Aleja Juliusza Słowackiego
Aleja Juliusza Słowackiego to ulica znajdująca się we Wrocławiu, o przebiegu równoleżnikowym, która obecnie łączy plac Dominikański z placem Powstańców Warszawy. Jej długość wynosi około 440 metrów według Systemu Informacji Przestrzennej Wrocławia. Ulica rozpoczyna się na skrzyżowaniu z ul. Bernardyńską i kończy na węźle pl. Społecznego przy pl. Powstańców Warszawy. Współczesna Aleja stanowi jedynie fragment dawnego traktu, który biegł od Dominikaner Platz przez krótki odcinek Dominikanerstraße, a następnie przez Fosę Miejską (gdzie łączył się z Ohlauer Stadtgraben, czyli Podwalem Oławskim) do ulicy Am Ohlau Ufer (dosłownie „Na Brzegu Oławy” lub „Wybrzeże Oławskie”). W 1881 roku przeniesiono ujście Oławy do Odry na obecne miejsce, około 650 metrów na wschód od wcześniejszego połączenia z Fosą Miejską, a stare koryto Oławy zostało zasypane. W wyniku tych zmian „Wybrzeże Oławskie” przestało pełnić funkcję ulicy nadbrzeżnej, a po przedłużeniu wchłonęło drogę prowadzącą po dawnej grobli, oddzielającej wodę Odry od Oławy – Am Steindamm („Na Kamiennej Grobli”), która jeszcze w 1879 roku była widoczna na planach jako Der Steindamm. Nowo wytyczona ulica (w 1888 roku) Am Ohlau Ufer po tych zmianach biegła z zachodu (od Fosy Miejskiej) w kierunku wschodnim, a następnie przedłużona do brzegu Odry, wzdłuż linii dawnej Steindamm, do przeprawy przez rzekę (gdzie obecnie znajduje się most Grunwaldzki), skręcając w prawo do nowego ujścia Oławy, a następnie jeszcze bardziej w prawo, ku południowi, wzdłuż lewego brzegu rzeki aż do mostu (Mauritius Brücke, dziś most Oławski) przy skrzyżowaniu z Mauritius Straße, dziś ulicą Walońską. Nowy przebieg Am Ohlau Ufer został uwieczniony na mapach opublikowanych po przebudowie ujścia Oławy i nowych regulacjach geodezyjnych, a jego układ pozostał niezmieniony aż do zakończenia II wojny światowej.
Historia i zmiany w Aleji
W latach 1908–1910 w miejscu starej przeprawy przez Odrę powstał Kaiser Brücke (dzisiejszy most Grunwaldzki), który znacznie poprawił komunikację między centrum miasta a jego wschodnimi, niegdyś peryferyjnymi, dzielnicami. Wówczas „Wybrzeże Oławskie” stało się główną arterią prowadzącą do nowego mostu. Do 1924 roku w jednym z budynków na rogu Am Ohlau Ufer i Ohlauer Stadtgraben (Słowackiego i Podwala) mieścił się polski konsulat, przeniesiony tam po zniszczeniu jego wcześniejszej siedziby przy ul. Nowej w 1920 roku.
Oblężenie Wrocławia w 1945 roku spowodowało prawie całkowite zniszczenie zabudowy Aleji oraz sąsiadujących z nią obszarów. Już w tym samym roku cała Am Ohlau Ufer została przemianowana na Aleję Słowackiego. W latach 70. XX wieku część zachowanej zabudowy sąsiadujących ulic została zburzona, a teren przygotowany pod budowę węzła komunikacyjnego placu Społecznego. Ukończony w drugiej połowie lat 80. węzeł ten spowodował podział Alei Słowackiego na dwie odrębne części komunikacyjne, a ruch tramwajowy zniknął z alei (z mostu Grunwaldzkiego w kierunku Rynku i z powrotem). Wschodnia część (od dawnego placu Dzierżyńskiego do placu Powstańców Warszawy/placu Społecznego) nadal nosi nazwę Aleja Słowackiego, natomiast zachodnia i południowa część (od mostu Grunwaldzkiego do mostu Oławskiego) jest obecnie znana jako wybrzeże Słowackiego. Środkowy, około 250-metrowy odcinek dawnej Alei między mostem Grunwaldzkim a jej wcześniejszym skrzyżowaniem z ul. Dobrzyńską został przekształcony w ciąg pieszo-rowerowy w obrębie placu Powstańców Warszawy.
Zobacz też
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
- Encyklopedia Wrocławia. Wyd. I. Wydawnictwo Dolnośląskie, 2000, s. 762. ISBN 83-7023-749-5.
- Zygmunt Antkowiak: Ulice i place Wrocławia. Ossolineum, 1970.
- Michał Karczmarek, Mariusz Kotkowski: Most Grunwaldzki. Od pierwszych projektów do otwarcia. W: Przedmieście Piaskowe we Wrocławiu. Tomasz Głowiński, Halina Okólska (red.). Wrocław: Gajt, 2015, s. 118-132, seria: Wrocław i jego przedmieścia. ISBN 978-83-62584-75-8.
