Aleja Narodowa

(czes. Národní třída) to nowela autorstwa Jaroslava Rudiša, która została ukończona w 2013 roku (polskie wydanie miało miejsce w 2016 roku). Została pierwotnie opublikowana w 2012 roku jako sztuka teatralna, a jej premierowe wystawienie odbyło się w brneńskim teatrze Feste.

Styl

Książka składa się z 19 rozdziałów, z których każdy zawiera kilka zdań lub stron. Całość przedstawiona jest w formie monologu Vandama, skierowanego do jego syna. Wyjątkiem jest dziesiąty rozdział, który jest napisany w trzeciej osobie.

Opis fabuły

Głównym bohaterem „Alei Narodowej” jest Vandam, którego przezwisko nawiązuje do nazwiska aktora Jean-Claude’a Van Damme’a, a protagonista wciąż ogląda jego filmy na kasetach VHS. W swoim życiu przeszedł przez wiele trudnych doświadczeń, w tym odbył karę w więzieniu, zmagał się z uzależnieniem od narkotyków oraz brał udział w wydarzeniach z 17 listopada 1989 roku, które są uważane za początek aksamitnej rewolucji. Vandam twierdzi, że to on jako pierwszy zadał cios, co zainicjowało te wydarzenia.

Obecnie zarabia na życie malując dachy, a wolny czas spędza w gospodzie „Północna”, gdzie spotyka się z przyjaciółmi, pije alkohol i od czasu do czasu uczestniczy w bójkach, dając im „lekcje życia”.

W swoich opowieściach wielokrotnie porusza temat relacji z synem, z którym nie ma kontaktu, ponieważ rozstał się z żoną, oraz z bratem, który również brał udział w pamiętnych wydarzeniach z 1989 roku. Wspomnienia te nadają mu niemalże status „bohatera” w oczach jego znajomych.

Vandam niejednokrotnie nawiązuje do ważnych momentów ze swojego życia, takich jak śmierć ojca w Boże Narodzenie, a także odnosi się do historii, przywołując zwycięstwo Germanów nad Rzymianami w Lesie Teutoburskim oraz postać Hitlera. Sam siebie określa mianem „ostatniego Rzymianina”, a „hajlowanie” interpretuje jako „rzymskie pozdrowienie”.

Przełomowym momentem w jego życiu jest sytuacja, gdy do „Północnej” przychodzi komornik, domagający się spłaty długów Sylvy. Vandam staje w jej obronie, jednak przegrywa bójkę. Następnie zostaje odwieziony do lasu przez dwóch policjantów, gdzie doznaje śmiertelnego pobicia. W trakcie tego zdarzenia wyjaśnia policjantom, że brał udział w wydarzeniach na Alei Narodowej, ale po stronie policji.

Bibliografia

Jaroslav J. Rudiš, Aleja Narodowa, Katarzyna K. Dudzic-Grabińska, Wrocław: Książkowe Klimaty, 2016, ISBN 978-83-64887-42-0, OCLC 948865127. Brak numerów stron w książce.