miejscu rozpoczęcia planowanej Trasy Śląskiej, co zapewnia bezkolizyjny wjazd z obu kierunków Trasy Górnej (skrajnymi, górnymi jezdniami). Możliwy jest tylko prawy zjazd z Trasy Śląskiej w kierunku Pabianickiej (górna jezdnia), bez możliwości skrętu w stronę ul. Rzgowskiej.
Za wiaduktem wybudowano most kolejowy, który nad poziomem gruntu przecina aleję Bartoszewskiego i tory linii kolejowej nr 25, co przyniosło największe trudności dla drogowców, gdyż PKP wyznaczyło krótki czas na jego budowę.
W okolicy ul. Romana następuje podział jezdni dolnych i górnych (choć przez 500 m, rozdzielone wysepką z barierkami, są na tym samym poziomie).
Po północnej stronie skrzyżowania z ul. Demokratyczną zbudowano most nad rzeką Olechówką.
Pomiędzy ul. Siostrzaną a ul. Demokratyczną (na wysokości ul. Zagadkowej) znajduje się punkt ważenia pojazdów na nitce w kierunku centrum, zbudowany na wydzielonej powierzchni.
Pomiędzy ul. Siostrzaną a ul. Rzgowską znajduje się zakręt, gdzie droga zmienia kierunek z południowego wschodu na całkowity wschód. Zaraz przed tym zakrętem rozpoczyna się podział różnic w poziomie jezdni, co jest podobne do początkowego skrzyżowania, choć mniej zaawansowane technologicznie. To pierwsze w Łodzi trzypoziomowe skrzyżowanie, które posiada nadziemny, bezkolizyjny lewy skręt z ul. Rzgowskiej w kierunku Bartoszewskiego, choć dolne fragmenty są jeszcze zamknięte w oczekiwaniu na wydłużenie Trasy Górnej.
Nazwa
Droga została otwarta pod tymczasową nazwą Trasa Górna (nawiązującą do dawnej dzielnicy) i w ten sposób funkcjonowała przez dwa lata; była to pierwsza łódzka droga oznaczona grupą 'trasa’. 19 lipca 2016 roku, łódzcy radni zaproponowali zmianę nazwy na aleję Władysława Bartoszewskiego. Pomysł spotkał się z krytyką zarówno ze strony innych radnych, jak i mieszkańców Łodzi, którzy nie wyobrażali sobie Bartoszewskiego jako patrona tej drogi i woleli pozostać przy starej nazwie. Ostateczna decyzja zapadła 31 sierpnia, uchwalając nowe imię, mimo że część łodzian nadal używa określenia ‘Trasa Górna’. Stare tabliczki Systemu Informacji Miejskiej szybko zdemontowano, ale na nowe trzeba było czekać kilka tygodni, a nazwy przystanków komunikacji miejskiej zaktualizowano dopiero 2 kwietnia 2017 roku, w ramach reformy komunikacyjnej.
Komunikacja miejska
W okolicy Trasy Górnej kursują następujące środki transportu zbiorowego obsługiwane przez MPK-Łódź:
- Na odcinkach Pabianicka – Demokratyczna oraz Siostrzana – Rzgowska kursuje linia autobusowa 93 (Dw. Łódź Kaliska – Instytut CZMP).
- Na odcinku Demokratyczna – Siostrzana kursuje linia 75A/B (Dw. Łódź Widzew – Chocianowice IKEA).
- Aleją kursuje także linia H, dowożąca do zakładu Hydro: w kierunku pętli Chojny Graniczna od Rzgowskiej do Siostrzanej; natomiast w kierunku krańcówki Dw. Łódź Chojny tylko od Granicznej do Rzgowskiej.
- Przez skrzyżowanie Bartoszewskiego / Pryncypalna wytyczone są trasy linii 63 (Dw. Łódź Chojny – Piastów Kurak) oraz 93.
- Przez skrzyżowanie Bartoszewskiego / Demokratyczna wytyczone są trasy linii 62 (Dw. Łódź Chojny – Bionanopark), 75A/B oraz 93.
- Przez skrzyżowanie Bartoszewskiego / Siostrzana wytyczone są trasy linii 75A/B, 93 oraz H.
- Na skrzyżowaniu Bartoszewskiego / Pabianicka / Jana Pawła II spotykają się linie 50A/B/C (pl. Niepodległości – A: Stara Gadka / B: Rzgów Tuszyńska / C: CT Ptak Outlet), 52 (Dw. Łódź Kaliska – Komorniki), 63, 93 oraz tramwajowe 11B (Chocianowice IKEA – Helenówek), 17 (Chocianowice IKEA – Telefoniczna Zajezdnia), 41 (pl. Niepodległości – Pabianice).
- W odległości ok. 200 m od tego skrzyżowania (zachodni narożnik) znajduje się przystanek kolejowy Łódź Pabianicka.
- Przez skrzyżowanie Bartoszewskiego / Rzgowska kursują autobusy linii 56 (Piastów Kurak – Rzgów Tuszyńska / CT Ptak Outlet), 93 oraz H.
Przedłużenie do autostrady A1
We wrześniu 2020 roku zawarte zostało porozumienie, na mocy którego miasto zobowiązało się do budowy połączenia między istniejącym węzłem trasy z ul. Rzgowską a ul. Kalinowskiego, a województwo zmodernizuje istniejącą drogę powiatową.
Przeszłość
Przed budową Trasy Górnej, w miejscu od skrzyżowania Pabianicka / Jana Pawła II, istniała osiedlowa ulica Galileusza o długości około 400 m, która łączyła się zakrętem z ul. Zaolziańską. Obecnie ul. Galileusza formalnie nie istnieje (usunięto ją z kategorii dróg publicznych).
Po drugiej stronie Trasy, gdzie obecnie znajduje się pierwsze trzypoziomowe skrzyżowanie w Łodzi, znajdowała się zwykła „krzyżówka” (bez zainstalowanej sygnalizacji świetlnej) z lokalną ulicą Ustronną, długości około 2,2 km (Rzgowska – Demokratyczna oraz Graniczna – granica administracyjna Łodzi i Starowej Góry). Ulica ta jest podzielona na dwa segmenty. Przedłużeniem od ul. Demokratycznej jest ul. Trybunalska, a od granicy – ul. Szczytowa. Obecnie ul. Ustronna jest krótsza o 350 m (jej podstawowy fragment jest równoległy do Trasy Górnej, a ich odległość wynosi około 190 m) i kończy się powierzchnią do zawracania tuż przed ul. Przednią oraz ekranami akustycznymi wzdłuż al. Bartoszewskiego.
Przyszłość
Planowana Trasa Śląska ma na celu odciążenie ul. Paderewskiego od ruchu w szlaku krajowym nr 14 (obecnie 3 km, w śladzie DK nr 14 zajmuje 2,5 km). Docelowo nowa droga, na całej długości z jednym pasem w każdym kierunku, ma połączyć al. Bartoszewskiego z al. Ofiar Terroryzmu 11 Września. Prawdopodobnie inwestycja zakończy się jako nowa odnoga przy zakręcie ulic Kotoniarskiej i Wełnianej (na wprost Kotoniarskiej). Kotoniarska, o dobrej nawierzchni, szerokości około 6 m i długości 900 m, może być jej kontynuacją, ponieważ kończy się na rondzie Zbigniewa Zakrzewskiego (ul. Tomaszowskiej / al. Ofiar Terroryzmu 11 Września). Przedłużeniem ul. Kotoniarskiej jest aleja Ofiar Terroryzmu 11 Września, pierwotnie nazywana ulicą Śląską. To szeroka droga (2 pasy w obu kierunkach oddzielone pasem zieleni), otwarta w 2007 roku, o długości około 3,4 km, prowadząca do zlokalizowanych tam fabryk i zakładów (takich jak Dell). Obecnie kończy się na rondzie Łódzkich Motocyklistów, skąd aleją Cezarego Józefiaka można dojechać do węzła Łódź Wschód (A1).
Wciąż występują problemy z budową zachodniej obwodnicy Łodzi – S14. Wraz z jej powstaniem planuje się połączenie węzła Aleksandrów Łódzki z zakrętem przy al. Włókniarzy (nowy odcinek ma mieć po dwa pasy w każdym kierunku). Aleja Włókniarzy zostanie poprowadzona od tzw. kolanka w kierunku północno-zachodnim przez osiedle Radogoszcz Zachód, północną część Teofilowa Przemysłowego oraz południowo-zachodni skrawek Lasu Okręglik, by w okolicach pieńków (zaraz za granicą z Łodzią) połączyć się z ekspresową S14 (przy węźle Aleksandrów Łódzki). W ten sposób możliwy będzie przejazd od węzła S14 do węzła A1 (wschodniej i zachodniej łódzkiej obwodnicy) pokonując praktycznie całą Łódź (omijając centrum) – Włókniarzy, Jana Pawła II, Bartoszewskiego – bez skrętu. To aż 28 km prostej drogi.
