Albertyna Helbertówna

Albertyna Helbertówna

Albertyna Helbertówna, z domu Kamińska, znana również jako Albertyna i Laleczka (ur. 6 października 1889 we wsi Koszawiec, powiat błoński, zm. 5 marca 1968 w Warszawie) była członkinią Polskiej Partii Socjalistycznej oraz Organizacji Bojowej PPS.

Życiorys

Była córką Fryderyka Jakuba Gisera, członka PPS, i Emilii. W latach 1899-1904 uczęszczała do gimnazjum H. Zakrzewskiej w Warszawie. Następnie rozpoczęła trzyletnią praktykę kroju i szycia w fabryce B. Hersego. Od 1904 roku była członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej. Uczęszczała do szkoły prelegentów partyjnych prowadzonej przez Feliksa Perla. Organizowała lokale oraz zajmowała się przenoszeniem nielegalnej literatury i broni, działając jako tzw. „dromaderka”.

W 1905 roku wstąpiła do Organizacji Bojowej PPS. W styczniu 1906 została aresztowana podczas spotkania członków OB i przebywała w więzieniu na „Pawiaku” do lipca. Została zwolniona dzięki interwencji adwokata Stanisława Patka.

18 sierpnia 1906, mając 16 lat, wzięła udział w zamachu na Gieorgija Skałona, Generała-Gubernatora Warszawskiego, obok Wandy Krahelskiej i Zofii Owczarkówny. Była jedyną uczestniczką, której Ochrana nie zdołała zidentyfikować. Po zamachu została przypadkowo aresztowana, jednak policji nie udało się połączyć jej z tą akcją, w wyniku czego szybko ją zwolniono z Pawiaka. Mimo to, kontynuowała działalność w PPS, choć nie angażowała się już w aktywności partyjne. W 1907 roku ukończyła praktykę kroju i szycia, a do 1910 pracowała jako krawcowa w firmie Kurek i Wegner. W 1910 roku wyszła za mąż za Edwarda Kamińskiego (krawca i członka PPS). W okresie międzywojennym nie pracowała zawodowo, opiekując się dziećmi i wspierając męża. Działała w Stowarzyszeniu byłych Więźniów Politycznych.

W czasie okupacji wspierała akcje pomocy Żydom. Po śmierci męża w październiku 1944 roku pracowała jako krawcowa w Szpitalu Zakaźnym św. Stanisława w Warszawie. W 1946 roku przeszła na etat, a od 1949 była kierowniczką szwalni i magazynu bielizny. W 1957 roku przeszła na emeryturę.

Od 1945 roku była członkiem PPS, a od 1948 PZPR. Po wojnie zaangażowała się w Związek Weteranów Walk Rewolucyjnych 1905. W latach 1946-1948 była członkiem Sądu Koleżeńskiego. Zmarła w marcu 1968 roku.

W 1938 roku otrzymała Krzyż Niepodległości, a po wojnie w 1955 roku Medal 10-lecia Polski Ludowej. W styczniu 1967 roku została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Przypisy

Bibliografia

• Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego, t. 2, Warszawa 1987.
• Andrzej Krzysztof Kunert, Kim była trzecia wykonawczyni zamachu na Skałona, „Stolica. Warszawski tygodnik ilustrowany” nr 34/1978.