Aldona Semirienko

Aldona Semirienko, z domu Grużewska, I voto Hłasko, znana również jako Szczekaturka (urodzona w 1856 roku w Młodzianowie na Żmudzi, zmarła około 1919) – była polską socjalistką oraz felczerką.

Życiorys

Pochodziła z bogatej polskiej szlachty zamieszkującej Żmudź, będąc córką powstańca styczniowego, Emiliana. Od 1868 roku uczęszczała do pensji wizytek w Wilnie, a następnie do prywatnej pensji Kleczkowskiej, również w Wilnie. W latach 1874–1876 kształciła się w Instytucie Maryjskim, a w latach 1876–1878 uczestniczyła w kursach dla kobiet w Instytucie Medycznym przy Wojskowej Akademii Medyko-Chirurgicznej w Petersburgu. Razem z młodszą siostrą Grażyną angażowała się w kółka samokształceniowe, a następnie rozpoczęła działalność w partii socjalistycznej, przewodnicząc m.in. grupie dziewcząt należących do polskiej Komuny Socjalistycznej oraz promując współpracę z rosyjskimi rewolucjonistami.

Od 1878 roku prowadziła działalność rewolucyjną w Warszawie, gdzie nawiązała kontakt z Ludwikiem Waryńskim. W sierpniu 1878 roku została aresztowana i osadzona w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej, gdzie przebywała od sierpnia 1878 do kwietnia 1880. W trakcie pobytu w więzieniu poślubiła schorowanego rewolucjonistę, Jana Hłasko. Po ślubie oboje zostali zesłani na Syberię, gdzie Aldona pełniła rolę starosty grupowego, lekarza oraz pielęgniarki dla innych zesłańców. Po śmierci męża w 1881 roku zaangażowała się w pracę w rewolucyjnym „Czerwonym Krzyżu” („Krasnyj Kriest Narodnoj Woli”), gdzie opiekowała się więźniami, wspierała ich moralnie i materialnie, organizowała ucieczki oraz utrzymywała kontakt z rodzinami. Była także felczerką w oddziale kobiecym szpitala więziennego w Krasnojarsku. W 1883 roku została ponownie aresztowana i skazana na dalsze zesłanie do Wschodniej Syberii. Niedługo później wyszła za mąż za Lwa Płatonowicza Semirienkę, rosyjskiego rewolucjonistę, przyjaciela jej zmarłego męża, który również był skazany za działalność w „Czerwonym Krzyżu”. Po 14 latach na Syberii, małżonkowie powrócili do europejskiej Rosji i osiedlili się w guberni kijowskiej, gdzie zajmowali się prowadzeniem stacji doświadczalnych oraz szkół sadowniczych i warzywniczych, nie angażując się w ruch socjalistyczny.

Bibliografia

Dioniza Wawrzykowska-Wierciochowa, Aldona Semirienko, w: Polski Słownik Biograficzny, tom XXXVI, Warszawa-Kraków 1995

Tejże, Aldona Grużewska w rewolucyjnym ruchu młodzieży rosyjskiej i polskiej, „Przegląd Historyczny” 1962, t. 53, s. 128–141.

Stefan Król, Cytadela Warszawska, Wyd. Książka i Wiedza 1978, s. 159.

Przeczytaj u przyjaciół: