Albigowa

Albigowa to wieś w Polsce, zlokalizowana w województwie podkarpackim, w powiecie łańcuckim, w gminie Łańcut.

W miejscowości znajduje się rzymskokatolicka parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny.

W latach 1954–1972 Albigowa była siedzibą władz gromady o tej samej nazwie, a w latach 1973–1976 pełniła funkcję siedziby gminy Albigowa. W okresie 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.

Części wsi

Historia

Wieś została założona przez osadników niemieckich i lokowana na prawie magdeburskim w drugiej połowie XIV wieku przez Ottona z Pilczy. Jej pierwotne nazwy, takie jak Helwigau, Helwigeshau, Helwygeshof oraz Halwygowa, najprawdopodobniej wywodzą się od imienia pierwszego wójta, Helwiga. Innym dowodem obecności obcych osadników są nazwiska mieszkańców, takie jak Inglot (pochodzące od Engelhardt), Ulman, Szpunar, Teichman oraz Bytnar. W 1450 roku właścicielem wsi był Jan z Pilczy, wnuk Ottona oraz syn Elżbiety Granowskiej, trzeciej żony Władysława Jagiełły. Kolejna fala osadników dotarła do Albigowej około 1571 roku, dzięki właścicielowi tych dóbr, Mikołajowi Tarle, co zostało odnotowane przez Ignacego Krasickiego w komentarzach do herbarza Kacpra Niesieckiego (zob. Głuchoniemcy). Wieś, znajdująca się w powiecie przemyskim, była w posiadaniu Katarzyny Korniaktowej, a jej posesorem był Kazimierz Suchodolski. W 1672 roku wieś została spustoszona w wyniku najazdu tatarskiego. Na początku XVIII wieku określano ją jako „korniaktowszczyzna”, co oznaczało własność wymarłego rodu Korniaktów. Od połowy XVIII wieku właścicielami Albigowej byli Potoccy, najpierw Franciszek Salezy, a później jego syn Stanisław Szczęsny Potocki, który w 1786 roku sprzedał wieś wraz z całym kluczem albigowskim Konstancji z Bekierskich.

Podczas agresji III Rzeszy na Polskę w rejonie Albigowej miały miejsce walki między Wojskiem Polskim a Wehrmachtem.

Po II wojnie światowej na terenie dawnej posiadłości hrabiego Romana Potockiego ulokowano państwową stadninę koni arabskich, a następnie filię Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa ze Skierniewic. Obecnie tradycje te kontynuuje Sadowniczo-Szkółkarski Zakład Doświadczalny oraz reaktywowana stadnina koni Bask.

W Albigowej znajduje się Centrum Biotechnologii Wydziału Chemicznego Politechniki Rzeszowskiej im. Ignacego Łukasiewicza, które jest jedynym takim centrum w województwie podkarpackim, a także Ośrodek Naukowo-Dydaktyczny tej uczelni.

Osoby związane z miejscowością

Stanisław Cwynar (1906–1984) – lekarz, profesor i konsultant krajowy w dziedzinie psychiatrii
Marian Głuszek (1933–2017) – nauczyciel, astronom oraz meteorolog
Jan Inglot (1906–1994) – chemik, profesor doktor inżynier
Stefan Inglot (1902–1994) – historyk, profesor nauk humanistycznych
Andrzej Orłoś (1934–2018) – jeździec, olimpijczyk
Stanisław Peszkowski (ur. 1882) – major piechoty Wojska Polskiego
Filip Siarkiewicz (1872–1932) – generał brygady Wojska Polskiego, zarządca stadniny koni w Albigowej
Eugeniusz Szpunar (1933–1989) – profesor doktor habilitowany nauk metalurgicznych
ks. Antoni Tyczyński (1856–1925) – proboszcz Parafii Albigowa (1886–1912)
Maciej Balawejder – prof. dr hab., absolwent Wydziału Chemicznego Politechniki Rzeszowskiej

Sport

W Albigowej funkcjonuje klub sportowy piłki nożnej LKS Arka Albigowa, założony w 2001 roku. W sezonie 2019/2020 klub występował w Klasie „A”, grupy Rzeszów II – Łańcut.