Albrecht Maria Aleksander Filip Józef Wirtemberski
Albrecht Maria Aleksander Filip Józef Wirtemberski, znany w języku niemieckim jako Albrecht Maria Alexander Philipp Joseph von Württemberg, urodził się 23 grudnia 1865 roku w Wiedniu, a zmarł 31 października 1939 roku w Altshausen. Był on księciem wirtemberskim, głową rodu Wirtembergów oraz niemieckim feldmarszałkiem.
Życiorys
Był synem księcia Filipa Wirtemberskiego oraz Marii Teresy Habsburg. Jego dziadkami byli Aleksander Fryderyk Wirtemberski i Maria Orleańska, a także arcyksiążę Albrecht Fryderyk Habsburg oraz księżniczka Hildegarda Bawarska. W związku z brakiem syna u króla Wirtembergii, Wilhelma II Wirtemberskiego, rozpoczęto poszukiwania kandydata w rodzinie na następcę tronu. Pierwszym wybranym kandydatem był prawnuk księcia Fryderyka Eugeniusza, Filip Wirtemberski, jednak ze względu na bliskość wieku do króla, tytuł następcy tronu przekazał swojemu najstarszemu synowi Albrechtowi.
Książę Albrecht przeszedł staranną edukację, studiując na Uniwersytecie w Tybindze. W wieku 20 lat rozpoczął swoją służbę wojskową. W 1885 roku wstąpił do kawalerii, służąc w 19 Wirtemberskim Pułku Ułanów króla Karola w Ulm. Po pięciu latach, od 1890 do 1893 roku, piastował stanowisko kapitana w 119 Wirtemberskim Pułku Grenadierów królowej Olgi w Stuttgarcie. Następnie, w latach 1893–1898, już jako pułkownik, powrócił do 19 Pułku Ułanów w Ulm. Był wówczas uważany w kręgach wojskowych za wybitnego i utalentowanego oficera oraz dowódcę. W latach 1898–1918 pełnił funkcję szefa C.k. Czeskiego Pułku Piechoty nr 73.
W latach 1898–1901, awansowany na generała majora, służył w armii pruskiej jako dowódca 4 Konnej Brygady Gwardii stacjonującej w Poczdamie. Później, przez kolejnych siedem lat, do 1908 roku, jako generał porucznik, był dowódcą 26 Dywizji Piechoty. W 1908 roku objął stanowisko dowódcy XIII Okręgu Wojskowego oraz XIII Korpusu Armii, który stanowił trzon armii wirtemberskiej. Funkcję tę sprawował przez pięć lat, aż do 1913 roku, kiedy to, po awansie na generała pułkownika, został mianowany Generalnym Inspektorem armii wirtemberskiej.
Na początku I wojny światowej dowodził IV armią, prowadząc ją do zwycięstwa w bitwie w Ardenach. Brał również udział w I bitwie nad Marną oraz dowodził wojskami podczas I i II bitwy pod Ypres. W 1915 roku otrzymał odznaczenie orderem Pour le Mérite oraz został mianowany feldmarszałkiem. Został także dowódcą grupy armii Albrechta, która do momentu zawieszenia broni broniła jednego z sektorów frontu zachodniego. Po wojnie, w 1918 roku, król Wilhelm II abdykował, a po jego śmierci Albrecht stał się głową rodziny.
Odznaczenia
- Krzyż Wielki Orderu Korony (Wirtembergia)
- Krzyż Wielki Orderu Fryderyka (Wirtembergia)
- Odznaka za Służbę Wojskową I klasy (Wirtembergia)
- Złoty Medal Jubileuszowy (Wirtembergia)
- Order Orła Czarnego z łańcuchem (Prusy)
- Order Wojskowy Pour le Mérite (1915, Prusy)
- Krzyż Wielki Orderu Królewskiego Hohenzollernów (Prusy)
- Krzyż Honorowy I Klasy Orderu Książęcego Hohenzollernów (Hohenzollern-Sigmaringen)
- Krzyż Żelazny I i II klasy (Prusy)
- Order Świętego Huberta (Bawaria)
- Order Korony Rucianej (Saksonia)
- Order Wierności (Badenia)
- Krzyż Wielki Orderu Ludwika (Hesja)
- Krzyż Wielki Orderu Korony Wendyjskiej z koroną w rudzie (Meklemburgia)
- Krzyż Wielki Orderu Sokoła Białego (Saksonia-Weimar-Eisenach)
- Krzyż Wielki Orderu Domowego i Zasługi Księcia Piotra Fryderyka Ludwika (Oldenburg)
- Krzyż Wielki Orderu Ernestyńskiego (Saksonia Kobursko-Gotajska-Meiningen-Altenburg)
- Krzyż Honorowy Książęcy Schwarzburgski I klasy z Koroną (Schwarzburg)
- Krzyż Zasługi I Klasy dla Osób Wojskowych i Cywilnych (Waldeck)
- Krzyż Honorowy Reusski I Klasy (Reuss – linia młodsza)
- Krzyż Honorowy I Klasy Orderu Domowego Lippeńskiego (Lippe)
- Krzyż Honorowy I Klasy Orderu Domowego Schaumburg-Lippeńskiego (Schaumburg-Lippe)
- Krzyż Wielki Orderu Królewskiego Wiktoriańskiego (Wielka Brytania)
- Krzyż Wielki Orderu Świętego Karola (Monako)
- Order Domowy Nassauski Lwa Złotego (Luksemburg)
- Order Złotego Runa (1893, Austro-Węgry)
- Krzyż Wielki Orderu Świętego Stefana (1891, Austro-Węgry)
- Wielka Wstęga Orderu Lwa i Słońca (Persja)
- Order Świętego Andrzeja (Imperium Rosyjskie)
Małżeństwo i rodzina
24 stycznia 1893 roku ożenił się z Małgorzatą Zofią, córką arcyksięcia Karola Ludwika oraz Marii Annunziaty Burbon. Albrecht i Małgorzata mieli sześcioro dzieci:
- Filipa (1893–1975)
- ∞ 1923 Helena Habsburg-Lotaryńska (1903–1924)
- ∞ 1928 Róża Habsburg-Lotaryńska (1906–1983)
- Albrechta (1895–1954)
- ∞ 1924 Nadeżda Koburg (1899–1958)
- Karola (1896–1964)
- Marię Amelię (1897–1923)
- Marię Teresę (1898–1928)
- Marię Elżbietę (1899–1900)
- Małgorzatę (1902–1945)
Genealogia
Przypisy
Bibliografia
Bernhard Schwertfeger: Albrecht Maria Alexander Philipp Joseph. In: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 1, Duncker & Humblot, Berlin 1953, ISBN 3-428-00182-6, S. 175.
Frank Raberg: Biographisches Handbuch der württembergischen Landtagsabgeordneten 1815–1933. Im Auftrag der Kommission für geschichtliche Landeskunde w Baden-Württemberg. Kohlhammer, Stuttgart 2001, ISBN 3-17-016604-2, S. 1036–1037.
