Albin Ossowski (ur. 2 kwietnia 1922 w Starogardzie Gdańskim, zm. 1 lutego 2018 w Szteklinie) był polskim aktorem, przedsiębiorcą oraz działaczem polonijnym.
Życiorys
Urodził się 2 kwietnia 1922 roku jako syn Józefa z Osowa Leśnego i Agnieszki, Kaszubki z Wiczlina, w swoim rodzinnym domu w Starogardzie przy ulicy Chojnickiej 71. Uczęszczał do koedukacyjnego gimnazjum w swoim mieście.
W wyniku wybuchu II wojny światowej ewakuował się na wschód z wojskiem, gdzie pełnił funkcje pomocnicze podczas obrony Warszawy. Następnie wrócił do rodzinnych stron i zaczął pracować jako malarz pokojowy. W czerwcu 1941 roku w Zelgoszczy powstała tajna organizacja antyhitlerowska „Jaszczurka”, z którą Ossowski nawiązał współpracę. Pod koniec 1941 roku wszyscy Polacy z Pomorza zostali uznani za volksdeutsche i otrzymali obywatelstwo niemieckie, co wiązało się z obowiązkiem służby w Wehrmachcie. W tym samym roku Albin Ossowski otrzymał wezwanie do wojska. Rodzice, obawiając się o los swojego drugiego syna (jego brat Rajmund zginął z rąk Niemców w Stutthofie), doradzili mu ucieczkę. Dzięki pomocy siostry, Ossowski ukrył się w Warszawie, gdzie wstąpił do Związku Walki Zbrojnej, przyjmując nazwisko Stanisław Jankowski.
Jako żołnierz AK był odpowiedzialny za wykonywanie wyroków śmierci na kolaborantach. W trakcie jednej z misji został aresztowany przez Niemców i przeszedł brutalne dwumiesięczne śledztwo na Pawiaku. Następnie został wywieziony do KL Auschwitz-Birkenau, gdzie doskonała znajomość niemieckiego ułatwiła mu przetrwanie. Pod koniec 1944 roku, razem z innymi więźniami, ewakuowano go do Buchenwaldu, gdzie pracował w kopalni soli. W maju 1945 roku został uwolniony przez wojska amerykańskie.
Po wojnie, w obliczu prześladowań byłych żołnierzy AK przez władze komunistyczne w Polsce, podjął decyzję o niepowracaniu do kraju. Włochy stały się jego nowym domem, gdzie wstąpił do II Korpusu Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Zaangażował się w działalność teatralną, dołączając do trupy aktorskiej składanej z żołnierzy. Wygrał casting na główną rolę męską w polsko-włoskiej produkcji „Wielka droga” w reżyserii Michała Waszyńskiego, która była organizowana i finansowana przez Ośrodek Kultury i Prasy II Korpusu Polskiego. Jego partnerką filmową była Irena Anders.
Po wojnie osiedlił się w Wielkiej Brytanii, gdzie w 1960 roku założył firmę specjalizującą się w renowacji antyków. Aktywnie uczestniczył w życiu polskiej społeczności w Londynie.
W 1991 roku otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Starogardu Gdańskiego. W 2010 roku, po śmierci żony Maryli, powrócił do Polski, osiedlając się w dworze w Szteklinie na Kociewiu.
Filmografia
Wielka droga, 1946, reż. Michał Waszyński
Seans, 2003, reż. Maria Dłużewska
Życie prywatne
Był żonaty z Marią (zm. 2010) i miał trzech synów: Matthew, John i Mark, którzy mieszkają w Londynie i prowadzą firmę założoną przez ojca.
Przypisy
Bibliografia
Maria Dłużewska: Trzy dni zdjęciowe z Ireną Anders i Albinem Ossowskim, Wydawnictwo: Trio, 2012, ISBN 978-83-7436-310-5.