Albus Percival Wulfryk Brian Dumbledore (urodzony w lipcu lub sierpniu 1881, zmarł prawdopodobnie 30 czerwca 1997) to fikcyjna postać z serii książek o Harrym Potterze, stworzonej przez angielską autorkę Joanne K. Rowling.
Dumbledore pełnił funkcję dyrektora Szkoły Magii i Czarodziejstwa w Hogwarcie i był najpotężniejszym czarodziejem swojego czasu, którego obawiał się Lord Voldemort. Albus objął stanowisko dyrektora po przejściu na emeryturę Armando Dippeta, a przed tym uczył transmutacji. Miał poczucie humoru i nie przejmował się opinią innych. Interesował się muzyką kameralną oraz kręglami. Nie darzył sympatią fasolek Bertiego Botta, ponieważ jako młody chłopak trafił na fasolkę o smaku wymiocin, a jego ulubionymi słodyczami w świecie mugoli były cytrynowe dropsy. Jego ulubiona konfitura miała smak malin. Dumbledore posiadał feniksa, którego nazwał Fawkes, a jego patronus również przyjmował postać feniksa. W młodości jego najbliższym przyjacielem był Elfias Doge.
Dumbledore miał długie, kasztanowe włosy, a jego niebieskie oczy były widoczne zza okularów-połówek, które nosił na haczykowatym nosie. Twierdził, że blizna na jego kolanie przypomina dokładny plan londyńskiego metra.
W filmowych adaptacjach pierwszych dwóch części postać profesora Dumbledore’a zagrał Richard Harris, który zmarł w 2002 roku. Po nim w rolę tę wcielił się Michael Gambon. W spin-offie serii Harry Potter – Fantastyczne zwierzęta: Zbrodnie Grindelwalda, młodszego Dumbledore’a zagrał Jude Law.
Rodzina i pierwsze lata w szkole
Albus urodził się w rodzinie czarodziejów. Mieszkał w towarzystwie młodszego rodzeństwa, Aberfortha i Ariany, oraz rodziców, Kendry i Percivala, w otoczeniu mugoli, co doprowadziło do tragicznych wydarzeń. Kiedy Albus miał dziesięć lat, jego młodsza siostra została zaatakowana przez trzech mugolskich chłopców, którzy zobaczyli, jak nieświadomie używała magii. To zdarzenie wywołało u niej ogromną traumę. Ariana, obawiając się swojej mocy, przestała jej używać i przez większość czasu była nieobecna duchem. Jej moc objawiała się w niekontrolowanych wybuchach, co sprawiało, że była niebezpieczna dla siebie i innych, a przez to potrzebowała stałej opieki. Percival, nie czekając na sprawiedliwość dla swojej córki, dokonał na oprawcach samosądu i został uwięziony w Azkabanie do końca życia.
To wydarzenie miało duży wpływ na społeczność czarodziejów, a zła sława ojca wpłynęła na pierwsze kroki Albusa w Hogwarcie. Młody Dumbledore, znając motywy swojego ojca, unikał rozmów na ten temat, pomimo licznych pytań i zaczepków. Szybko zaprzyjaźnił się z Elfiasem Dogem, który również był odrzucony przez rówieśników. Z biegiem czasu umiejętności Albusa przyćmiły złą reputację jego ojca, a pod koniec pierwszego roku nauki nikt już nie postrzegał go jako syna wroga mugoli, lecz jako najlepszego ucznia w historii szkoły.
Albus zdobywał liczne nagrody i korespondował z wybitnymi czarodziejami, takimi jak alchemik Nicolas Flamel, znakomita historyczka Bathilda Bagshot oraz teoretyk magii Adalbert Waffling. Jego prace były publikowane w takich pismach naukowych jak „Transmutacja Współczesna”, „Horyzonty Zaklęć” czy „Eliksirotwórstwo Praktyczne”. Przewidywano mu karierę Ministra Magii, jednak Albus nigdy nie interesował się polityką – od zawsze marzył o nauczaniu.
Powiązania z Gellertem Grindelwaldem
Po ukończeniu szkoły Albus pragnął podróżować po świecie, aby obserwować czarodziejów z innych krajów. Jednakże śmierć matki zmusiła go do zmiany planów. Albus stał się jedynym żywicielem rodziny i postanowił wrócić do domu, aby zaopiekować się chorą siostrą, umożliwiając jednocześnie swojemu bratu ukończenie szkoły.
Wkrótce po śmierci matki do Doliny Godryka, gdzie mieszkał Dumbledore, przybył Gellert Grindelwald, który zamieszkał u swojej ciotecznej babki, Bathildy Bagshot. Obaj młodzi czarodzieje szybko się zaprzyjaźnili, dzieląc pasję do Insygniów Śmierci, które chcieli odnaleźć i wykorzystać do podporządkowania mugoli czarodziejom „dla większego dobra”, jak twierdził Dumbledore.
Wkrótce do Dumbledore’ów powrócił Aberforth, niezadowolony z działań brata i zamierzający rzucić szkołę, aby zająć się siostrą. Między braćmi a Grindelwaldem wybuchła kłótnia, której świadkiem była przerażona Ariana. W wyniku tego zdarzenia straciła panowanie nad swoją mocą. Okoliczności jej śmierci są niejasne – wiadomo jedynie, że wszyscy obecni użyli zaklęć, z których jedno zabiło dziewczynę.
Po tej tragedii drogi Dumbledore’a i Grindelwalda się rozeszły. Gellert twierdził, że nie ponoszą odpowiedzialności, podczas gdy Albus zmagał się z wyrzutami sumienia. Po ich ostatniej kłótni Gellert opuścił Dolinę Godryka, a relacje między braćmi także się ochłodziły – Aberforth oskarżał Albusa o śmierć siostry z powodu jego zbyt wysokiego mniemania o sobie. Na pogrzebie Ariany Aberforth złamał Albusowi nos, a ten nawet się nie bronił.
Walka z Lordem Voldemortem
Dumbledore był jedyną osobą, której obawiał się Lord Voldemort. Założył Zakon Feniksa, mający na celu pokrzyżowanie planów Czarnego Pana.
W 1980 roku, 11 lat po założeniu Zakonu, zyskał cennego sojusznika w osobie Severusa Snape’a, który był śmierciożercą i do końca swej służby zakochany w Lily Potter z d. Evans.
W pierwszej części serii to on umożliwił młodemu Harry’emu stanąć w szranki z Lordem Voldemortem oraz stoczył walkę z Kwiryniuszem Quirrellem o kamień filozoficzny.
W drugiej części został odwołany przez radę nadzorczą Hogwartu, pod presją Lucjusza Malfoya, ale powrócił, gdy dowiedział się, że Ginny Weasley została porwana do Komnaty Tajemnic. Od Harry’ego uzyskał zniszczony dziennik Riddle’a, który był jednym z horkruksów.
W czwartej części Dumbledore zaczął dostrzegać niepokojące sygnały dotyczące powrotu Voldemorta: zniknięcie Berty Jorkins czy Franka Bryce’a, wystrzelenie Mrocznego Znaku po mistrzostwach Świata w Quidditchu, incydent w domu Alastora Moody’ego, wrzucenie imienia Pottera do Czary Ognia oraz dziwne zachowanie Bartemiusza Croucha. Odkrył, że Alastor zabrał Harry’ego po wykonaniu trzeciego zadania. Obezwładnił Moody’ego i dowiedział się, że przez cały rok był to śmierciożerca, Bartemiusz Crouch Junior. Dzięki serum prawdy wyznał, jak doprowadził do powrotu Voldemorta. Korneliusz Knot nie zdążył jednak usłyszeć tej relacji, ponieważ dementor wyssał duszę Barty’ego. W rezultacie minister magii nie potrafił uwierzyć w powrót „Sami–Wiecie–Kogo”, co zmusiło Dumbledore’a do działania w tajemnicy.
W piątej części Albus bronił Harry’ego przed usunięciem ze szkoły za użycie magii w obronie przed dementorem, ale unikał bliskiego kontaktu z chłopcem, aby nie prowokować Voldemorta do ataku. Powierzył Severusowi Snapeowi nauczanie oklumencji dla syna Lily. Został usunięty z pozycji dyrektora przez Knota i Dolores Umbridge po tym, jak Harry założył „Gwardię Dumbledore’a”. Pojedynkował się z Voldemortem w Ministerstwie Magii po nieudanym próbie wykradnięcia przepowiedni, lecz starcie nie zostało rozstrzygnięte z powodu interwencji aurorów i ucieczki Voldemorta. Po tym Albus został przywrócony na stanowisko dyrektora i ujawnił Harry’emu resztę przepowiedni Sybilli Trelawney.
W szóstym tomie rozpoczął poszukiwania horkruksów swojego największego wroga i przekazał tę wiedzę Harry’emu. Udało mu się znaleźć i zniszczyć pierścień Marvolo Gaunta. Mimo wiedzy o klątwach związanych z pierścieniem, założył go, ponieważ pragnął spotkać się z rodziną. Severus Snape poprzez swoje umiejętności zdołał zatrzymać klątwę w uschniętej ręce, lecz Dumbledore miał tylko rok życia, ponieważ skutki klątwy postępowały. To było pośrednią przyczyną jego śmierci. Podczas poszukiwań medalionu Salazara Slytherina, będącego jednym z horkruksów Voldemorta, Dumbledore musiał wypić szkodliwy Eliksir Rozpaczy, by chronić Harry’ego przed inferiusami. To również przyczyniło się do jego śmierci. Osłabiony, nie był w stanie obronić się (jak wszyscy myśleli) przed śmiertelnym zaklęciem Avada Kedavra, które rzucił Severus Snape, którego Albus prosił, by zabił go, zanim uczyni to Draco Malfoy.
Osiągnięcia
Był założycielem Zakonu Feniksa, który działał w tajemnicy przed Ministerstwem Magii oraz Lordem Voldemortem. Albus Dumbledore zyskał sławę dzięki zwycięstwu nad czarnoksiężnikiem Grindelwaldem w 1945 roku, odkryciu dwunastu sposobów wykorzystania smoczej krwi oraz dziełom alchemicznym, które napisał wspólnie z Nicolasem Flamelem. Zasiadał w Wizengamocie, był jedną z najważniejszych postaci Międzynarodowej Konfederacji Czarodziejów, a także posiadał Order Merlina Pierwszej Klasy. Wielokrotnie odrzucał propozycje objęcia stanowiska Ministra Magii.
Gwardia Dumbledore’a
Gwardia Dumbledore’a (ang. Dumbledore’s Army, w skrócie D.A.) to fikcyjne stowarzyszenie z serii powieści Joanne K. Rowling o Harrym Potterze, którym kierował Harry Potter. Działało w Hogwarcie w tajemnicy przed Ministerstwem Magii.
Pomysł na Gwardię Dumbledore’a zrodził się w głowie Hermiony Granger. Jej celem było nauczenie chętnych osób obrony przed czarną magią, by przygotować ich na ewentualne ataki Voldemorta, w czasie gdy nauczycielka obrony przed czarną magią w Hogwarcie, Dolores Jane Umbridge, skupiała się na teoretycznych aspektach nauczania. Harry uczył członków Gwardii zaklęć, które pomogły mu w walce z Voldemortem i jego śmierciożercami. Spotkanie organizacyjne odbyło się w lokalu Pod Świńskim Łbem. Zgredek zasugerował Harry’emu bezpieczne miejsce na spotkania – Pokój Życzeń (w filmie Pokój Życzeń odnalazł i polecił Harry’emu Neville Longbottom). Aby Harry mógł informować członków Gwardii o datach spotkań, Hermiona zaczarowała galeony, które zamiast numeru seryjnego pokazywały daty zbliżających się zwołań.
Grupa została wykryta przez Mariettę Edgecombe, przyjaciółkę Cho Chang. Zgredek ostrzegł członków Gwardii, dzięki czemu mogli się rozbiec do dormitoriów i biblioteki. Za zdradę Marietty otrzymała na twarzy napis donosiciel, którego nie mogła usunąć przez długi czas. Albus Dumbledore wziął na siebie odpowiedzialność za stworzenie Gwardii, co zapewniło bezpieczeństwo Harry’ego w szkole.
W ostatniej części serii Harry’ego Pottera Gwardia odegrała istotną rolę w walce przeciwko Voldemortowi. Członkowie kontaktowali się za pomocą tych samych galeonów, co w piątej części, co uniemożliwiło Alecto Carrow i Amycusowi Carrow ustalenie dat i miejsc ich spotkań.
Członkowie
Inne
W Harrym Potterze i Insygniach Śmierci dziennikarka Proroka Codziennego, Rita Skeeter, napisała książkę „Życie i kłamstwa Albusa Dumbledore’a”, w której to oczerniła wielkiego profesora.
Film
Richard Harris zagrał Albusa Dumbledore’a w ekranizacjach dwóch pierwszych książek o Harrym Potterze. Początkowo odmówił, jednak zgodził się, gdy jego wnuczka zagroziła, że w przeciwnym razie nigdy się do niego nie odezwie. Po jego śmierci rolę tę w kolejnych filmach przejął Michael Gambon, a w „Fantastycznych Zwierzętach” Dumbledore’a zagrał Jude Law.
