Ludwig Karl Martin Leonhard Albrecht Kossel (urodzony 16 września 1853 w Rostocku, zmarł 5 lipca 1927 w Heidelbergu) to niemiecki biochemik, który zdobył Nobla w dziedzinie medycyny w 1910 roku.
Życiorys
W trakcie studiów medycznych odkrył swoje zainteresowanie chemią fizjologiczną, która wówczas dopiero zyskiwała na znaczeniu w świecie nauki. W 1877 roku uzyskał stopień doktora nauk medycznych na Uniwersytecie w Rostocku.
W latach 1877–1881 pracował jako asystent Felixa Hoppe-Seylera na Uniwersytecie Strasburskim, gdzie zdobył stopień doktora habilitowanego w zakresie chemii fizjologicznej i higieny. W 1883 roku objął stanowisko kierownika wydziału chemicznego w instytucie fizjologicznym na Uniwersytecie Berlińskim. Następnie, w latach 1895–1923, był profesorem na Uniwersytecie w Marburgu, a od 1901 roku w Heidelbergu. W 1907 roku otrzymał tytuł tajnego radcy.
Kossel prowadził badania nad substancjami białkowymi, ze szczególnym uwzględnieniem aminokwasów oraz kwasów nukleinowych. Był jednym z pierwszych naukowców, którzy przyczynili się do rozwoju wiedzy na temat kwasów nukleinowych. Odkrył, że składają się one z pięciu zasad azotowych, czyli organicznych związków heterocyklicznych. Udało mu się również wyizolować trzy z tych zasad: adeninę, tyminę oraz cytozynę.
12 stycznia 1885 roku Kossel poinformował Berlińskie Towarzystwo Chemiczne, że zdołał wyizolować z trzustki bydła, poddawanej obróbce w fabryce chemicznej, zasadę azotową o wzorze empirycznym C5H5N5. Nazwał ją adeniną, od greckiego słowa „aden”, oznaczającego gruczoł. Później odkrył, że jest to produkt rozkładu jądra drożdży.
W listopadzie 1893 roku Kossel ogłosił, że wspólnie z Albertem Neumannem udało mu się wyizolować kwas nukleinowy z grasicy cielęcia, który następnie potraktowali kwasem siarkowym. Produkt reakcji nazwali tyminą. W 1896 roku zbadał także białka w plemnikach, stając się pierwszym naukowcem, który wyizolował histydynę.
Za swoje osiągnięcia w dziedzinie białek, w szczególności nukleinów, Kossel otrzymał w 1910 roku Nobla w dziedzinie medycyny.
Życie prywatne
Kossel był synem kupca, armatora, dyrektora banku oraz pruskiego konsula Karla Albrechta Kossela i Klary (z domu Jeppe). Jego żoną była Luise (z domu Holtzmann), córka Adolfa Holtzmanna, niemieckiego germanisty i indologa. Kossel miał dwoje dzieci – córkę Gertrudę oraz syna Walthera, który był fizykiem i odkrył specyficzną interferencję zjawisk związanych z promieniami rentgenowskimi w kryształach.
Przypisy
Bibliografia
Wulf von Bonin, Erich Bagge, Robert Herrlinger: Laureaci nagrody Nobla. Chemia, fizyka, medycyna. Warszawa: 1969. Brak numerów stron w książce.
The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1910 Albrecht Kossel. nobelprize.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-04)].
