Alcatraz Island
Alcatraz Island to wyspa położona na Zatoce San Francisco. W języku hiszpańskim jest znana jako Wyspa Głuptaków (hiszp. Isla de los Alcatraces), natomiast w angielskim określana jest również jako Skała (ang. The Rock). Na wyspie znajduje się nieczynne już więzienie o zaostrzonym rygorze, które funkcjonowało od 1934 do 1963 roku. Zostało ono zamknięte głównie z powodu wysokich kosztów utrzymania, błędów konstrukcyjnych oraz uszkodzeń betonowych części spowodowanych przez słone, nadmorskie powietrze.
Główny budynek więzienny zbudowano w latach 1909–1912.
Jednak więzienie nie jest jedyną atrakcją turystyczną Alcatraz. Miłośnicy przyrody i architektury mogą tam spotkać wiele gatunków roślin i ptaków, zwłaszcza mew, które zakładają gniazda w marcu.
Na wyspie znajdują się również ślady dwurocznej okupacji przez Indian w latach 1969–1971, na przykład ruiny małego osiedla mieszkalnego przyległego do więzienia.
W maju 2025 roku prezydent USA Donald Trump ogłosił plan ponownego otwarcia więzienia w tym miejscu.
Więźniowie
W ciągu 29 lat działalności więzienia zarejestrowano 14 prób ucieczki z udziałem 34 więźniów, w tym dwóch, którzy usiłowali uciec dwa razy. Sześciu uciekinierów zostało zastrzelonych, dwóch utonęło, pięciu nie odnaleziono, a pozostali zostali złapani. Dwóm osobom udało się wydostać z wyspy, jednak zostały one pojmane – jeden w 1945, a drugi w 1962 roku.
Podczas najsłynniejszej próby ucieczki, która miała miejsce 11 czerwca 1962 roku, trzech więźniów (Frank Morris oraz bracia John i Clarence Anglinowie) zdołało uciec z więzienia. Rozpoczęto szeroko zakrojone poszukiwania, mające na celu odnalezienie zbiegów. Funkcjonariusze byli przekonani, że odnajdą ich ciała, jednak nigdy im się to nie udało. Na podstawie tej ucieczki powstało wiele filmów, w tym Ucieczka z Alcatraz z Clintem Eastwoodem. Przez długi czas nie było żadnych informacji o losie uciekinierów, a ujawnienie ich miejsca pobytu mogłoby przynieść sławę i pieniądze, co sugerowało, że żadna z ucieczek nie była udana. W 2018 roku ujawniono jednak, że w 2013 roku policja otrzymała list od osoby podającej się za Johna Anglina, który potwierdzał ich udaną ucieczkę oraz prosił o łagodniejszy wymiar kary i opiekę medyczną w zamian za ujawnienie swojego miejsca pobytu.
W dniach 2-4 maja 1946 roku miała miejsce próba ucieczki, która przerodziła się w walkę pomiędzy więźniami a strażnikami wspieranymi przez Marines, znaną jako bitwa o Alcatraz. Plan ucieczki sześciu więźniów polegał na wykorzystaniu rozluźnienia dyscypliny wśród strażników. Dwóch więźniów zatrudnionych do prac porządkowych miało obezwładnić strażników podczas przerwy na lunch i uwolnić pozostałych czterech. Następnie, w mundurach strażników, zamierzali dostać się do przystani, aby porwać motorówkę i uciec na stały ląd. Początkowo wszystko szło zgodnie z planem – więźniowie rozbroili i zamknęli w celach dziewięciu strażników, jednak sytuacja szybko się skomplikowała. W momencie, gdy zorientowali się w sytuacji, a część klucza złamała się w zamku, zostali złapani w pułapkę. Alarm został ogłoszony, a więźniowie zrozumieli, że nie mają szans na ucieczkę. Trzech z nich postanowiło walczyć do końca, podczas gdy reszta wróciła do cel. W wyniku incydentu pięciu zakładników zostało rannych, a jeden zmarł w szpitalu. Ostatecznie, po nieudolnym ataku strażników i wsparciu Marines, udało się ewakuować dziewięciu zakładników, a buntownicy zostali pokonani. Dwóch z nich, którzy chcieli zabić strażników, zostało skazanych na śmierć w 1948 roku.
Alcatraz w filmach i serialach
- Morderstwo pierwszego stopnia – film z 1995 roku, reżyseria: Marc Rocco, scenariusz: Dan Gordon, wyst.: Christian Slater, Kevin Bacon, Gary Oldman.
- Ucieczka z Alcatraz – film wyreżyserowany przez Don Siegela, opowiadający o ucieczce Franka Morrisa oraz braci Johna i Clarence’a Anglinów z 11 czerwca 1962 roku.
- Przetrwać Alcatraz – dokument o długości 45 minut, emitowany na kanale Discovery Historia, przedstawiający codzienne życie więźniów.
- Twierdza – film z 1996 roku, reżyseria: Michael Bay, wyst.: Sean Connery, Nicolas Cage, Ed Harris.
- Ptasznik z Alcatraz – film z 1962 roku, reżyseria: John Frankenheimer, wyst.: Burt Lancaster, Telly Savalas.
- Zbieg z Alcatraz (Point Blank, 1967)
- Strażnik prawa – amerykański film sensacyjny z 1976 roku, reżyseria: James Fargo, trzecia część serii o Brudnym Harrym, znany w Polsce jako Egzekutor.
- Alcatraz – serial z 2012 roku, produkcja wykonawcza: J.J. Abrams.
- Pogromcy mitów – w ósmym odcinku pierwszego sezonu przedstawiono ucieczkę z 11 czerwca 1962 roku.
- X-Men 3: Ostatni bastion – film z 2006 roku, reżyseria: Brett Ratner, scenariusz: Simon Kinberg, Zak Penn, wyst.: Hugh Jackman, Halle Berry, Ian McKellen, Patrick Stewart.
- Tajemnice i zagadki przeszłości – czwarty odcinek pierwszego sezonu.
- Ulice San Francisco – piąty odcinek drugiego sezonu pt. Going Home.
- Księga Ocalenia – film z 2010 roku, reżyseria: Albert oraz Alles Hughes, wyst.: Denzel Washington, Gary Oldman.
Zobacz też
- Rikers Island
- Nusa Kambangan
Przypisy
Bibliografia
Opisy ucieczek więźniów pochodzą z programu Wielkie ucieczki w historii (Discovery Channel).
