Alberts Kviesis

Alberts Kviesis (ur. 22 grudnia 1881 w Kalnamuiży, w gminie Tērvete, Kurlandia; zm. 9 sierpnia 1944 w Rydze) był łotewskim prawnikiem i politykiem, pełniącym funkcję sędziego i adwokata, a także wieloletniego posła w Sejmie oraz prezydenta przez dwie kadencje (1930–1936).

Życiorys

Urodził się w rodzinie pisarza gminnego. Edukację rozpoczął w rodzinnym domu, a następnie kontynuował ją w gimnazjum w Mitawie. Po jego ukończeniu studiował prawo na Uniwersytecie Dorpackim w latach 1902–1907. W trakcie studiów angażował się w łotewski ruch narodowy, będąc członkiem korporacji „Letonija”. Po powrocie do Łotwy praktykował jako adwokat w Mitawie. W Semigalii aktywnie uczestniczył w życiu społecznym, pełniąc funkcję prezesa Towarzystwa Łotewskiego oraz członka Komitetu Czerwonego Krzyża. Podczas I wojny światowej zaangażował się w prace Komitetu Pomocy Uchodźcom w Dorpacie. W 1917 roku dołączył do Łotewskiego Związku Rolników.

W 1917 roku został członkiem Tymczasowej Kurlandzkiej Rady Ziemskiej, łotewskiego samorządu regionalnego. W listopadzie 1918 roku został wybrany do Łotewskiej Rady Narodowej (Latvijas Tautas padome, LTP), gdzie objął stanowisko wiceprzewodniczącego ds. prawnych. 18 listopada 1918 roku opowiedział się za niepodległością Łotwy. W roku 1919 mianowano go członkiem Rady Sądownictwa, a w latach 1923–1930 był jej przewodniczącym. Współuczestniczył w tworzeniu systemu prawnego Republiki Łotewskiej. W rządzie Zigfrīdsa Anny Meierovica (1921–1923) pełnił rolę ministra spraw wewnętrznych. Jednocześnie był posłem do Sejmu Ustawodawczego (1920–1922), a później do Sejmów I, II i III kadencji (1922–1930), gdzie przewodniczył Komisji Sprawiedliwości. W 1926 roku wybrano go na wiceprzewodniczącego parlamentu.

W 1927 roku bez powodzenia ubiegał się o najwyższy urząd w państwie, przegrywając głosowanie sejmowe z Gustavsem Zemgalsem. W 1930 roku został prezydentem, uzyskując większość 55 do 34 głosów (wsparcie prawicowych ugrupowań i mniejszości narodowych). W 1933 roku został wybrany na drugą kadencję w pierwszej turze, zdobywając 52 głosy przy 25 przeciw. Po zamachu stanu 15 maja 1934 roku, o którym dowiedział się jako członek tego samego ugrupowania co Kārlis Ulmanis, pozostał na stanowisku prezydenta do końca kadencji, chociaż jego realna władza została ograniczona na korzyść Ulmanisa. Dokonał uroczystego otwarcia Pomnika Wolności 18 listopada 1935 roku. Jako prezydent starał się zachować niezależność od rozgrywek parlamentarnych i zapewnić autonomię rządowi. W trakcie sprawowania urzędowania nie przedłożył Sejmowi żadnego projektu ustawy ani nie zawetował uchwalonego przez parlament prawa. Nie zwoływał Rady Gabinetowej.

Po zakończeniu kariery politycznej powrócił do praktyki adwokackiej w Rydze. Zasiadał również w zarządzie fabryki celulozy w Sloce i był przewodniczącym rady Banku Lipawskiego.

W czasie sowieckiej okupacji, mając świadomość nadchodzących deportacji w czerwcu 1941 roku, ukrywał się w leśniczówce w rodzinnych stronach. Po zajęciu Łotwy przez Niemców latem 1941 roku powrócił do pracy jako adwokat i został wybrany na przewodniczącego Tymczasowej Rady Adwokackiej. W 1943 roku generalny komisarz Łotwy, Drechsler, powierzył mu stanowisko generalnego dyrektora ds. prawnych w tzw. samorządzie łotewskim, który był podporządkowany okupantom. Po roku, z powodu problemów z sercem, Kviesis zrezygnował z tej funkcji.

Alberts Kviesis zmarł na zawał serca 9 sierpnia 1944 roku w porcie ryskim na statku „Monte Rosa”, którym planował uciec do Niemiec przed sowiecką okupacją. Został pochowany na Cmentarzu Leśnym.

Miał żonę Elzę oraz syna Ēriksa. Był miłośnikiem muzyki, w tym śpiewów chórowych. W latach 1922–1925 zasiadał w dyrekcji Opery Narodowej i obejmował honorowy patronat nad świętami pieśni.

Odznaczony m.in. Komandorią Krzyża Wielkiego Orderu Trzech Gwiazd oraz Orderem Krzyża Orła I klasy.