Alcedo
Alcedo to rodzaj ptaków, który należy do podrodziny zimorodków (Alcedininae) w obrębie rodziny zimorodkowatych (Alcedinidae).
Rozmieszczenie geograficzne
Rodzaj ten obejmuje gatunki występujące na kontynentach Eurazji, Afryce oraz Australazji.
Morfologia
Ptaki te mają długość ciała od 13 do 22 cm oraz masę ciała w przedziale 16–48,5 g.
Systematyka
Rodzaj został opisany w 1758 roku przez szwedzkiego przyrodnika Karola Linneusza w dziesiątej edycji Systema Naturae, jego własnej publikacji dotyczącej systematyki zwierząt i roślin. Gatunkiem typowym, z późniejszym oznaczeniem, jest podgatunek zimorodka zwyczajnego, A. atthis ispida.
Etymologia
Alcedo: łacińskie alcedo, alcedinis lub halcedo, halcedinis oznaczające „zimorodek”. Późniejsza pisownia wywodzi się z błędnej etymologii greckiego ἁλς hals znaczącego „morze”.
Ispida: epitet gatunkowy Alcedo ispida Linnaeus, 1758; średniowiecznołacińskie hispida oznaczające „zimorodek”. Gatunek typowy (linneuszowska tautonimia): „Ispida” Brisson, 1760 (= Alcedo ispida Linnaeus, 1758).
Capya: greckie καπυω kapuō oznaczające „wyzionąć”.
Megalcedo: greckie μεγας megas, μεγαλη megalē oznaczające „wielki”; rodzaj Alcedo Linnaeus, 1758. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie, także monotypowe): Alcedo hercules Laubmann, 1917.
Cyanispida: greckie κυανος kuanos oznaczające „ciemnoniebieski”; rodzaj Ispida Brisson, 1760. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie, również monotypowe): Alcedo coerulescens Vieillot, 1818.
Euryzonia: epitet gatunkowy Alcedo euryzona Temminck, 1830; greckie ευρυς eurus oznaczające „broda”; ζωνη zōnē oznaczające „pasmo, pas”. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie, również monotypowe): Alcedo euryzona Temminck, 1830.
Alcedoides: rodzaj Alcedo Linnaeus, 1758; greckie -οιδης -oidēs znaczące „przypominający”. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Alcedo meninting Horsfield, 1821.
Pseudalcedo: greckie ψευδος pseudos znaczące „fałszywy”; rodzaj Alcedo Linnaeus, 1758. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Alcedo quadribrachys Bonaparte, 1850.
Caeruleornis: łacińskie caeruleus oznaczające „niebieski”; greckie ορνις ornis, ορνιθος ornithos oznaczające „ptak”. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie, również monotypowe): Alcedo semitorquata Swainson, 1823.
Podział systematyczny
Do rodzaju Alcedo należą następujące gatunki:
- Alcedo peninsulae Laubmann, 1941 – zimorodek malajski
- Alcedo euryzona Temminck, 1830 – zimorodek modropierśny
- Alcedo meninting Horsfield, 1821 – zimorodek granatowy
- Alcedo hercules Laubmann, 1917 – zimorodek duży
- Alcedo quadribrachys Bonaparte, 1850 – zimorodek lśniący
- Alcedo semitorquata Swainson, 1823 – zimorodek turkusowy
- Alcedo atthis (Linnaeus, 1758) – zimorodek zwyczajny
- Alcedo coerulescens Vieillot, 1818 – zimorodek błękitny
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
A. Laubmann. Ueber die generische Stellung von Halcyon leucogaster Fraser. „Archiv für Naturgeschichte”. Abteilung A. 89 (12), s. 190–196, 1923. (niem.)
The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
