Alecu Russo
Alecu Russo, właściwie Alexandru Rusu (ur. 17 marca 1819, zm. 5 lutego 1859), był pisarzem oraz politykiem z Mołdawii i Rumunii.
Życie
Alexandru Russo wywodził się z zamożnej rodziny bojarów mołdawskich. Jego nazwisko występuje w dokumentach w dwóch formach: Rusul i Rusu. Jego ojciec, Iancu Rusu, był właścicielem tego nazwiska, które Alexandru postanowił jednak zmienić na „Russo” z nieznanych przyczyn.
Dzieciństwo Alecu Russa spędził w Besarabii, która wówczas była częścią Rosji. Edukację odbył w Szwajcarii, w Instytucie François Navilla w pobliżu Genewy (1829–1835), a następnie w Wiedniu (1835–1836). Podczas ośmioletniego pobytu za granicą opanował biegle język francuski i niemiecki. Po powrocie do Mołdawii stał się aktywnym uczestnikiem rumuńskiego ruchu narodowego i brał udział w Wiośnie Ludów w 1848 roku. Współpracował z takimi osobistościami jak Mihaile Kogălniceanu, Vasile Alecsandri i Constantin Negruzzi. Po niepowodzeniu rewolucjonistów musiał emigrować do Paryża. W 1851 roku, po ogłoszeniu amnestii, wrócił do Jassów. Był zwolennikiem idei zjednoczenia Mołdawii z Wołoszczyzną.
Zmarł i został pochowany w cerkwi Bărboi w Jassach.
Twórczość
Literacka działalność Alecu Russa była za jego życia niemal nieznana. Odkrył go popularny pisarz w „Zjednoczonych Księstwach”, Vasile Alecsandri. W 1855 roku Russo opublikował swoje „Wspomnienia” (rum. Amintiri), które zawierają wspomnienia z dzieciństwa oraz z lat młodości spędzonych w Mołdawii. W swoich wspomnieniach łączy realistyczne opisy wydarzeń i kraju z romantyczną atmosferą. W tym samym roku ukazał się również zbiór artykułów pt. „Uwagi” (rum. Cugetări), obejmujący tematy z zakresu filologii i folkloru. W artykułach „Poezja ludowa” (rum. Poezia popolară, 1846) oraz „Studia mołdawskie” (rum. Studie moldovană, 1851–1852) wyraża swoje zamiłowanie do ludowego słownictwa. Największą sławę w Rumunii przyniosła mu napisana po francusku „Pieśń o Rumunii” (1850). Dzieło to zostało po raz pierwszy opublikowane w rumuńskim przekładzie Nicolae Bălcesca, zatytułowanym „Cântirea României” w czasopiśmie „România viitoare”, a następnie również w przekładzie samego Russa w „România literara” w 1855 roku. Przy pisaniu „Pieśni o Rumunii” Russo niewątpliwie inspirował się twórczością N. Bălcesca, co czyni to dzieło wyjątkowym pod względem formy i języka. Utwór „Poezja w prozie” składa się z 65 strof, w których Rumunia ukazana jest poprzez alegorię pięknej, lecz cierpiącej kobiety.
Dzieła
- 1846 – Poezia poporală
- 1850 – Cântirea României
- 1851-1852 – Studie moldovană
- 1855 – Amintiri
- 1855 – Cugetări
Przypisy
Bibliografia
Alecsandri, Vasile w: Albina Pindului, nr 2, 1848.
Dima, Alexandru: Alecu Russo (Bukareszt: 1957).
Haneș, Petre V.: Alexandru Russo, o pagină ignorată din literatura română (wstęp – Ovid Densusianu, Bukareszt: 1901). Wydanie II – 1930.
Hanţă, Alec: Controversa asupra Cântării României: teza Russo, w: Idei și forme literare până la Titu Maiorescu (Bukareszt: 1985).
Ichim, T.: Alecu Russo (1909).
Sasu, Aurel i Cornea, Paul: Russo Alexandru, w: Dicționarul biografic al literaturii române (M-Z), tom 2 (Ploiești: PARARELA 45, 2006; str. 502-503).
Valentová, Libuše: Alecu Russo, w: Slovník rumunských spisovatelů (Praga: Nakladatelství Libri, 2001; strona 204).
Linki zewnętrzne
Encyklopedia Rewolucji z 1848 r. Alecu Russo [zarchiwizowane z tego adresu (2006-09-09)]. (ang.)
