Aleja gen. Józefa Hallera
Aleja gen. Józefa Hallera to ulica w Gdańsku, która zaczyna się w dzielnicy Wrzeszcz Górny. Przebiega przez Wrzeszcz Dolny, a na krótkim odcinku Zaspę-Rozstaje, kończąc się nad brzegiem Zatoki Gdańskiej w Brzeźnie.
Komunikacja
Ulica ta stanowi jedną z kluczowych arterii Wrzeszcza Dolnego i Brzeźna, umożliwiając komunikację z centrum Gdańska. W środkowej części aleja łączy Zaspę z Węzłem Kliniczna. Na całej długości znajduje się torowisko tramwajowe, po którym kursują tramwaje linii 2, 3, 4, 5 oraz 8.
Obiekty
- Były Instytut Politologii Uniwersytetu Gdańskiego
- Centrum Edukacji Nauczycieli
- Historyczny wiadukt z 1914 roku na linii kolejowej nr 202 i 250
- Nieczynny cmentarz parafialny w Brzeźnie, powstały na początku lat 20. XX wieku
- Oczyszczalnia ścieków Zaspa (wyłączona z eksploatacji)
- Pętla tramwajowa Brzeźno Plaża
- Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Gdańskiej Macierzy Szkolnej w Gdańsku
- Polski Rejestr Statków
- Wydział Farmaceutyczny Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego z Ogrodem Roślin Leczniczych GUMed, al. Hallera 107
- Zajezdnia autobusowa Gdańskich Autobusów i Tramwajów
- Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego nr 1
Historia
Aleja została wytyczona na początku XX wieku jako alternatywa dla istniejącego od lat 40. XIX wieku jedynego ciągu łączącego Wrzeszcz z Brzeźnem, którym były dzisiejsze ulice Bolesława Chrobrego i Gdańska. Powstała w wyniku urbanizacyjnej ekspansji Wrzeszcza.
W 1914 roku zbudowano wiadukt kolejowy, przy którym kończyło się wcześniejsze odgałęzienie drogi od al. Zwycięstwa. Po 1920 roku aleja została przedłużona od nasypu kolejowego do skrzyżowania z ul. Mickiewicza. Kolejny odcinek do ul. Kościuszki powstał przed 1929 rokiem, a resztę alei, mimo planów przedłużenia do Brzeźna, oddano do użytku dopiero w 1960 roku. W połowie lat 20. XX wieku na zachodniej stronie, między ul. Reja a ul. Mickiewicza, zrealizowano powtarzalną zabudowę wielorodzinną (projekt Adolf Bielefeldt). Po wschodniej stronie w 1929 roku zbudowano modernistyczny gmach Helene-Lange-Schule (obecnie Wydział Farmaceutyczny GUMed), a w 1930 roku powstał ciąg domów szeregowych (nr 19–105). W 1930 roku uruchomiono linię tramwajową na odcinku od al. Zwycięstwa do al. Legionów. Również w 1930 roku przy skrzyżowaniu z ul. Mickiewicza zbudowano kaplicę NMP (Marienkapelle), zrezygnowano z planów budowy nowoczesnego kościoła (Kreuzkirche) pod presją władz miejskich. Zabudowa zachodniej strony, od ul. Mickiewicza do ul. Kościuszki (nr 90–120), najprawdopodobniej powstała podczas II wojny światowej. W latach 1940–1945 między ul. Lwowską a skrzyżowaniem ul. Chrobrego z al. Hallera funkcjonowały dwa obozy pracy. W 1948 roku oddano do użytku 85 drewnianych domków (tzw. domków fińskich) między al. Hallera a ul. Chrobrego, należących do Centrali Zbytu Produktów Przemysłu Węglowego. W latach 1951–1954 zbudowano zabudowę po wschodniej stronie odcinka od ul. Mickiewicza do ul. Kościuszki, jako część osiedla Roosevelta. W latach 1952–1954 w pobliżu ul. Reja powstał Zespół Szkół Budownictwa Okrętowego. W 1959 roku przedłużono linię tramwajową od ul. Mickiewicza do tymczasowej pętli przy ogródkach Kolonii Uroda, a w kolejnym roku torowisko przedłużono do Brzeźna. W 1978 roku zrealizowano zajezdnię autobusową. W latach 80. XX wieku w pobliżu pętli tramwajowej w Brzeźnie zbudowano obiekt sportowy Morskiego Robotniczego Klubu Sportowego (nr 240; tory łucznicze i budynek klubowy), który obecnie jest nieczynny. W latach 2008–2010 przy skrzyżowaniu z ul. Kościuszki zrealizowano dziesięciopiętrowy budynek mieszkalny i handlowo-usługowy Fregata.
W 2020 roku zainwestowano 2,9 mln zł w remont ulicy oraz zatok postojowych na odcinkach o długości 900 m od ul. Okrzei do Mickiewicza oraz od Mickiewicza do Kościuszki. W 2021 roku zmodernizowano odcinek od ul. Kościuszki do Al. Płażyńskiego, a w 2022 roku odcinek od ul. Kościuszki do ul. Klinicznej. W 2023 roku planowane są prace na dwóch odcinkach jezdni zachodniej – od ul. Wczasy do Al. Płażyńskiego oraz od Al. Płażyńskiego do ul. Kościuszki.
Poprzednie nazwy
- niem. Ostseestraße (Bałtycka) do 1945
- Franklina Roosevelta od 1945 do 1953
- Karola Marksa od 1953 do 1990
