Alberto Asor Rosa (ur. 23 września 1933 w Rzymie, zm. 21 grudnia 2022) był włoskim krytykiem literackim, pisarzem, politykiem oraz wykładowcą akademickim.
Życiorys
Działalność naukowa oraz krytycznoliteracka
W 1956 roku ukończył z wyróżnieniem kierunek literatura na Uniwersytecie Rzymskim „La Sapienza”, gdzie pracował jako wykładowca od lat 60. aż do 2003 roku. W 1972 roku uzyskał tytuł profesora zwyczajnego na Sapienzy. Był inicjatorem i kierował serią wydawniczą Letteratura italiana w wydawnictwie Einaudi w latach 1982-2000. W 2004 roku założył czasopismo literaturoznawcze Bollettino di italianistica, którym kierował do 2013 roku.
Działalność polityczna
W wieku 20 lat, po śmierci Stalina, przystąpił do Włoskiej Partii Komunistycznej (PCI), aktywnie uczestnicząc w intelektualnym życiu partii. Był jednym z sygnatariuszy Manifestu 101, w którym intelektualiści związani z PCI protestowali przeciwko brutalnemu stłumieniu węgierskiej rewolucji 1956 roku przez Armię Radziecką. Z rozczarowaniem opuścił partię z powodu nieprzyjaznej reakcji jej przywództwa, jednak powrócił po dwóch dekadach. W 1979 roku został wybrany na deputowanego VIII kadencji Izby Deputowanych z ramienia PCI, jednak 11 listopada 1980 roku złożył mandat.
Nagrody
W 2003 roku otrzymał Premio Grinzane Cavour za książkę L’alba di un mondo nuovo.
Publikacje
Krytyka literacka
- Scrittori e popolo, Samonà e Savelli, 1965
- La cultura della Controriforma, Laterza, Bari, 1974
- La cultura, in Storia d’Italia, vol. IV: Dall’Unità ad oggi, t. II, Einaudi, Turyn, 1975
- La lirica del Seicento, Laterza, Bari, 1975
- Genus Italicum, Einaudi, 1977
- Sintesi di storia della letteratura italiana, La Nuova Italia, 1979
- Intellettuali w Enciclopedia Einaudi, vol. VII, 1979
- Ungaretti e la cultura romana, napisane wspólnie z L. De Nardis, L. Piccioni i L. Silori, Bulzoni, 1983
- Un altro Novecento, La Nuova Italia, 1999
- Letteratura italiana del Novecento. Bilancio di un secolo, Einaudi, 2000
- Stile Calvino: cinque studi, Einaudi, 2001
- Storia europea della letteratura italiana, Einaudi, Turyn, 2009
- Breve storia della letteratura italiana, Einaudi, Turyn, 2013
- Scrittori e popolo (1965). Scrittori e massa (2015), Einaudi, Turyn, 2015
- Machiavelli e l’Italia. Resoconto di una disfatta, Einaudi, Turyn, 2019
Pisma polityczne i wspomnieniowe
- Le due società, Einaudi, Turyn, 1977
- L’ultimo paradosso, Einaudi, Turyn, 1985
- La Repubblica immaginaria. Idee e fatti dell’Italia contemporanea, A. Mondadori, Mediolan, 1988
- Fuori dall’Occidente, Einaudi, Turyn, 1992
- La sinistra alla prova, Einaudi, Turyn, 1996
- La guerra. Sulle forme attuali della convivenza umana, Einaudi, Turyn, 2002
- Il grande silenzio. Intervista sugli intellettuali, (red.) Simonetta Fiori, Laterza, Bari, 2009
Beletrystyka
- L’alba di un mondo nuovo, Einaudi, Turyn, 2002
- Storie di animali e altri viventi, Einaudi, Turyn, 2005; polskie wydanie Historie zwierząt i innych istot żywych, tłum. Alina Kreisberg, Collegium Columbinum, Kraków, 2006
- Assunta e Alessandro. Storie di formiche, Einaudi, Turyn, 2010
- Racconti dell’errore, Einaudi, Turyn, 2013
- Amori sospesi, Einaudi, Turyn, 2017
Przypisy