Albit

Albit (skaleń sodowy)

Albit, znany również jako skaleń sodowy, to minerał przynależący do gromady krzemianów, który klasyfikowany jest w grupie plagioklazów oraz skaleni alkalicznych. Jest to minerał powszechnie występujący.

Nazwa „albit” wywodzi się od łacińskiego słowa albus, co oznacza „biały”.

Cechy fizyczne

Widmo absorpcyjne: niediagnostyczne

Luminescencja: niecharakterystyczna

Inkluzje: liczne

Albit tworzy kryształy o formie tabliczkowej oraz krótkosłupowej, często z zjawiskiem bliźniaczenia. Może występować w postaci skupień ziarnistych oraz zbitych. Najbardziej efektowne kryształy można znaleźć w druzach oraz szczelinach skalnych. Jest minerałem kruchym, przezroczystym, a także tworzy kryształy mieszane z anortytem i skaleniami potasowymi. Tworzy monomineralne skały o pochodzeniu pneumatolityczno-metasomatycznym, znane jako albityty.

Odmiany gemmologiczne

• Albitowy kamień księżycowy – wyróżnia się barwną poświatą.
• Cleavelandyt – lekko niebieska odmiana o blaszkowej strukturze kryształów.
• Peryklina – dobrze rozwinięte okazy plagioklazów, zazwyczaj białe.
• Perysteryt – odmiana, która wykazuje zjawisko iryzacji w odcieniach białym lub niebieskim. Dobrze wykształcone kryształy znajdują zastosowanie w jubilerstwie.
• Szmaragdy „trapiche” – albit zrośnięty ze szmaragdem, tworzący skomplikowane heksagonalne kryształy szkieletowe. Po oszlifowaniu stają się cennymi kamieniami ozdobnymi.

Występowanie

Albit jest składnikiem skał wylewnych, metamorficznych oraz żyłowych, a rzadziej występuje w skałach osadowych, najczęściej w formie drobnych ziarn.

Miejsca występowania (okazy mineralogiczne):

• Kanada – albit oraz perysteryt
• Brazylia – cleavelandyt
• USA – albit, cleavelandyt, albitowy kamień księżycowy
• Kenia, Australia, Indie, Japonia, Austria, Niemcy, Norwegia, Szwecja, Polska, Francja, Włochy, Szwajcaria – albit
• Polska – Dolny Śląsk, w masywach granitowych.

Zastosowanie

Albit znajduje zastosowanie w produkcji materiałów żaroodpornych oraz ceramiki.

W jubilerstwie jest rzadko używany ze względu na niską efektowność. Najczęściej wykorzystywane są okazy z efektem kociego oka, prezentowane w formie kaboszonów oraz kulistych paciorków.

Ma również znaczenie naukowe jako wskaźnik stopnia metamorfizmu.

Jest ceniony w kolekcjonerstwie.

Bibliografia

Kazimierz Maślankiewicz: Kamienie szlachetne. Wydanie 3 poprawione i uzupełnione. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1982. Brak numerów stron w książce.

Michał Sachanbiński: Vademecum zbieracza kamieni szlachetnych i ozdobnych. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1984. ISBN 83-220-0199-1. Brak numerów stron w książce.