Albrecht VII Habsburg (urodzony 13 listopada 1559 w Wiener Neustadt, zmarły 13 lipca 1621 w Brukseli) był arcyksiążęciem austriackim, wicekrólem Portugalii, namiestnikiem hiszpańskich Niderlandów, arcybiskupem Toledo w latach 1595–1598 oraz kardynałem w latach 1577–1598. Był on młodszym synem cesarza Maksymiliana II Habsburga oraz Marii Hiszpańskiej, córki cesarza Karola V Habsburga.
Życiorys
W wieku 11 lat Albrecht został wysłany do Hiszpanii, gdzie dorastał na dworze swojego wuja, króla Filipa II. To on postanowił, że Albrecht obierze karierę w Kościele. W 1577 roku papież Grzegorz XIII mianował go kardynałem, a w 1580 roku nadał mu tytularną diakonię Santa Croce in Gerusalemme. Filip II dążył do uzyskania dla Albrechta arcybiskupstwa Toledo, jednak arcybiskup Gaspar de Quiroga y Vela żył dłużej niż przewidywano, co sprawiło, że Albrecht został arcybiskupem i prymasem Hiszpanii dopiero w 1594 roku, mimo że nie przyjął sakry biskupiej. Pełnił ten urząd do 1598 roku.
Po podboju Portugalii, Filip II mianował Albrechta w 1583 roku wicekrólem tego kraju. Równocześnie Albrecht został papieskim legatem w Portugalii oraz Wielkim Inkwizytorem. W trakcie swojego urzędowania wnieśli pewien wkład w tworzenie Wielkiej Armady w 1588 roku, a rok później musiał stawiać czoła angielskiemu atakowi na Lizbonę. W 1593 roku król Filip odwołał go do Madrytu, a w 1595 roku Albrecht został wysłany do Niderlandów, aby objąć funkcję namiestnika.
Albrecht przybył do Brukseli 11 lutego 1596 roku. Jego głównym zadaniem było powstrzymanie postępów koalicji angielsko-francusko-niderlandzkiej. Rok 1596 przyniósł Hiszpanom znaczące sukcesy – Albrecht zdobył Calais i Ardres, a także odbił z rąk Holendrów Hulst. Niestety, wcześniejsze sukcesy zostały przyćmione przez bankructwo Hiszpanii ogłoszone w tym samym roku. W 1597 roku Hiszpania doznała dotkliwych porażek, gdyż stadhouder Republiki Zjednoczonych Prowincji, Maurycy Orański, zdobył wiele kluczowych hiszpańskich fortec na północy, w tym Rheinberg w elektoracie Kolonii. Ponadto, niepowodzeniem zakończyła się hiszpańska próba zdobycia Amiens oraz pojmania króla Francji Henryka IV. Trudności finansowe zmusiły Albrechta do stawienia czoła licznym buntom wśród jego oddziałów.
W obliczu trudnej sytuacji militarnej oraz finansowej, Albrecht rozpoczął rozmowy pokojowe. Pozytywną odpowiedź uzyskał tylko od Henryka IV. Dzięki mediacji kardynała Aleksandra Medyceusza 2 maja 1598 roku podpisano pokój w Vervins, który zmuszał Hiszpanię do rezygnacji z terytoriów zdobytych kosztem Francji od 1590 roku. Hiszpania uzyskała jednak potwierdzenie swojej władzy nad arcybiskupim księstwem Cambrai.
Kilka dni po traktacie, 6 maja 1598 roku, umierający król Filip zdecydował o przekazaniu władzy nad Niderlandami swojej najstarszej córce Izabeli Klarze Eugenii (12 sierpnia 1566 – 1 grudnia 1633). Jej matką była druga żona Filipa, Elżbieta de Valois, córka króla Francji Henryka II. Izabela miała również poślubić Albrechta, który uzyskał papieską zgodę na ten związek. 13 lipca 1598 roku zrezygnował z miejsca w kolegium kardynalskim, a 14 września udał się do Hiszpanii, nie wiedząc, że król Filip zmarł. Ślub odbył się w Walencji 13 kwietnia 1599 roku. Albrecht i Izabela mieli razem dwoje synów i córkę:
- Filip (ur. 21 października 1605), zmarł w niemowlęctwie
- Albrecht (ur. 27 stycznia 1607), zmarł w niemowlęctwie
- Anna Mauritia, zmarła w niemowlęctwie
W międzyczasie Maurycy Orański odnosił kolejne sukcesy w Niderlandach. W walce z holenderską flotą, Hiszpanie korzystali z pomocy prywatnych załóg z Dunkierki, które zadawały Holendrom dotkliwe straty. W 1600 roku, pod hasłem oswobodzenia południowych Niderlandów, Maurycy wyruszył w celu zdobycia Dunkierki. Albrecht zablokował mu drogę pod Nieuwpoort. W bitwie, która miała miejsce 2 lipca, Albrecht poniósł klęskę, aczkolwiek Maurycy doznał strat, które uniemożliwiły mu zdobycie Dunkierki. Albrecht kontynuował dowodzenie operacjami w Niderlandach do 1603 roku, kiedy to dowodzenie przejął Ambrosio Spinola. Rozejm hiszpańsko-niderlandzki został podpisany w 1609 roku.
Okres namiestnictwa Albrechta i Izabeli w Niderlandach był czasem uspokojenia po długotrwałej wojnie. Czas pokoju sprzyjał rozwojowi gospodarczemu. Para arcyksiążęca zlikwidowała antyhiszpańskie nastroje w południowych Niderlandach, a także odbudowała autorytet Domu Habsburgów. Ostatecznie w hiszpańskiej części Niderlandów zwyciężył również katolicyzm. Dwór arcyksiążęcy stał się centrum kulturalnym, a na jego zaproszenie tworzyli liczni wielcy artyści flamandzkiego baroku. Od 1609 roku nadwornym malarzem Albrechta i Izabeli był Peter Paul Rubens.
W 1613 roku rozpoczęto budowę kanału łączącego Gandawę z Ostendą. W 1617 roku utworzono połączenie pocztowe między Brukselą, Lille i Melines. W latach 1606–1611 specjalna komisja Rady Stanu przeprowadziła kodyfikację lokalnego prawa zwyczajowego. W 1600 roku po raz ostatni zwołano Stany Generalne, a przerwa trwała aż 32 lata.
Albrecht zmarł w Brukseli w 1621 roku. Jego żona pozostała namiestniczką Niderlandów aż do swojej śmierci w 1633 roku.