Albuka (Albuca L.)
Albuka (Albuca L.) to rodzaj roślin należący do rodziny szparagowatych (Asparagaceae). Liczba gatunków w tym rodzaju waha się od 100 do 140, natomiast według bazy Plants of the World uznaje się 167 gatunków. Większość z nich znajduje się w Afryce Południowej, ale zasięg tego rodzaju obejmuje niemal cały kontynent afrykański i sięga nawet po Półwysep Arabski.
Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne. Najbardziej mrozoodpornym gatunkiem jest albuka niska (A. humulis), którą można hodować w strefach mrozoodporności 5–8. Często uprawiana jest także A. canadensis, która, mimo swojej nazwy, pochodzi z Afryki Południowej. Albuki wymagają ciepłych i słonecznych miejsc do uprawy, a w zimie powinny być chronione przed mrozem oraz nadmiarem wilgoci. Jako roślina doniczkowa, w strefach mrozoodporności 9–10, popularna jest A. spiralis 'Frizzle sizzle’, znana z efektownych, spiralnie skręconych liści. Roślina ta potrzebuje dobrze nasłonecznionego stanowiska, przepuszczalnego, piaszczystego podłoża oraz ograniczonego podlewania latem, z nieco częstszym nawadnianiem zimą.
Morfologia
Pokrój
Albuki to byliny z cebulami, z których wyrastają białe, rozgałęziające się korzenie, oraz odziomkowe liście i nierozgałęziony kwiatostan.
Liście
Liście są jedynie odziomkowe, czasem sezonowe, zanikające przed kwitnieniem, jednak zwykle utrzymują się przez dwa, a rzadziej trzy sezony wegetacyjne. Wyrastają z cebuli dachówkowato, mając rzadko nieco pochwiastą nasadę. Blaszka liściowa zazwyczaj jest równowąska, czasem nitkowato cienka lub szersza, aż do lancetowatej. Powierzchnia liścia może być naga, orzęsiona lub omszona.
Kwiaty
Kwiaty zbierają się w groniaste kwiatostany, które wyrastają na okrągłym, nagim głąbiku. Kwiatostan zazwyczaj jest luźny i składa się z 3 do 150 kwiatów. Szypułki kwiatowe są wspierane przez okazałe przysadki o jajowatym do lancetowatego kształcie, zaostrzonymi końcami, czasami nitkowato wydłużonymi. Kwiaty zazwyczaj zwisają, chociaż czasami szypułki unoszą się. Okwiat jest zwykle zielonkawy lub żółtawy, rzadko biały, z zielonkawymi paskami oraz różnymi odcieniami wewnętrznych i zewnętrznych okółków. Trzy zewnętrzne listki okwiatu zazwyczaj są rozpostarte, a trzy wewnętrzne stulają się nad słupkiem, mają kapturkowate szczyty i są ogruczolone. Roślina ma 6 pręcików, z których wszystkie lub tylko te z wewnętrznego okółka są płodne. Nitki pręcików u dołu są spłaszczone i przylegają do zalążni. Zalążnia jest zielona, trójkomorowa, zawierająca liczne zalążki w każdej komorze. Szyjka słupka jest mocna, zwykle owłosiona, zakończona owłosionym, trój- lub czworodzielnym znamieniem.
Owoce
Owoce to jajowate torebki, które zawierają czarne, spłaszczone nasiona, z jedną stroną z wyrównanym brzegiem, przypominającym literę D.
Systematyka
Pozycja systematyczna
Albuka należy do plemienia Ornithogaleae, podrodziny Scilloideae, w rodzinie szparagowatych (Asparagaceae). W przeszłości była klasyfikowana w szeroko pojętej rodzinie liliowatych lub w rodzinie hiacyntowatych (Hyacinthaceae). Czasami rodzaj ten włączany jest do rodzaju śniedek (Ornithogalum).
Podział rodzaju i wykaz gatunków
Rodzaj Albuca dzieli się na pięć podrodzajów: Albuca, Monarchos, Namibiogalum, Osmyne oraz Urophyllon.
