Alchemia hinduistyczna

Alchemia hinduistyczna to forma alchemii praktykowana przez zwolenników różnych tradycji hinduizmu. Wiele indyjskich siddhów było zaangażowanych w alchemiczne praktyki. W tekstach tantrycznych rasajana definiowana jest jako piąta z siddhi.

Historia

Udokumentowane informacje na temat praktyk indyjskiej alchemii sięgają drugiej połowy I wieku n.e.

Według P.CH. Raya, indyjska alchemia rozwinęła się w Indiach niezależnie, a jej powstanie nie było wynikiem wpływów zewnętrznych.

Niemniej jednak, niektórzy komentatorzy sugerują, że istniały pewne wpływy arabskie, zwłaszcza w kontekście alchemii buddyjskiej (przykład: Nagardżuna). Mircea Eliade argumentuje, że teksty alchemiczne powstawały także w regionach subkontynentu indyjskiego, które były słabo poddane islamizacji, jak Nepal czy południowe Indie w regionie Tamil Nadu.

Żywioły

Hinduistyczne opowieści o żywiołach uformowały się około 500 roku p.n.e.

Wyróżniano następujące kategorie żywiołów (od najmniej subtelnych):

ziemia (prythiwi)
woda
ogień (tedźas)
powietrze (waju)
eter (przestrzeń, akaśa)

Metale

Początkowo alchemicy hinduistyczni rozróżniali jedynie 6 metali. Około 1363 roku Sangadhara dodał kolejne metale, w tym brąz i mosiądz. Następnie Adhamalla, komentator dzieł Sangadhary, opisał relacje między metalami a planetami.

Złoto było utożsamiane z Agnim – bóstwem ognia. Tradycja głosi, że powstało ono z nasienia tego boga w wyniku kontaktu z wodą.

Rtęć była przyporządkowana bogowi Śiwie już w pismach Adhamalla. Śiwę uważano za ojca i nauczyciela systemu rtęciowo-siarkowego (rasajana), który był popularnym nurtem w hinduistycznej tradycji alchemicznej w okresie XII – XIV wieku.