Aleja Niepodległości w Szczecinie
Aleja Niepodległości w Szczecinie (do 1945 roku znana jako Paradeplatz – plac Parad) to jedna z głównych alei znajdujących się w dzielnicy Śródmieście. W administracyjnym podziale należy do osiedli Stare Miasto, Centrum oraz Nowe Miasto.
Przebieg
Aleja Niepodległości zaczyna swój bieg na skrzyżowaniu z ulicami 3 Maja, Partyzantów i Dworcową w osiedlu Nowe Miasto. Następnie przechodzi przez plac Brama Portowa w osiedlu Centrum, gdzie krzyżuje się z ulicą Stefana Wyszyńskiego. Jej koniec znajduje się na placu Żołnierza Polskiego, gdzie zachodzi skrzyżowanie z ulicą Edmunda Bałuki. W kierunku północnym przedłużeniem alei jest aleja Wyzwolenia.
Historia
Przed II wojną światową
Plac Parad powstał na miejscu zlikwidowanych miejskich umocnień. W początkach XIX wieku został przekształcony w szeroką aleję spacerową, obsadzoną drzewami. Wschodnia pierzeja alei została zabudowana domami handlowymi oraz kilkupiętrowymi kamienicami, w których mieściły się liczne lokale usługowe. Zachodnia pierzeja została zbudowana z gmachem Haus Ponath (narożnik z ulicą Obrońców Stalingradu) oraz fabryką odzieżową „Odermark”. W 1895 roku na narożniku z obecną ulicą Bogurodzicy powstał Pałac Ziemstwa Pomorskiego, a w 1905 roku zbudowano Pruską Pocztę Królewską. W 1928 roku na skrzyżowaniu z dzisiejszą ulicą Partyzantów otwarto centrum handlowe Familien Kaufhaus, należące do niemieckiej sieci DeFaKa.
Okres powojenny
W wyniku bombardowań alianckich w latach 40. XX wieku znaczna część zabudowy alei Niepodległości została zniszczona. W gruzach legły większość przedwojennych kamienic i domów towarowych, a także gmach Pruskiej Poczty Królewskiej oraz budynek Familien Kaufhaus. Do dzisiaj z wschodniej pierzei zachowały się jedynie trzy budynki: kamienice nr 17 i 30 oraz dawny dom towarowy braci Horst, obok którego zbudowano parterowy lokal gastronomiczny „Extra”. Puste tereny zostały zabudowane wielopiętrowymi blokami z wielkiej płyty, a na skrzyżowaniu z placem Brama Portowa wzniesiono budynek dyspozytorni tramwajowej, znany jako „Grzybek”, wraz z kasami biletowymi. Z zachodniej pierzei przetrwało większość obiektów przedwojennych. Na narożniku z ul. Obrońców Stalingradu, w byłym Haus Ponath, od 1962 roku działał kombinat gastronomiczny „Kaskada”, który spłonął w 1981 roku i został później rozebrany. Sąsiadujący z nim budynek szwalni został przekształcony na Zakłady Przemysłu Odzieżowego „Odra”.
Współczesność
W latach 2011–2012 na narożniku alei z placem Brama Portowa powstał biurowiec „Brama Portowa II”. Grzybek oraz budynek kas biletowych zostały zburzone w 2007 roku, a w latach 2011–2012 w ich miejscu wzniesiono biurowiec „Brama Portowa I”. Na miejscu rozebranego w 2008 roku budynku ZPO „Odra” oraz „Pleciugi” otwarto centrum handlowe „Kaskada”, które zainaugurowano w 2011 roku.
Transport
Aleja Niepodległości jest miejscem, w którym znajduje się dwutorowa trasa tramwajowa – przed przystankami odgałęzia się od niej trzeci tor. Przez aleję kursują linie tramwajowe: 1, 2, 6, 10 oraz autobusy: B, C.
