Alcina

Alcina (Alcyna) to opera seria składająca się z trzech aktów, skomponowana przez Georga Friedricha Händla. Libretto, które jest anonimowe, zostało zaadaptowane z opery L’isola di Alcina Riccardo Broschiego (libretto Antonio Franzaglia), opierając się na VI i VII pieśni z Orlanda szalonego Ludovica Ariosta. Opera nosi numer HWV 34, ChA 86 (27), HHA II/33. Jej premiera miała miejsce w Londynie 16 kwietnia 1735 roku w Theatre Royal, Covent Garden.

Obsada: Soliści: 3 soprany (Alcina, Morgana, Oberto), mezzosopran (Ruggiero), alt (Bradamante), tenor (Oronte), bas (Melisso), chór. Instrumenty: flet piccolo, flet I, II, obój I, II, fagot, róg I, II, skrzypce obligato, skrzypce I, II, altówka, wiolonczela solo, continuo.

== Osoby, pierwsza obsada ==

Alcina – wiedźma, królowa wyspy – Anna Strada del Pò, sopran
Ruggiero – rycerz uwiedziony przez Alcinę dzięki czarom, ukochany Bradamante – Giovanni Carestini, kastrat mezzosopranowy
Morgana – siostra Alciny, ukochana Oronte – Cecilia Young, sopran
Bradamante – ukochana Ruggiera – Maria Caterina Negri, alt
Oronte – wódz armii na wyspie Alciny, ukochany Morgany – John Beard, tenor
Melisso – czarodziej, mentor Ruggiera i Bradamante – Gustavus Waltz, bas
Oberto – chłopiec szukający ojca na wyspie Alciny – William Savage, sopran chłopięcy

Opera miała 18 przedstawień do lipca 1735 roku.

== Treść ==

=== Akt I ===

Akcja rozgrywa się na wyspie Alciny. Bradamante, przebrana za swojego brata Ricciarda, przybywa na wyspę z opiekunem, czarodziejem Melisso. Ich celem jest uwolnienie Ruggiera, ukochanego Bradamante, który został zniewolony przez Alciny za pomocą czarów. Pierwszą osobą, którą spotykają na wyspie, jest Morgana, siostra władczyni. Morgana zakochuje się w przebranej dziewczynie, co może być spowodowane jej chęcią uwolnienia się od natarczywego Oronte. Wszyscy udają się do pałacu czarownicy, która otwarcie wyznaje swoje uczucia do Ruggiera, a Oronte, zazdrosny, ostrzega go, że Alcina jest zakochana w przybyszu. Bradamante przypomina Ruggierowi o jego siostrze Ricciardzie, która na niego czeka. W międzyczasie Oberto poszukuje swojego ojca, paladyna Astolfa. Oronte, chcąc się zemścić, informuje Ruggiera o uczuciach Alciny. Bradamante odkrywa swoją tożsamość, a Alcina postanawia zmienić Ruggiera w dzikie zwierzę. Aby się ratować, Ruggiero wyznaje Morgana miłość.

=== Akt II ===

Czarodziej Melisso stara się przywrócić Ruggierowi wspomnienia i rycerskie cnoty, ukazując mu się w przebraniu Atlanta – dawnego opiekuna Ruggiera. Jego działania przynoszą efekty, jednak Ruggiero, widząc Bradamante, nie wie, czy to rzeczywistość, czy kolejny podstęp Alciny. Czarownica nadal pragnie przemienić Ruggiera w bestię, ale ten, ku radości Morgany, udaje się powstrzymać jej zamiary. Ruggiero znów rzuca zaklęcia miłosne, ale nie jest pewny, do kogo je kieruje. Alcina z kolei planuje, jak wykorzystać sytuację do swoich celów. Obiecuje Obertowi, że odnajdzie jego ojca, a Oronte informuje Alciny o zamiarach Ruggiera, co wprawia ją w rozpacz. Morgana natomiast ma stałe uczucia do Ricciarda, co smuci Oronte. Gdy Morgana odkrywa prawdziwą tożsamość Bradamante, postanawia ostrzec siostrę. Ruggiero żegna się z wyspą, a czarownica, nie mogąc przywołać duchów piekielnych, łamie swoją różdżkę.

=== Akt III ===

Morgana prosi Oronte o przebaczenie, ale ten ma wątpliwości. Alcina pragnie odzyskać Ruggiera i przysięga zemstę. Ruggiero przygotowuje się do walki po stronie dobra, a Bradamante wspiera go w dążeniu do złamania czarów i uwolnienia ofiar Alciny. Czarownica ma jedynie magiczną urnę, która kryje jej moc. Aby czynić zło, podaje Obertowi sztylet, aby zabił lwa, ale chłopiec odmawia, wierząc, że zwierzę jest związane z tajemnicą jego ojca. Nawet łzy Alciny są bezsilne, a Ruggiero rozbija urnę, uwalniając niewolników czarownicy. Ruggiero i Bradamante odnoszą zwycięstwo, a królestwo Alciny przestaje istnieć.

== Trudności wokalne ==

W tej operze występują dwie role, które były obsadzane głosami, które obecnie są rzadko spotykane. Rola Ruggiero była pierwotnie powierzona kastratowi Giovanni Carestini, natomiast Oberto był grany przez piętnastoletniego chłopięcego sopranu William Savage (który później stał się kompozytorem, organistą, basem i falsecistą). Obecnie męskie soprany są rzadkością, ponieważ praktyka kastracji została zaprzestana. Dodatkowo, ze względu na wcześniejsze dojrzewanie płciowe chłopców, rzadko zdarza się, aby zdążyli osiągnąć biegłość koloraturową przed mutacją. Rzadkim współczesnym przykładem jest Alois Mühlbacher, który w wieku 16 lat, śpiewając jeszcze niezmienionym głosem, występował w tej roli w profesjonalnych przedstawieniach.

== Bibliografia ==

Händel-Handbuch Band I, VEB Deutscher Verlag für Musik Leipzig, 1978.
Kamiński Piotr, Tysiąc i jedna opera, PWM, Kraków, 2008.
Kański Józef, Przewodnik operowy, PWM, Kraków, 2005.
Winton Dean, Handel’s Operas 1726-1741, The Boydell Press, Woodbridge, 2006.

== Przypisy ==