Aleja Chińska
Aleja Chińska to główna aleja w Łazienkach Królewskich w Warszawie, która stanowi centralną oś parku, łącząc jego północną oraz południową część. Powstała w latach 80. XVIII wieku na podstawie wcześniejszej Drogi Wilanowskiej, a jej utworzenie zainicjował król Polski Stanisław II August. Aktualna długość Alei Chińskiej wynosi 1130 metrów.
Historia
Dawna Droga Wilanowska była prostą trasą dojazdową, łączącą Zamek Ujazdowski z Wilanowem. W latach 80. XVIII wieku, pod wpływem ówczesnej mody na tzw. chinoiserie (zafascynowanie Dalekim Wschodem, szczególnie Chinami i ich estetyką), drogę przemianowano na Aleję Chińską oraz ozdobiono licznymi elementami w stylu chińskim.
Po obu stronach Alei Chińskiej w Łazienkach Królewskich powstały chińskie altany, mostki oraz pergole. Wzdłuż Alei zasadzono także egzotyczne rośliny. W miejscu, gdzie Aleja skrzyżowała się z Promenadą Królewską, zbudowano Most Chiński według projektu Jana Chrystiana Kamsetzera, który stanowił kładkę dla odwiedzających Łazienki Królewskie, umożliwiając im łatwe pokonanie drogi dojazdowej. Most Chiński istniał do 1823 roku.
W XIX i XX wieku Aleja Chińska została ograniczona wyłącznie do odcinka przebiegającego przez Łazienki Królewskie. W XX wieku gruntową nawierzchnię zastąpiono nawierzchnią asfaltową, co spowodowało, że Aleja stopniowo traciła swój orientalny charakter.
Rewitalizacja
W XXI wieku rozpoczął się nowy etap w historii Alei Chińskiej. W 2011 roku, z inicjatywy Fundacji Chińsko-Polskiej Wymiany Gospodarczej i Kulturalnej, podpisano czterostronne porozumienie. Firmy KGHM Polska Miedź oraz China Minmetals Corporation, które współpracowały od wielu lat, podjęły się sfinansowania rewitalizacji Alei Chińskiej.
Aleja odzyskała swoją dawną świetność, m.in. poprzez wymianę nawierzchni asfaltowej na bardziej historycznie odpowiednią nawierzchnię gruntową. Udekorowano ją lampionami w stylu chińskim, a w jej północnej części, w okolicach byłej lokalizacji Mostu Chińskiego, stworzono Ogród Chiński według projektu profesora Edwarda Bartmana. Budowa Ogrodu Chińskiego odbyła się we współpracy z Muzeum Rezydencji Księcia Gonga w Pekinie.
Prace nad rewitalizacją Alei Chińskiej oraz budową Ogrodu Chińskiego trwały w latach 2012–2014.
