Alegoria Mądrości
Alegoria Mądrości, znana również jako Alegoria Roztropności lub Autoportret z Oraziem i Marco Vecellio, to dzieło renesansowego artysty weneckiego Tycjana, stworzone w latach 1566–1570. Obraz ten znajduje się obecnie w National Gallery w Londynie.
Dzieło to przedstawia autoportret malarza w sposób filozoficzny, będący refleksją nad przemijaniem i życiem. Niemiecki historyk sztuki Erwin Panofsky określił ten obraz jako alegorię mądrości. Tycjan, oprócz swojego oblicza widocznego frontalnie, ukazał także swojego syna Orazia (1525-1576) oraz krewnego Marco (1545-1611), którzy zostali przedstawieni z profilu. Całość nawiązuje do symbolicznego przedstawienia mądrości. Głowy postaci mogą także symbolizować trzy etapy życia mężczyzny oraz trzy okresy czasowe: młodzieńczy (przeszłość), dojrzały (teraźniejszość) i starczy (przyszłość). W związku z tym, głowom postaci odpowiadają łby trzech zwierząt: wilka, lwa i psa. Te zwierzęta mogą także symbolizować trzy ścieżki, którymi podąża dusza po śmierci: wilk reprezentuje ziemską reinkarnację i strzeże lewej drogi, lew symbolizuje drogę słoneczną prowadzącą do raju, a pies drogę niebiańskiego odrodzenia.
Na obrazie znajduje się napis, który stanowi motto dzieła: Ex praeterito/praesens prudenter agit/ne futura actione deturpe (Z przeszłych doświadczeń, teraźniejszość postępuje roztropnie, aby nie szkodzić w przyszłych działaniach).
Tycjan zastosował stonowane kolory, które nie są przypadkowe. Czerwona czapka starca oraz jego siwe włosy oświetlone jasnym światłem są odzwierciedlone w czerwonym języku psa oraz jasnej plamie na czole.
Bibliografia
- R. Bergerhoff, Tycjan, Warszawa: Arkady, 1979.
- Richard R. Stemp, Renesans Odkrywanie tajemnic, Anna A. Czajkowska (tłum.), Warszawa: Wyd. Muza SA, 2007, ISBN 978-83-7495-211-8, OCLC 749826042. Brak numerów stron w książce.
- M. Battistini, Symbole i alegorie, wyd. Arkady, Warszawa 2007, ISBN 978-83-213-4382-2.
