Ale (wymowa angielska: /eɪl/) to piwo górnej fermentacji, które powstaje przy użyciu drożdży Saccharomyces cerevisiae. Wykorzystanie tych drożdży oraz wyższy zakres temperatur fermentacji (zwykle między 18 a 25°C) sprawia, że piwa te mają znacznie bardziej skomplikowany smak i aromat w porównaniu do lagerów. Historycznie, piwa górnej fermentacji były produkowane głównie w Wielkiej Brytanii, Irlandii, Belgii, Niemczech, w niektórych rejonach Stanów Zjednoczonych oraz Kanady, a także w Polsce. Współcześnie, piwa typu ale, często inspirowane „stylami narodowymi”, są wytwarzane przez browary na całym świecie.
Angielskie ale
To gatunek piwa o ciemnobrązowej lub jasnobrązowej barwie, uzyskiwany z mieszanki słodu zwykłego i skarmelizowanego, o smaku od bardzo gorzkiego do słodkawego. Produkowane jest przy użyciu drożdży górnej fermentacji i zaliczane do piw jasnych oraz mocnych (zawartość alkoholu wynosi od 3 do 6%).
W średniowieczu, piwo to wytwarzano niemal w każdym gospodarstwie na Wyspach Brytyjskich, a jego produkcją zajmowały się głównie kobiety. Czasami pełniły one rolę wiejskiego kipera, który oceniać miał jakość piwa przeznaczonego na sprzedaż.
Istnieje kilka odmian angielskiego ale:
- Bitter – piwo o bursztynowej barwie i wyraźnej goryczce.
- Mild – piwo łagodne z niską zawartością chmielu.
- India pale ale – piwo o intensywnej goryczce. Najstarsza wzmianka o pale ale pochodzi z dzieła „An Universal Etymological English Dictionary” z 1675 roku. Piwo to produkowano nie tylko na rynek krajowy, ale również transportowano do brytyjskiej kolonii w Indiach. Przed wybudowaniem kanału Sueskiego podróż trwała około 3 miesięcy, a kanał skrócił ten czas o około miesiąc. Aby piwo przetrwało podróż, musiało mieć większą zawartość ekstraktu, alkoholu i chmielu, co doprowadziło do powstania znanej jako India pale ale. Przez długi czas ten rodzaj piwa nie cieszył się dużą popularnością. W Wielkiej Brytanii dominowały łagodniejsze piwa, a w kontynentalnej Europie różnorodne odmiany lagera. Prawdziwy rozwój IPA miał miejsce dopiero w latach 70. i 80. XX wieku w USA. Postęp w chmielarstwie oraz wzrost zainteresowania piwowarstwem rzemieślniczym spowodował, że IPA stało się symbolem piwa z małych, niezależnych browarów, stanowiąc alternatywę dla klasycznych lagerów z dużych browarów. IPA z obfitą ilością amerykańskich chmieli, często o cytrusowych i tropikalnych aromatach, nazywane jest American India pale ale. W Polsce pierwszym piwem w stylu AIPA był Atak Chmielu z browaru Pinta, które zadebiutowało w maju 2011 roku.
- Old – piwo mocne, choć niekoniecznie stare.
- Stock – piwo mocniejsze i bardziej trwałe niż inne odmiany.
W angielskich pubach ale często serwowane jest jako Half and half, co jest średnio gorzkim napojem powstałym z połączenia równych części bitter i mild.
Irlandzkie ale
- Stout – styl piwny pochodzący z Irlandii, charakteryzujący się ciemną barwą oraz czekoladowo-kawowym, palonym posmakiem.
- Irish red ale – piwo o łagodnym, karmelowym smaku z delikatną goryczką i wyraźną czerwoną barwą.
Belgijskie ale
- Piwa klasztorne
- Witbier
- Flanders red ale
Niemieckie ale
- Weizen / Weissbier – zawiera minimum 50% słodu pszenicznego, często charakteryzuje się aromatami goździków, bananów i cytrusów.
- Dunkelweizen – ciemna odmiana weizena.
- Weizenbock – mocne piwo pszeniczne.
- Berliner Weisse – lekkie i mocno kwaskowe piwo.
- Altbier / Kölsch – znane piwa z dolnego Renu, pochodzące z Düsseldorfu i Kolonii.
Polskie ale
- Grodziskie – piwo produkowane z wędzonego słodu pszenicznego.
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
David Kenning: Piwa Świata. Robert Jackson. Warszawa: Olesiejuk Sp. z o.o., 2010. ISBN 978-83-7708-173-0. Brak numerów stron w książce.
Jan Cieślak: Od abboccato do żubrówki: wszystko o napojach. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1992, s. 12-13. ISBN 83-204-1251-X.