Aleja Jana Kochanowskiego we Wrocławiu

Aleja Jana Kochanowskiego

Aleja Jana Kochanowskiego to ważna arteria komunikacyjna we Wrocławiu, która w latach 2011 – 2019 stanowiła fragment drogi krajowej nr 98. Łączy południowe obszary miasta z trasą prowadzącą przez dzielnicę Psie Pole oraz Oleśnicę w kierunku Warszawy. Przebiega ona w przybliżeniu w kierunku południkowym, w całości na terenie Wielkiej Wyspy, łącząc most Szczytnicki z mostami Jagiellońskimi.

Aleja została wytyczona w pierwszej połowie lat 20. XX wieku w związku z rozwojem kolonii osadniczej Wilhelmsruh (dzisiaj osiedle Zacisze) i w dużej mierze przebiega po wcześniej istniejącej drodze prowadzącej z Szczytnik na północ przez Mirowiec (niem. Fiedewalde) do Psiego Pola. Przed rokiem 1945 nosiła nazwę Wilhelmsruher Straße.

Po zakończeniu II wojny światowej patronem ulicy został początkowo astronom Mikołaj Kopernik, jednak w marcu 1946 roku inną ulicę na Wielkiej Wyspie nazwano ulicą Kopernika (znajduje się przy niej wrocławskie obserwatorium astronomiczne), a nowym patronem stał się Jan Kochanowski, poeta polskiego renesansu.

Wzdłuż alei, na całej długości około 1,5 km, znajduje się w przeważającej części zabudowa willowa z lat 1930-1980, obejmująca budynki jednorodzinne oraz „bliźniaki”, a także niska zabudowa wielorodzinna oraz kilka obiektów usługowo-handlowych. Na początku ulicy, w obrębie Szczytnik, przy posesji nr 3 znajduje się dom fundacji Moritzów z 1902 roku (rozbudowany w 1909), a na pobliskiej posesji nr 6a zlokalizowana jest przepompownia ścieków Szczytniki, zbudowana w 1909 roku.

W ciągu pierwszych stu metrów alei Kochanowskiego, od mostu Szczytnickiego do rozwidlenia z aleją Różyckiego, między jezdniami przebiega linia tramwajowa, prowadząca do Stadionu Olimpijskiego na Zalesiu.

Podczas powodzi tysiąclecia w 1997 roku aleja Kochanowskiego była niemal w całości zalana wodami Odry. Teren osiedla Zacisze, przez który przebiega ta aleja, był zalewany także wcześniej (nawet przed wytyczeniem Wilhelmsruher Straße). Na pamiątkę wcześniejszej wielkiej powodzi we Wrocławiu z 1903 roku, wmurowano w ścianę budynku na terenie Ogrodu Roślin Leczniczych Akademii Medycznej przy alei Kochanowskiego 12 znak wskazujący poziom wody z 15 lipca 1903 roku. W tym ogrodzie rośnie m.in. kilka wrocławskich pomników przyrody, takich jak lipa srebrzysta (Tilia tomentosa), wiąz szypułkowy (Ulmus laevis), wiązowiec zachodni (Celtis occidentalis) oraz topola czarna (Populus nigra). Sam ogród został wpisany do rejestru zabytków 28 grudnia 2000 roku pod numerem 593/Wm oraz 2 listopada 2009 roku pod numerem A/1388/593/Wm.