Aleja „Solidarności”
Aleja „Solidarności” to jedna z kluczowych arterii w Warszawie, będąca częścią trasy W-Z. Rozciąga się od ulicy Radzymińskiej na Pradze-Północ do skrzyżowania ulic Wolskiej i Młynarskiej na Woli.
Przebieg
Aleja rozpoczyna się przy skrzyżowaniu z ul. Radzymińską, prowadzi przez most Śląsko-Dąbrowski do centrum i kończy się na skrzyżowaniu z ul. Młynarską. Na całej długości jest to dwujezdniowa, szeroka ulica z co najmniej dwoma pasami ruchu w każdym kierunku. Wyjątkiem jest odcinek między placem Bankowym a ul. Jagiellońską, gdzie aleja staje się jednojezdniowa, lecz wciąż posiada dwa pasy ruchu dla obu kierunków (jeden pas zajmują tory tramwajowe, a ruch samochodowy na nim jest zabroniony). Wzdłuż niemal całej długości alei biegnie torowisko tramwajowe.
Nazwa
W okresie dwudziestolecia międzywojennego oraz wcześniej, ulice, które tworzyły współczesną aleję, nosiły nazwy: Wolska, Leszno, Tłomackie, Nowy Zjazd oraz Aleksandryjska (od października 1916 – Zygmuntowska). W latach 1947–1949 ulice te zostały połączone w Trasę W-Z z tunelem w rejonie Starego Miasta, a w listopadzie 1948 całość nazwano aleją gen. Karola Świerczewskiego.
Nazwę zmieniono w październiku 1991 roku, aby upamiętnić NSZZ „Solidarność”, stąd tytuł jest pisany w cudzysłowie.
W 1992 roku miejska Komisja ds. Nazewnictwa Ulic zaproponowała zmianę nazw poszczególnych odcinków alei na historyczne. Propozycje zakładały zmianę nazw fragmentów: od placu Bankowego do mostu Śląsko-Dąbrowskiego na Nowe Tłomackie, od Woli do placu Bankowego na Stare Leszno oraz od mostu Śląsko-Dąbrowskiego do Radzymińskiej na Zygmuntowską. W wyniku głosowania przez Radę Miasta, propozycje zostały odrzucone.
Historia
Pierwszy odcinek ulicy został wytyczony po stronie praskiej w 1862 roku jako Aleksandrowska, na cześć cara Aleksandra II Romanowa, łącząc ją z wiaduktem Pancera. Szerokość ulicy Aleksandryjskiej umożliwiała ruch kołowy i planowaną linię kolejową przez most Kierbedzia, która miała łączyć Dworzec Petersburski z Dworcem Wiedeńskim. Zrezygnowano jednak z tej linii z powodu zbyt dużego nachylenia skarpy wiślanej, a ruch między dworcami przejęła kolej konna (tramwaj konny) z jednym torem i mijankami, przebiegająca ulicami: Aleksandrowską, Nowym Zjazdem, Krakowskim Przedmieściem, Królewską oraz Marszałkowską aż do Alej Jerozolimskich.
Po drugiej stronie Wisły, początkowy fragment dzisiejszej ulicy był częścią jurydyki Leszno i nosił nazwę ul. Leszno, biegnąc od placu Bankowego do rogatek Wolskich.
W październiku 1916 roku ulicę po stronie praskiej przemianowano na Zygmuntowską, którą to nazwę nosiła do roku 1948, kiedy to została zmieniona na al. gen. Karola Świerczewskiego.
W latach 1949–1960 w rejonie ulic: Orlej, Świerczewskiego, Żelaznej, Chłodnej i Elektoralnej zbudowano osiedle mieszkaniowe Mirów, zaprojektowane przez Tadeusza Kossaka. W marcu 1957 roku, w pobliżu wylotu tunelu Trasy W-Z (od strony zachodniej), odsłonięto pomnik Karola Świerczewskiego.
W 1962 roku ulica na odcinku dawnej ul. Leszno została poszerzona.
W latach 1985–2000 aleja była częścią ówczesnej drogi krajowej nr 18.
W lipcu 2017 roku przystanki autobusowo-tramwajowe przy tunelu Trasy W-Z zostały przebudowane na tzw. przystanki wiedeńskie.
Ważniejsze obiekty
- Przystanek kolejowy Warszawa Targówek
- Stacja kolejowa Warszawa Wileńska
- Budynek Dyrekcji Kolei Państwowych
- Stacja metra Dworzec Wileński
- Sobór metropolitalny Świętej Równej Apostołom Marii Magdaleny w Warszawie
- VIII LO im. Władysława IV (ul. Jagiellońska 38)
- Bazylika katedralna św. Michała Archanioła i św. Floriana Męczennika (ul. Floriańska 3)
- Szpital Praski Przemienienia Pańskiego (nr 67)
- Park Praski
- Ogród Zoologiczny – wybieg niedźwiedzi brunatnych
- Most Śląsko-Dąbrowski
- Gmach Hipoteki (nr 58)
- Pomnik Bohaterów Warszawy
- Pałac Przebendowskich, siedziba Muzeum Niepodległości (nr 62)
- Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich (nr 77)
- Żydowski Instytut Historyczny (ul. Tłomackie 3/5)
- Wodozbiór Gruba Kaśka
- Błękitny Wieżowiec (pl. Bankowy 2)
- Stacja metra Ratusz Arsenał
- Kino „Muranów” (ul. gen. Władysława Andersa 5)
- Pałac Działyńskich (nr 74a)
- Kościół ewangelicko-reformowany (nr 74)
- Dom Dysydentów, siedziba parafii ewangelicko-reformowanej (nr 76a)
- Warszawska Opera Kameralna (nr 76b)
- Pomnik granic warszawskiego getta (pomiędzy budynkami Opery a Domem Dysydentów)
- Kamienica Jacobsona, siedziba Instytutu Archeologii i Etnologii PAN (nr 105)
- Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny (nr 80)
- Biblioteka Publiczna w Dzielnicy Wola m.st. Warszawy (nr 90)
- Sąd Okręgowy w Warszawie (nr 127)
- Kamienica Rosenblata (nr 145)
- Kamienica Hersza Steinberga (nr 149)
- Urząd Dzielnicy Wola (nr 90), na ścianie budynku od strony ul. Żelaznej pomnik granic getta
- Pomnik Ofiar Rzezi Woli
- Hotel Ibis Warszawa Centrum (nr 165)
- Biurowiec City Gate
- Kompleks biurowy Spark
- Pałacyk Biernackich (ul. Wolska 27/29)
- PDT Wola (ul. Młynarska 8/12)
- Tablice pamiątkowe Tchorka (nr 66, 83/89, 84 i 90)
