Alegoria zakonu kamedułów to obraz olejny autorstwa hiszpańskiego artysty greckiego pochodzenia, Dominikosa Theotokopulosa, znanego jako El Greco.
Jest to jeden z nielicznych obrazów alegorycznych stworzonych przez El Greco. Dzieło zostało namalowane dla nieznanego zleceniodawcy i odnosi się do powstania eremu zakonu kamedułów w Hiszpanii. W 1597 roku brat Juan de Castañiza zwrócił się do króla Filipa II o pozwolenie na utworzenie zakonu, które otrzymał. Ten moment został uwieczniony przez hiszpańskiego malarza.
Opis obrazu
Na pierwszym planie, po obu stronach tabernakulum, w którym znajdują się dwie tablice z inskrypcjami, stoją święci Benedykt (po lewej) oraz Romuald (po prawej). Benedykt, który opracował zasady stanowiące fundament zachodniego monastycyzmu, trzyma w lewej ręce zebrane reguły zakonu benedyktynów. Romuald, założyciel surowego zakonu Kamedułów, trzyma w prawej ręce model pierwszego klasztoru Camaldoli, położonego w górzystym terenie nieopodal Arezzo we Włoszech. Tekst na tablicach to łaciński poemat wychwalający św. Romualda oraz życie zakonne. Odnosi się on do idealnego modelu klasztoru oraz przylegających do niego pojedynczych pustelni, widocznych w górnej części obrazu. Budynki otoczone są zielenią drzew. Do okrągłego terenu klasztornego, który znajduje się na płaskowyżu, prowadzi jedna brama wjazdowa. W tle, za idealizowanym klasztorem, rozciąga się krajobraz górski przypominający toledański, który wielokrotnie ukazywał El Greco. Herby znajdujące się na cokole pochodzą od Conde de los Arcos y Anover oraz rodziny Mendoza, a także Don Pedra Laso de la Vega, Conde de los Arcos i jego żony, oraz Mariany de Mendoza, córki Conde de Orgaz.
Obraz po raz pierwszy został wymieniony w 1632 roku w inwentarzu kolekcji Arcos w Batres. W 1908 roku trafił do Instituto Valencia de Don Juan, założonego przez Guillerma Osmę, męża Valencii de Don Juany.
Inna wersja
Z tego samego okresu pochodzi kopia Alegorii, która znajduje się w Walencji w Colegio del Patriarca. Pierwotnie obrazy te należały do błogosławionego Juana de Ribery. El Greco nigdy nie tworzył dokładnych replik swojego oryginalnego dzieła, zawsze dodając nowe elementy, mniej lub bardziej wyraźne. Tak było i w przypadku kopii z Colegio, chociaż różnice są niewielkie. Największa zmiana dotyczy kształtu tabernakulum, które El Greco nadał bardziej bryłowatą formę, a zamiast muszli umieścił kartusz z herbem.
Przypisy
Bibliografia
David Davies, John H. Elliott, El Greco, Wyd. National Gallery Company, Londyn 2003, ISBN 978-1-8570-9938-6.
Jose Gudiol, The complete painting of El Greco, Wyd. Greenwich House, Nowy Jork 1983, ISBN 0-517-404990.
