Albin Dunajewski
Albin Dunajewski, herbu Sas (ur. 1 marca 1817 w Stanisławowie, zm. 18 czerwca 1894 w Krakowie), był polskim duchownym rzymskokatolickim, biskupem diecezjalnym krakowskim w latach 1879–1894 oraz kardynałem prezbiterem od 1890 roku.
Życiorys
Przyszedł na świat w rodzinie o tradycjach szlacheckich jako syn Szymona oraz Antoniny z Błażowskich. Był starszym bratem Juliana, który został profesorem ekonomii, rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz ministrem skarbu Austrii. Był także krewnym Zofii Macharskiej, matki kardynała Franciszka Macharskiego.
Po uzyskaniu świadectwa dojrzałości w C.K. gimnazjum w Nowym Sączu oraz czteroletnich, przerwanych studiach w seminarium duchownym, ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie. W wyniku swojej działalności w organizacjach niepodległościowych został skazany przez sąd austriacki na karę śmierci, którą później zamieniono na 8 lat w tzw. twierdzy (1844/1845). Po uzyskaniu amnestii w 1848 roku, podjął pracę w sądownictwie.
Po stracie narzeczonej wstąpił do Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Krakowie, gdzie w 1861 roku przyjął święcenia kapłańskie. W 1862 roku został powołany na stanowisko rektora Seminarium Archidiecezjalnego w Warszawie. Na przełomie lat 1864/1865 pełnił funkcję wikariusza w parafii Wszystkich Świętych w Rudawie. W 1865 roku powrócił do Krakowa, gdzie pełnił różne funkcje duszpasterskie oraz kurialne. W 1877 roku otrzymał tytuł prałata papieskiego.
W 1879 roku został mianowany biskupem diecezjalnym diecezji krakowskiej. Sakrę biskupią przyjął 8 czerwca 1879 roku w Krakowie z rąk nuncjusza w Austrii, Lodovica Jacobiniego. 8 września 1883 roku dokonał koronacji obrazu Matki Bożej Piaskowej w kościele karmelitów w Krakowie, co było pierwszą koronacją obrazu w diecezji krakowskiej. W 1887 roku ukoronował również obraz Matki Bożej Kalwaryjskiej. W 1889 roku uzyskał od cesarza Franciszka Józefa I tytuł książęcy dla siebie oraz swoich następców. W 1890 roku papież Leon XIII mianował go kardynałem, prezbiterem Ss. Vitale, Valeria, Gervasio e Protasio.
Albin Dunajewski został pochowany w katedrze na Wawelu, pod konfesją św. Stanisława.
Pamiętnikarka Maria Kietlińska wspominała Albina Dunajewskiego jeszcze przed jego wstąpieniem do stanu duchownego: „Albin Dunajewski, sekretarz hr. Adama Potockiego, był częstym i zawsze mile widzianym gościem w domu moich rodziców. Był to człowiek niezwykle sympatyczny, inteligentny, o łagodnym usposobieniu, przy tym wesoły, z jakąś dziwną jasnością i szczerością; miał piękną postawę, był blondynem z ładną, pełną brodą, o świeżej i delikatnej cerze”. Autorka przytacza również dramatyczne okoliczności jego decyzji o rozpoczęciu kariery duchownej (jedna narzeczona zmarła w wyniku samobójstwa, a druga na tyfus) oraz kilka anegdot z życia Dunajewskiego jako biskupa, w tym jego unikanie korzystania z karety.
W listopadzie 1900 roku w katedrze wawelskiej umieszczono pomnik ku jego pamięci. Jego podstawę stanowi obramienie z czerwonego marmuru, które otacza płytę z brązu z napisem. Nad nią znajduje się popiersie kardynała z białego marmuru, wykonane przez Mieczysława Leona Zawiejskiego, ofiarowane przez dyrektora Kasy Oszczędności Ślęka.
Jedna z ulic w podkrakowskiej Rudawie nosi jego imię.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Nota biograficzna Albina Dunajewskiego na stronie archidiecezji krakowskiej. [dostęp 2012-09-10].
Albin Dunajewski w słowniku biograficznym kardynałów Salvadora Mirandy [dostęp 2018-05-23] (ang.)
Albin Dunajewski [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2012-02-27] (ang.).
Życiorys Albina Dunajewskiego na stronie stanislawow.net. [dostęp 2012-05-21].
