Aleja Niepodległości w Katowicach

Aleja Niepodległości to jedna z ulic w katowickiej dzielnicy Dąbrówka Mała. Rozpoczyna swój bieg na skrzyżowaniu z ulicą Strzelców Bytomskich oraz ulicą generała Józefa Hallera. Następnie przecina ulicę Stacyjną, a kończy przy ulicy generała Henryka Le Ronda i ulicy Józefa Grzegorzka, tuż obok przejazdu kolejowo-drogowego.

Opis

Pod adresem alei Niepodległości 4 mieści się zabytkowy kościół parafialny pod wezwaniem świętego Antoniego z Padwy, który został wpisany do rejestru zabytków 30 grudnia 1994 roku (nr rej.: A/1558/94). Kościół, wzniesiony w 1912 roku w stylu neobarokowym z elementami modernizmu, powstał według projektu Fischera. Posiada trójnawową konstrukcję o bazylikowym charakterze. Od 6 maja 1921 roku w budynku probostwa mieszkał m.in. Wojciech Korfanty, który podczas powstań śląskich w dniach 7−9 maja prowadził rokowania w sprawie rozejmu z niemiecką stroną, które jednak nie zakończyły się sukcesem.

Ulica nosiła różne nazwy na przestrzeni lat: do 1920 roku była znana jako Tiele-Winckler-Strasse, następnie w latach 1920–1922 jako Kirschstrasse. W latach 1922–1928 funkcjonowała jako plac Tadeusza Kościuszki, a później do 1939 roku jako Aleje Niepodległości. W okresie 1939–1945 ulicę nazwano Horst-Wessel-Strasse, a po wojnie przywrócono wcześniejszą nazwę, zmieniając jedynie słowo „aleje” na „aleja”.

W kościele św. Antoniego znajdują się następujące tablice pamiątkowe:

tablica upamiętniająca obywateli Dąbrówki Małej, którzy polegli w czasie I wojny światowej oraz w walkach o niepodległość Polski; zawiera listę nazwisk poległych;
tablica upamiętniająca księdza Wawrzyńca Puchera, proboszcza parafii w latach 1912−1924;
tablica upamiętniająca księdza Stefana Kwiecińskiego, proboszcza parafii w latach 1962−1975;
tablica upamiętniająca księdza kan. doktora Maksymiliana Wojtasa, proboszcza parafii w latach 1931−1962;
tablica upamiętniająca księdza kan. doktora Maksymiliana Wojtasa, ufundowana przez parafian; odsłonięta w rocznicę jego zgonu.

Wzdłuż alei znajdują się również następujące historyczne budynki:

dom w ogrodzie (al. Niepodległości 1), zbudowany na początku XX wieku w stylu historyzmu ceglanego;
dawny budynek stacji kolejowej Dąbrówka Mała (al. Niepodległości 2), pochodzący z lat dziewięćdziesiątych XIX wieku, charakteryzujący się cechami stylu historyzmu;
narożna kamienica mieszkalna z końca XIX wieku (ul. Stacyjna 7, róg z al. Niepodległości); trzypiętrowa, w stylu historyzmu;
kamienica mieszkalna (al. Niepodległości 3); trzypiętrowa, siedmioosiowa, z końca XIX wieku w stylu historyzmu;
budynek plebanii kościoła św. Antoniego (al. Niepodległości 4), wzniesiony w 1912 roku w stylu neobarokowym;
narożna kamienica mieszkalna (al. Niepodległości 5), zbudowana w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalistycznym; czteropiętrowa, obecnie siedziba Urzędu Pocztowego Katowice 15.

Od 2003 roku w budynku starego dworca kolejowego mieści się Teatr Gry i Ludzie (al. Niepodległości 2). Swoją działalność rozpoczął od premiery „Miłości Fedry” Sary Kane w ramach cyklu „Nowa Dramaturgia”. Od samego początku teatr realizował spektakle plenerowe, które były prezentowane w całym kraju. Kolejną premierą były „Niezidentyfikowane szczątki ludzkie i prawdziwa natura miłości” na podstawie tekstu Brada Frasera, w reżyserii Roberta Talarczyka, która miała miejsce w czerwcu 2004 roku.