Alegoria Przywary (wł. Allegoria del Vizio) to obraz olejny na płótnie stworzony przez Correggia, stanowiący parę z dziełem Alegoria Cnoty.
Historia
Obraz ten jest prawdopodobnie drugim, jeśli chodzi o chronologię, płótnem namalowanym przez Correggia na zlecenie Izabeli d’Este. Po jej śmierci w 1542 roku, oba dzieła były wymieniane w ewidencji jako część wyposażenia Corte Vecchia (Starego Dworu); obrazy znajdowały się po obu stronach drzwi wejściowych. Wykonanie tego zamówienia musiało być dużym zaszczytem dla malarza, gdyż Izabela d’Este była znana ze swoich licznych i starannych zamówień artystycznych. Wśród artystów, którzy malowali dla niej, byli m.in. Perugino, Giovanni Bellini oraz Andrea Mantegna.
Do 1627 roku obie alegorie pozostawały w Mantui, gdzie były znane pod tytułem Apollo i Marsjasz (być może ze względu na postać nimfy, która stara się obdrapać ze skóry leżącego w centrum mężczyznę). W kolejnym roku dzieła trafiły do Londynu, do królewskich zbiorów Karola I. Stamtąd Alegoria Przywary została sprzedana bankierowi Jabachowi, a następnie trafiła do kolekcji Ludwika XIV w Paryżu.
Interpretacje i styl
W centralnej części obrazu artysta umieścił postać mężczyzny, interpretowaną jako alegorię Przywary lub jako greckiego boga Wulkana lub Sylena. Jedna z interpretacji odwołuje się do fragmentu z szóstej eklogi Wergiliusza, w którym poeta opisuje śpiącego Sylena, który nieostrożnie zostaje przyłapany przez dwóch pasterzy, Cromi i Marsilia, którzy go związują i wraz z nimfą Ajgle zmuszają do śpiewania dla nich.
Paleta barw jest stonowana, z czerwonymi i różowymi draperiami oraz błękitnymi i granatowymi akcentami kolorystycznymi. Otoczenie postaci w Alegorii Przywary zostało przedstawione w sposób znacznie bardziej szczegółowy, z widokiem na stada owiec oraz nagiego mężczyznę leżącego na trawie. Na pierwszym planie widoczny jest młody chłopiec, który stanowi świecki odpowiednik putta z dolnej części Madonny Sykstyńskiej autorstwa Rafaela. Obok niego znajduje się mały faun, który rzuca winogronami, a wokół wiją się pnące bluszcze, które chwyta i nie puszcza.
Bibliografia
Giuseppe Adani, Correggio pittore universale, Silvana Editoriale, Correggio 2007. ISBN 978-88-366-0977-2.
Mauro Lucco (a cura di), Mantegna a Mantova 1460-1506, catalogo della mostra, Skira Milano, 2006.
