Aleja akacjowa w Dukli
Aleja robinii akacjowej usytuowana jest przy drodze krajowej nr 19, w obrębie miejscowości Dukla oraz Zboiska.
Ze względu na jej historyczne, krajobrazowe i przestrzenne wartości, aleja została w 2013 roku wpisana do rejestru zabytków. Wraz z pałacem i parkiem, stanowi unikatowe założenie w skali kraju. Na obszarze Podkarpacia jest to jedyna tak długa aleja robinii akacjowej.
Historia
Aleja została stworzona w pierwszej połowie XIX wieku, kiedy to Dukla była miastem prywatnym. Pałac w Dukli był jednym z istotniejszych ośrodków kulturalnych w ówczesnej Polsce. W XVIII wieku, aby podkreślić znaczenie rezydencji, w pewnej odległości od niej umieszczano obiekty funkcjonalno-architektoniczne, które tworzyły motywy krajobrazowe połączone promieniście z centrum za pomocą dróg otoczonych szpalerami drzew. Taki styl architektoniczny zrealizowano również w Dukli. Dowodem tego jest mapa katastralna z połowy XIX wieku, na której zaznaczone są szpalery drzew przy drogach dojazdowych do Dukli, prowadzące w trzech kierunkach: na południe w stronę Przełęczy Dukielskiej, na zachód w kierunku Nowego Żmigrodu oraz na północ do Krosna. Mapa Miega z końca XVIII wieku wskazuje, że przebieg drogi w odcinku alei pozostał niezmienny od tamtego okresu do czasów współczesnych.
Opis
Aleja składa się z dwóch szpalerów, które ograniczają pobocza drogi krajowej nr 19, prowadzącej z Dukli w kierunku północnym. Jej długość wynosi około 1280 metrów. Rozpoczyna się na wysokości parku otaczającego pałac, a kończy w rejonie dawnej przeprawy przez rzekę Jasiołkę w miejscowości Zboiska. Szpalery składają się wyłącznie z drzew jednego gatunku – robinii akacjowej, rozmieszczonych w średniej odległości 8 metrów od siebie. Drzewa osiągają wysokość od 19 do 22 metrów, a ich korony mają zasięg około 8-10 metrów. Szpalery są oddalone od siebie o około 15 metrów i są lekko nachylone ku osi drogi, tworząc w ten sposób krajobraz porównywalny do architektonicznego korytarza. Zgodnie z inwentaryzacją z 2011 roku, aleja liczyła 247 drzew, a ich wiek oszacowano na około 100 lat.
Przypisy
Bibliografia
Zenon Dudzik: Dukla. Miasto i Gmina. Urząd Miasta i Gminy w Dukli, Kraków 1994, s. 32.
