Aleja Górska
Aleja Górska to tereny spacerowe, które stanowią kontynuację drogi spacerowo-widokowej na wzgórzu gen. H. Dąbrowskiego. Obejmuje ona trasę o długości 650 m, położoną na krawędzi górnego tarasu w Bydgoszczy, skąd rozciągają się malownicze widoki na Stare Miasto.
Lokalizacja
Przed wybuchem II wojny światowej Aleja Górska była określana jako miejska trasa spacerowo-widokowa, której początek znajdował się przy ulicy Podgórnej, a która prowadziła w kierunku wschodnim do Wzgórza Wolności.
Obecnie Aleja Górska to aleja spacerowa, otoczona zielenią, zlokalizowana w obrębie osiedla Szwederowo w Bydgoszczy, między ulicami Terasy a Kujawską. Znajduje się na północnej krawędzi Zbocza Bydgoskiego, które ma deniwelację wynoszącą 25–30 m, oddzielając dwa poziomy miasta: górny i dolny taras.
Powierzchnia terenów zieleni parkowej wzdłuż Aleji Górskiej, pomiędzy ul. Terasy, schodami przy Nowym Rynku, a ul. Wiatrakową i Kujawską, wynosi 2,63 ha.
Historia
Pierwotnie Aleja Górska nosiła nazwę Planty Okrężne. Nawiązywały one do plant nad Brdą, które stanowiły ciąg spacerowo-wypoczynkowy wzdłuż rzeki Brdy. Planty Okrężne były alternatywną trasą umożliwiającą podziwianie panoramy miasta z wyższych punktów. Budowa plant na skarpie wzgórz otaczających miasto od południa rozpoczęła się pod koniec XIX wieku i przebiegała etapami w latach 1890, 1910, 1922 oraz 1940–1942. Planty stanowiły przedłużenie drogi spacerowo-widokowej na Wzgórzu Dąbrowskiego.
Odcinek plant od ulicy Podgórnej do ulicy Terasy nie został ukończony. Dalej prowadziły one przez obszary między parowami, wzdłuż których biegły ulice: Terasy, Wiatrakowa i Kujawska.
Całkowity obszar plant od ulicy Terasy do Wzgórza Wolności wynosił 9,7 ha i był obficie zadrzewiony, obejmując 70 gatunków drzew liściastych, iglastych oraz krzewów.
Charakterystyka
Aleja Górska prowadzi wzdłuż zbocza, otoczona zielenią, drzewami i krzewami. Od ulicy Terasy do ul. Wiatrakowej znajduje się w pobliżu II Liceum Ogólnokształcącego oraz szkoły katolickiej. Przy ul. Terasy 2 znajduje się tablica pamiątkowa dedykowana Julianowi Prejsowi (1820–1904, pseudonim „Sierp-Polaczek”), zasłużonemu działaczowi narodowemu i obrońcy języka polskiego, który mieszkał w tym miejscu w latach 1865–1904.
Na wysokości Nowego Rynku zlokalizowana jest platforma widokowa, z której rozpościera się panorama Starego Miasta. W dół prowadzą szerokie schody, zbudowane w latach 1993–1995, które wykorzystują naturalne walory krajobrazowe. Aleja kontynuuje swój bieg w kierunku ulicy Wiatrakowej, znajdującej się w wąwozie, w pobliżu którego niegdyś znajdowały się wiatraki zbożowe. Od ul. Wiatrakowej do Kujawskiej aleja przebiega za zabytkowym Domem Sierot z 1905 roku, w którym obecnie funkcjonuje Pogotowie Opiekuńcze oraz szkoła podstawowa nr 55.
Miejscami aleję otacza starodrzew złożony z rodzimych gatunków drzew, takich jak dęby, klony, lipy i buki.
Rewitalizacja
Niezadowalający stan Aleji Górskiej oraz niewystarczające wykorzystanie jej walorów widokowych stały się przyczyną realizacji projektu pod nazwą „Ścieżka spacerowo-widokowa na skarpie południowej”. Projekt został wpisany do Lokalnego Planu Rewitalizacji Miasta Bydgoszczy i uzyskał dofinansowanie unijne w wysokości 1,3 mln zł w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2013. Projekt obejmował opracowanie koncepcji zagospodarowania całego obszaru (od ul. Stromej do ul. Kujawskiej) w aspekcie rekreacyjno-wypoczynkowym oraz jego realizację. W 2010 roku przedsięwzięcie zostało wstrzymane na późniejszy termin z powodu wysokich kosztów wykupu terenu.
Przypisy
Zobacz też
Bibliografia
Kuczma Rajmund. Zieleń w dawnej Bydgoszczy. Instytut Wydawniczy „Świadectwo”. Bydgoszcz 1995
Umiński, Janusz: Bydgoszcz. Przewodnik, Regionalny Oddział PTTK „Szlak Brdy” Bydgoszcz 1996
