Alebrije

Alebrije to barwna figurka wykonana z drewna lub papier mâché, która ma swoje korzenie w sztuce ludowej Meksyku. Zazwyczaj przedstawia ona stworzenia będące połączeniem różnych zwierząt, na przykład osła z motylimi skrzydłami, koguta z rogami byka, czy lwa z głową orła. Miejscowości Arrazola oraz San Martín Tilcajete w stanie Oaxaca w Meksyku są znane z produkcji alebrijes.

Pedro Linares

Uznaje się, że twórcą alebrijes był rzemieślnik z miasta Meksyk, Pedro Linares (1906–1992), który specjalizował się w tworzeniu piniat oraz figur z papier mâché, w tym figur judasza palonych w okresie Wielkanocy. Linares miał doświadczyć wizji alebrijes we śnie podczas ciężkiej choroby. Według jego opowieści, w tym śnie wędrował po niezwykłej krainie, czuł się szczęśliwy i nie odczuwał bólu. Wkrótce pojawiły się kolorowe potwory, które krzyczały jedno słowo: „Alebrijes!”. Uciekając przed przeraźliwym dźwiękiem, Linares spotkał mężczyznę, który oznajmił mu: „Jeszcze nie powinieneś tutaj być”. Po przebudzeniu, Pedro Linares zaczął tworzyć z papier mâché istoty, które ujrzał w swoim śnie.

Alebrijes w kulturze

W filmie animowanym Coco (2017) alebrijes występują jako „przewodnicy duchowi” zamieszkujący krainę zmarłych.

Co roku, w okresie Dnia Zmarłych, w mieście Meksyk organizowana jest parada alebrijes, która ma miejsce od 2007 roku dzięki Muzeum Sztuki Ludowej (Museo de Arte Popular). Specjalnie na tę okazję tworzone alebrijes można potem podziwiać przy alei Reforma.

Alebrijes w Polsce

Ambasada Meksyku w Polsce, wspólnie z Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie oraz Muzeum Sztuki Ludowej w mieście Meksyk, a także zaproszonymi rękodzielnikami z Meksyku, zorganizowała wystawę „Alebrijes: Meksyk tworzony w Polsce”. Premiera wystawy miała miejsce w 2020 roku w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie. Ekspozycję można było również zobaczyć w Muzeum Regionalnym w Kozienicach, Muzeum Narodowym w Szczecinie oraz w Muzeum Podróżników im. Tony’ego Halika w Toruniu.