Alberto Pariani (urodzony 27 listopada 1876 roku w Mediolanie, zmarły 1 marca 1955 roku w Malcesine) był włoskim generale oraz politykiem.
Kariera wojskowa
Był synem Idy Pariani i nieznanego ojca. W 1889 roku rozpoczął edukację w szkole wojskowej w Mediolanie, a od 1896 roku kontynuował naukę w szkole wojskowej w Modenie. Ukończył ją z pierwszą lokatą w stopniu podporucznika i został przydzielony do 6 pułku strzelców alpejskich. W latach 1907–1910 kształcił się w Akademii Wojskowej w Turynie. Po jej ukończeniu, mianowany kapitanem, pełnił służbę w 1 pułku strzelców alpejskich, a następnie był oficerem sztabowym 5 Korpusu Armijnego. W 1913 roku ponownie służył w 1 pułku, z którym w 1915 roku wyjechał na front. W 1916 roku brał udział w bitwie pod Asiago, gdzie wyróżnił się w walkach w rejonie Pasubio. Otrzymał medal za męstwo wojskowe, a w lutym 1917 roku awansował na stopień podpułkownika. Zakończenie wojny zastało go na pozycji dowódcy 6 pułku strzelców alpejskich.
Na przełomie października i listopada 1918 roku uczestniczył w rozmowach w Padwie z przedstawicielami armii austro-węgierskiej, dotyczących warunków rozejmu. W 1919 roku Pariani stanął na czele włoskiej delegacji wojskowej na konferencję pokojową w Paryżu, gdzie odpowiadał za wytyczenie granicy włosko-austriackiej w Tyrolu. W 1920 roku objął stanowisko szefa sztabu generalnego armii włoskiej, które sprawował do 1924 roku. W 1927 roku wyjechał do Tirany, gdzie pełnił funkcję włoskiego attaché wojskowego. Po zakończeniu służby w Albanii w 1933 roku uzyskał awans na pierwszy stopień generalski, a po powrocie do Włoch objął dowództwo 11 dywizji górskiej. W 1934 roku został zastępcą szefa sztabu generalnego, a w latach 1936–1939 szefem sztabu generalnego. Przeprowadził reformę armii włoskiej, wprowadzając pojęcie „dywizji binarnej”, przekształcając wcześniej istniejące dywizje trzypułkowe (divisione ternaria) w dwu-pułkowe dywizje binarne (divisione binaria). 3 kwietnia 1939 roku Pariani podpisał jako szef sztabu generalnego tajny rozkaz nr 80, określający zadania jednostek włoskich w czasie inwazji na Albanię.
Negatywnie oceniając przygotowania armii włoskiej do wojny, co ujawniły nieudolne działania w Albanii, Pariani w 1939 roku zrezygnował ze swojego stanowiska, przekazując Mussoliniemu krytyczny raport dotyczący stanu armii. 27 grudnia 1942 roku został przeniesiony w stan spoczynku z powodu przekroczenia wieku emerytalnego. W 1943 roku napisał list do Mussoliniego, w którym opisał aktualną sytuację polityczno-wojskową we Włoszech. Jego list przekonał Duce do powołania go na stanowisko dowódcy włoskich sił stacjonujących w Albanii. W tym samym roku, po kapitulacji Włoch, został wzięty do niewoli przez Niemców. W Włoskiej Republice Socjalnej nie pełnił żadnych funkcji.
25 czerwca 1945 roku został aresztowany i oskarżony o udział w zbrodniach reżimu faszystowskiego. Skazany na 15 lat więzienia, przebywał w zakładzie karnym w Procida. W 1947 roku Sąd Specjalny w Rzymie uniewinnił Parianiego od postawionych mu zarzutów. W latach 1952–1955 pełnił funkcję burmistrza Malcesine. Zmarł w 1955 roku, wkrótce po zakończeniu obrad rady miasta, której przewodniczył. W 1956 roku w muzeum zamkowym w Malcesine umieszczono jego popiersie, wykonane przez Albino Loro.
Był żonaty; w 1911 roku poślubił swoją kuzynkę Giseldę Pariani w Mediolanie. Ich małżeństwo nie doczekało się potomstwa.
Przypisy
Bibliografia
Alberto Pariani [online], treccani.it, 2014 [dostęp 2023-04-05] (wł.).
Loading ...