Aleja Marszałka Ferdynanda Focha
Aleja Marszałka Ferdynanda Focha to ulica w Krakowie, znajdująca się na Półwsiu Zwierzynieckim oraz Zwierzyńcu, w dzielnicy VII Zwierzyniec. Ulica ta przebiega w kierunku wschód-zachód i stanowi przedłużenie ul. Piłsudskiego, łącząc Aleje Trzech Wieszczów z ul. Królowej Jadwigi. Jej długość wynosi około 1,5 km, a na całej długości jest dwukierunkowa.
Historia
Aleja została wytyczona w 1914 roku jako kontynuacja ul. Wolskiej, a kompozycyjnym oraz perspektywicznym zakończeniem tej ulicy jest Kopiec Kościuszki.
W 1932 roku aleja otrzymała imię marszałka Francji, Polski i Wielkiej Brytanii Ferdynanda Focha. W latach 1951–1990 nosiła nazwę aleja Aleksandra Puszkina.
Zabudowa
Na stronie północnej znajduje się:
- Błonia
Na stronie południowej znajduje się zabudowa Półwsia, z modernistycznymi domami jednorodzinnymi z lat 30. XX wieku oraz późniejszymi budynkami użyteczności publicznej:
- al. Focha 1 – dawny Hotel „Cracovia”, zaprojektowany w 1960 roku przez Witolda Cęckiewicza, obecnie oddział Muzeum Narodowego w Krakowie, uznawany za zabytek
- Stadion Cracovii (adres: ul. Kałuży 1), istniejący od 1912 roku
- al. Focha 24 – dom z 1938 roku, wpisany do gminnej ewidencji zabytków
- al. Focha 25 – dom Roznerów z 1937 roku, zaprojektowany przez Franciszka Mączyńskiego, w gminnej ewidencji zabytków
- al. Focha 29 – dom prof. Rafała Taubenschlaga z 1933 roku, zaprojektowany przez Antoniego Dostala, również w gminnej ewidencji zabytków
- al. Focha 30 – dom z 1933 roku, wpisany do gminnej ewidencji zabytków
- al. Focha 33 – dawny Instytut Balneologiczny z 1938 roku, zaprojektowany przez Józefa Gałęzowskiego, obecnie Szpital Specjalistyczny im. J. Dietla, Małopolskie Centrum Reumatologii, Immunologii i Rehabilitacji
- al. Focha 35 – dom z 1939 roku, zaprojektowany przez Józefa Mitkę, w gminnej ewidencji zabytków
- al. Focha 36 – Bursa Szkół Artystycznych
- al. Focha 37 – dom z 1938 roku, zaprojektowany przez Jana Burzyńskiego, w gminnej ewidencji zabytków
- al. Focha 38 – Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Hugona Kołłątaja
- al. Focha 39 – Bursa Szkolnictwa Ponadpodstawowego nr 1
- al. Focha 40 – Hala Cracovia Centrum Sportu Niepełnosprawnych, otwarta w 2018 roku, zaprojektowana przez Biuro Projektów Lewicki Łatak
- al. Focha 42 – restauracja
- al. Focha – most na Rudawie, wybudowany po 1912 roku, znajdujący się w gminnej ewidencji zabytków
Bibliografia
Praca zbiorowa, Zabytki Architektury i budownictwa w Polsce, Kraków, Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, Warszawa 2007, ISBN 978-83-922906-8-1
Praca zbiorowa, Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Kraków 2000, ISBN 83-01-13325-2
